Με την έκθεση Ματαίωση/Frustration, ο πάλαι ποτέ καθηγητής στο LSE Μάριος Καμχής εδραιώνει ανεπαίσθητα πρόοδο του ζωγραφικού μέσου. Απρόσωπες ανθρώπινες μορφές και αρχιτεκτονικές δομές που με το ιδιότυπο στυλιζάρισμά του τείνουν στην καινοτομία.

Η συνάντηση με τον Μάριο Καμχή πραγματοποιήθηκε στην γκαλερί της οδού Χάριτος, που καθεαυτή αναδεικνύει τα έργα. Ισόγειος χώρος, που επεκτείνεται σε ημιυπόγειο σαν μακρόστενη αλέα -μία μοναδική αίθουσα χωρίς πλαϊνά δωματιάκια.

Απαισιόδοξα, με υποψία αισιοδοξίας

Ο τίτλος αναφέρεται στα δύσκολα χρόνια, την πανδημία, την κρίση ακόμη πιο πριν. Φιλοτέχνησε τα πρώτα έργα και στη συνέχεια σκέφτηκε πιο συνειδητά, «ναι, θα κάνω κάτι που να εκφράζει τη συγκεκριμένη εποχή», όπως παρατήρησε. Δούλεψε ουσιαστικά την τριετία 2018, 2019, 2020. «Πριν ήταν στο μυαλό μου», παρατηρεί απλά.

Τα έργα εντυπωσιάζουν ακαριαία με τα βαθιά χρώματα και τη σαφή οργάνωση του θεματος πάνω στο καμβά. Η σύλληψη αποδίδεται με διαύγεια και αδρές διαχωριστικές γραμμές (πολλές φορές δημιουργώντας τρισδιάστατη αίσθηση). Ένα ιμπρεσιονιστικό πέρασμα θα μπορούσε να αρκεί για την πρώτη εντύπωση.

Όμως, όχι. Τα έργα συνιστούν ταυτόχρονα μεγάλες συνθέσεις αλλά και έργα «δωματίου». Απαιτούν την ιδιαίτερη παρατήρηση του θεατή, δεν τον αφήνουν να τα εγκαταλήψει γρήγορα αν πρώτα δεν σταθεί και εμμείνει στις εκφραστικές τους λεπτομέρειες.

Τα έργα του Μάριου Καμχή διακρίνονται από πολυεπίπεδη αφηγηματικότητα και συναίσθημα. Διάχυτος προβληματισμός και απογοήτευση. Και ενώ εκφράζουν τον εγκλεισμό και ίσως μια πίκρα, κυριαρχεί μέσα τους πνοή, ζωντάνια και κινητικότητα. Τα εργα θαρρείς διεκδικούν την επικοινωνία με το θεατή. Και αυτό συνιστά τη βαθιά αισιοδοξία τους.

Ποταμόπλοιο σε τρικυμία

Ίσως πιο περιζήτητο έργο της έκθεσης με τίτλο Τρικυμία, αγόρασε Έλληνας κάτοικος της Ελβετίας. Εντυπωσιακό και διαυγές από μακριά αλλά και γεμάτο λεπτομέρειες, που αιχμαλωτίζουν το βλέμμα. Τα κύματα, με όλη την αμφισημία τους.

«Έχει μια ιστορία. Την ημέρα που περπατούσα σε μια γέφυρα στο Σικουάνα, αυτό το συγκεκριμένο ποταμόπλοιο ήταν ωραία και ήσυχα καθισμένο στην όχθη. Και εκείνη τη στιγμή το σκέφτηκα. Λέω τι μπορεί να εκφράσει τη ματαίωση; Ένα ποταμόπλοιο σε μια τρικυμία, τα κύματα είναι και αυτά κάτι που μπορεί να το φάνε. Πρόκειται για το μοναδικό έργο που δεν έχει άνθρωπο. Γιατί οι άνθρωποι είναι μέσα στο πλοίο».

Ο εφιάλτης επανέρχεται ξανά σε άλλο πίνακα, αυτή τη φορά μεταμφιεσμένος σε πλήθος από πολύχρωμα, ποπ πλάσματα. Από μακριά μπορεί να μοιάζουν με παιχνίδια, αλλά αν πλησιάσεις φανερώνουν την απειλητική, αιμοβόρο τους όψη. Το μοναδικό έργο που παρουσιάζει ευδιάκριτη γυναικεία μορφή.

Στα έργα του Μάριου Καμχή δεσπόζει ο αρχιτεκτονικός ρυθμός με τις καθαρές μορφές του. Τρισδιάστατα κτίρια, κουτιά που έχουν πέσει και ανοιχτά δωμάτια όπου θαρρείς διαδραματίζεται το ανθρώπινο δράμα. Ωστόσο τα έργα του δεν εντάσσονται στην κατεύθυνση της παραστατικής ζωγραφικής.

