Σημειώνοντας ότι είναι πάρα πολύ νωρίς για να πει κανείς πόσο μεγάλη είναι η απειλή για την οικονομία από τη νέα μετάλλαξη του κορονοϊού που έκανε την εμφάνισή του στην αφρικανική ήπειρο, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics, Niel Shearing, προϊδεάζει για τις εξελίξεις που μπορεί να ακολουθήσουν.

Στο πλαίσιο αυτό, αν και υπογραμμίζει ότι θα έχουμε περισσότερα να πούμε από τη στιγμή που αρχίσει να ξεκαθαρίζει η εικόνα, υπάρχουν τρία σημεία που αξίζει να σημειωθούν.

Πρώτον, το δίδαγμα από τη μετάλλαξη Δ είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να σταματήσει η εξάπλωση των νέων μεταλλάξεων του ιού. Αρκετές χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας) έχουν ήδη επιβάλει περιορισμούς στα ταξίδια από και προς τη Νότια Αφρική, όπου πρωτοεμφανίστηκε το στέλεχος B.1.1.529. Το πιθανότερο είναι ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες.

Αυτό όμως πιθανότατα δεν θα αποτρέψει την εξάπλωση του νέου στελέχους, ειδικά εάν είναι τόσο μεταδοτικό όσο φοβόμαστε αυτήν τη στιγμή. Σημειώνεται ότι έχουν βρεθεί ήδη δύο κρούσματα στο Χονγκ Κονγκ και ένα στο Ισραήλ. Για τις χώρες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, το βασικό ζήτημα είναι εάν το νέο στέλεχος είναι πιο μεταδοτικό και πιο πιθανό να οδηγήσει σε σοβαρή ασθένεια ή θάνατο. Στα περισσότερα μέρη, ωστόσο, το βασικό ζήτημα είναι ο βαθμός στον οποίο το νέο αυτό στέλεχος μπορεί να ξεφύγει από τα εμβόλια. Αυτές είναι όμως ερωτήσεις για επιστήμονες και όχι για οικονομολόγους και μπορεί να περάσουν αρκετές εβδομάδες πριν μάθουμε την απάντηση.

Ανάπτυξη

Δεύτερον, το δίδαγμα των τελευταίων δύο ετών είναι ότι αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη οικονομική ζημία είναι οι περιορισμοί που επιβάλλονται ως απάντηση στον ιό και όχι ο ίδιος ο ιός. Έτσι, το βασικό ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσουν οι κυβερνήσεις σε περίπτωση εξάπλωσης του στελέχους B.1.1.529. Αυτό με τη σειρά του θα εξαρτηθεί από τον βαθμό στον οποίο η νέα μετάλλαξη ξεφεύγει από τα εμβόλια και, κυρίως, ο βαθμός στον οποίο δοκιμάζει τα εθνικά συστήματα υγείας.

Σημειώνεται, ωστόσο, ότι στο σημείο αυτό έχουν αρχίσει να ακολουθούνται διαφορετικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση του ιού. Στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ, οι κυβερνήσεις έχουν στραφεί λίγο περισσότερο προς μια προσέγγιση του τύπου «μαθαίνω να ζω με τον ιό». Αυτό σημαίνει ότι ο πήχης για την επιβολή αυστηρών περιορισμών στη  δραστηριότητα είναι πιθανώς πιο ψηλά από ό,τι στην Ευρώπη, όπου οι κυβερνήσεις υιοθετούν ήδη νέα μέτρα ως απάντηση στην απότομη αύξηση των κρουσμάτων της μετάλλαξης Δ.

Ναύλοι, τιμές, πληθωρισμός, αγορά εργασίας

Εν τω μεταξύ, η άφιξη του B.1.1.529 στην Κίνα θα αναγκάσει, πιθανότατα,  το Πεκίνο να τα δώσει όλα στη στρατηγική της «μηδενικής COVID». Αυτό θα σήμαινε τοπικά lockdown, με την εμφάνιση κρουσμάτων, αυστηρότερους περιορισμούς στις μετακινήσεις σε περιφερειακό επίπεδο και μεγαλύτερη πιθανότητα να κλείσουν λιμάνια. Η Κίνα έχει αποδειχθεί ικανότατη στη διαχείριση εστιών της πανδημίας, αλλά το μακροπρόθεσμο οικονομικό κόστος θα αυξηθεί εάν κάποια εξαιρετικά μεταδοτικά στελέχη γίνουν τελικά ενδημικά σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τρίτον, το τελευταίο σημείο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι το παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό είναι πολύ διαφορετικό τώρα από ό,τι στα προηγούμενα κύματα του ιού. Οι αλυσίδες τροφοδοσίας δοκιμάζουν ήδη τα όρια τους. Ενδεχόμενη αύξηση των δαπανών για αγαθά λόγω του ιού ή το κλείσιμο λιμανιών θα επιδεινώσει τις ήδη υπάρχουσες πιέσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες και θα ωθήσει προς τα πάνω τον πληθωρισμό. Ομοίως, ένα νέο, πιο επικίνδυνο κύμα θα μπορούσε να κάνει κάποιους εργαζόμενους να αποχωρήσουν προσωρινά από το εργατικό δυναμικό και να αποτρέψει άλλους από το να επιστρέψουν, επιδεινώνοντας τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού που υπάρχουν ήδη (βλ. σχετικά στοιχεία εδώ).

Επιτόκια

Όλα αυτά θα κάνουν πιο δύσκολη την απάντηση σε επίπεδο πολιτικής. Η απειλή μιας νέας, πιο σοβαρής παραλλαγής του ιού μπορεί να είναι λόγος για τις κεντρικές τράπεζες να αναβάλουν τα σχέδια για αύξηση των επιτοκίων μέχρι να γίνει πιο ξεκάθαρη η εικόνα. Οι βασικές ημερομηνίες είναι η 15η Δεκεμβρίου που συνεδριάζει η Fed και η 16η Δεκεμβρίου που συνεδριάζουν πολλές κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Αγγλίας και της ΕΚΤ.

Εάν, όμως, δεν προκληθεί εκτεταμένη και σημαντική ζημιά στην οικονομική δραστηριότητα από ενδεχόμενο νέο κύμα, κάποιες κεντρικές τράπεζες είναι πιθανό να προχωρήσουν τελικά σε αυξήσεις επιτοκίων το επόμενο έτος.

Χρηματιστήριο, ομόλογα

Όσον αφορά τις αγορές, τα assets υψηλότερου ρίσκου και οι αποδόσεις των ομολόγων υποχώρησαν απότομα. Περισσότερο πλήττονται οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας και οι χώρες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην πανδημία (τουρισμός, ενέργεια κλπ.). Οι αναλυτές της Capital Economics εκτιμούν τα μοτίβα αυτά θα επιμείνουν βραχυπρόθεσμα, καθώς οι επενδυτές αφομοιώνουν τις επιπτώσεις από τη νέα μετάλλαξη.

Συγκεκριμένα, οι προσδοκίες για τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες σημαντικές ανεπτυγμένες αγορές είχαν αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους δύο μήνες. Κατά την άποψη των αναλυτών, φαίνονταν κάπως υπερβολικές ακόμη και πριν από τα σημερινά νέα και υπάρχουν πολλά περιθώρια για περαιτέρω υποχώρηση των αποδόσεων, ειδικά στις μικρότερες διάρκειες.

Πετρέλαιο

Οι τιμές του πετρελαίου υποχωρούν επίσης απότομα σήμερα, αντανακλώντας τον φόβο ότι η νέα μετάλλαξη θα οδηγήσει σε εκτεταμένους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και χαμηλότερη ζήτηση για πετρέλαιο.

Ο Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών ΟΠΕΚ+ έχει συνάντηση την επόμενη εβδομάδα και οι ανησυχίες για τη ζήτηση θα μπορούσαν να κάνουν τα μέλη του Οργανισμού να καθυστερήσουν ή και να σταματήσουν την προγραμματισμένη προοδευτική αύξηση της προσφοράς.