«Τα τελευταία χρόνια δεν ζωγραφίζω βλέποντας. Ό,τι ζωγραφίζω είναι στο κεφάλι μου», υπογραμμίζει. «Στο ξεκίνημά του προτιμούσε τις γυναικείες μορφές και τα τοπία. Ίσως ξαναγυρίσω στο να βλέπω κάτι και να το ζωγραφίζω».

Υπαρξιακή θερμότητα

Σε όλα τα έργα ο άνθρωπος απεικονίζεται ως απρόσωπη ύπαρξη και en masse, σε ομάδες από μικρές μορφές σαν κυκλαδικά ειδώλια. Η ανθρώπινη κουκίδα στη ροή της Ειμαρμένης. Νιώθει κανείς τις βουβές οιμωγές του πλήθους στον πίνακα για τη φωτιά στο Μάτι, με τις φλόγες ως ζωώδεις μορφές να το κυνηγάνε…

Αλλού απεικονίζεται η τρομοκρατική επίθεση με το φορτηγό στην Promenade des Anglais στη Νίκαια, ένα «αποτυχημένο» Διοικητικό Συμβούλιο, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης Κοιτώνας στο Άουσβιτς, η Μόρια, η Παράσταση χωρίς θεατές (ή μια πρόβα αν θέλει κανείς να σκέφτεται αισιόδοξα), οι Μοντέρνοι Καιροί (hommage στον Τσάρλι Τσάπλιν).

Πολλά από τα θέματά του ασχολούνται με την Πολιτική (με την έννοια του Αντόνιο Γκράμσι ότι «η Τέχνη είναι πολιτική ως τέχνη και όχι ως υποκατάστατο της Πολιτικής»). Ξεχωρίζουν όμως και μερικά προσωπικά θέματα. Μια οικογένεια διάσπαρτη σε σπίτι που μοιάζει με μαίανδρο. Και ένα ζευγάρι στις Άλλες Διαδρομές που ο ζωγράφος κοιτάζει από πίσω καθώς αυτό οδεύει προς το φως. Αλλά ενώ μοιάζει σαν να πηγαίνουν μαζί, υπάρχει υπόννοια χωρισμού: Οι σκιές τους χωρίζονται, τείνουν προς αντίθετες κατευθύνσεις.

Όλα τα μεγάλα έργα ξεκίνησαν σε μικρές διαστάσεις. Κάποια από αυτά ο ζωγράφος αποφάσισε να τα «μεταφέρει» (σχετικά διαφοροποιημένα) σε μεγαλύτερες διαστάσεις. Τα υπόλοιπα παρουσιάζονται ως ξεχωριστή ενότητα στην έκθεση -στιγμιότυπα υπαρξιακά και θερμά. Θα μπορούσαν βέβαια να αποτελέσουν καθεαυτά ξεχωριστή έκθεση.

Μόνοι με τη σκιά τους

Καθηγητής με αισθητικές ανησυχίες

Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Θωµαΐδειον Βραβείο (1965 – 1970). Επίσης στο Λονδίνο (1970 – 1972) στο Τµήµα Σχεδιασµού της Αρχιτεκτονικής Ένωσης όπου και δίδαξε (1972 – 1975).

Η αρχιτεκτονική παιδεία φαίνεται πρόδηλα στα έργα του. «Δεν φεύγει η αρχιτεκτονική από μέσα σου». Αλλά δεν την εξάσκησε ποτέ («δεν άντεχα να πάω στην οικοδομή»). Με την πολεοδομία και τη χωροταξία ασχολήθηκε περισσότερο. Ύστερα τον απορρόφησε η Φιλοσοφία της Επιστήμης και τελικά ξεχώρισε ως «γραφειοκράτης των Βρυξελλών», όπως χαρακτηριστικά παρατηρεί. Με μία διάθεση ίσως να παίξει με τη σημασία της προσφοράς του στα Ευρωπαϊκά θέματα.

Ερασιτέχνης αλλά και επαγγελματίας ζωγράφος

Υπήρξε από τους τυχερούς εκείνους ανθρώπους που οι εσωτερικές του ανησυχίες βρήκαν εκφραστική διέξοδο με επιτυχία και οικονομική απόδοση -παρότι αυτό ουδέποτε υπήρξε κίνητρό του. «Δεν ζω από αυτό. Ζωγραφίζω μόνο αυτό που μου κάνει κέφι ή το αισθάνομαι εκείνη τη στιγμή».

Και ύστερα συμπληρώνει: «Ζωγραφίζω και ζωγράφιζα κυρίως όταν δεν έχω κάτι άλλο να κάνω. Όμως τα έργα του παρουσιάζονται σε ατομικές εκθέσεις με εμπορικό αντίκρισμα.

«Δηλαδή στις Βρυξέλλες όταν είχα τομέα που με ενδιέφερε πολύ, δεν τραβούσα την έδρα μου. Το ίδιο και στην Ελλάδα .Τις περιόδους που η δουλειά μου είχε μια δημιουργία μέσα της, δεν ζωγράφιζα. Μόλις άρχιζα να βαριέμαι, έβγαινε αυτό».

Ζωγράφιζε από μικρός, κυρίως μετά από την ηλικία των δώδεκα ετών. Θυμάται που στο σχολείο στο Κολλέγιο Αθηνών είχε ζωγραφίσει το εξώφυλλο του σχολικού περιοδικού. Δάσκαλο καλλιτεχνικών είχε τον αξιοσημείωτο ζωγράφο Κώστα Μαλάμο (2013-2007, μέλος στο ΔΣ στην Εθνική Πινακοθήκη τα τελευταία του χρόνια) και τη σύζυγό του Ιωάννα (Μητσέα) Μαλάμου, επίσης ζωγράφος.

Αυτή τη στιγμή δεν διδάσκει.

Νωρίς όμως στην καριέρα του κέρδισε τον τίτλο του διδάκτορα της Φιλοσοφίας (PhD) από τη Σχολή Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών του Λονδίνου (LSE). Και αργότερα εργάστηκε ως µεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήµιο της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLA). Η πρώτη του μελέτη Planning Theory and Philosophy (Θεωρία του Σχεδιασµού και Φιλοσοφία) εκδόθηκε το 1979 στο Λονδίνο από τον έγκριτο οίκο Tavistock.

Στις αρχές της χιλιετίας, δίδαξε στο πανεπιστήµιο George Mason στην Ουάσιγκτον DC (2002 – 2003) Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Πολιτική και το περιβάλλον. ∆ίδαξε σε µεταπτυχιακά προγράµµατα στο Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, στο Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο και στο ΕΜΠ.

«Τώρα παριστάνω το ζωγράφο», διατυπώνει παιγνιωδώς. «Όχι, όταν με ρωτάνε απαντώ είμαι συνταξιούχος γραφειοκράτης των Βρυξελλών».

Μόρια

«Γραφειοκράτης των Βρυξελλών»

Ξεκίνησε στην ελληνική πραγματικότητα, όντας στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας (συντονιστής του Εθνικού Προγράµµατος Ακτών). Αργότερα σύµβουλος του υφυπουργού Εξωτερικών αρµόδιου για θέµατα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πρόεδρος οµάδας εργασίας Συµβουλίου Υπουργών για το Ελληνικό Μνηµόνιο 1983 – 1984).

Σύντομα απορροφήθηκε σε γραφείο επιτρόπου (αρµόδιου για τον συντονισµό των ∆ιαρθρωτικών Ταµείων (Επιτροπή Ντελόρ 1985 – 1988) και Προϊστάµενος Μονάδας στην Γενική ∆ιεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής (1989 – 1996), Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα (1997 – 2001)

Συµµετείχε σε διάφορα σημαντικά και αγγλόφωνα επιστημονικά βιβλία για την ΕΕ. Κυκλοφορεί η μελέτη του Η Ενοποίηση του Ευρωπαϊκού Χώρου (εκδόσεις Κριτική, 2007).

Μετά τη σύνταξη του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διετέλεσε πρόεδρος της Μονάδας ∆ιαχείρισης των Αναπτυξιακών Προγραµµάτων ΜΟ∆ ΑΕ (2011 – 2015).

Από το 2001 έως σήμερα έχει παρουσιάσει έργα του σε τέσσερις ατομικές εκθέσεις σε κεντρικές γκαλερί στην Αθήνα.

Θεωρεί τη συγκεκριμένη έκθεση, έργο ωριμότητας.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Μάριος Καμχής

«Frustration / Ματαίωση».

Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Γιώργος Τζάνερης

Επιμέλεια έκθεσης: Λουΐζα Καραπιδάκη

Διάρκεια έκθεσης: Έως 13 Νοεμβρίου

Gallery Genesis

Χάριτος 35

Κολωνάκι

10675

Αθήνα

Τηλ.: +30 211 7100566

Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 12:00 – 21:00
Τετάρτη, Σάββατο 12:00 – 15:00

Διαβάστε επίσης Art Athina: Το πρώτο βήμα προς την κανονικά με την Pop Up στο King George

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση