Μπορεί να συμβεί και στους «καλύτερους» εκδοτικούς οίκους. Άνδρας με εξουσία, διευθυντής, αρχισυντάκτης, υπεύθυνος τμήματος, εκμεταλλεύεται την θέση του (και τον ρόλο του) για να προσελκύσει συναδέλφους του, μαθητευόμενες/μαθητευόμενους, υφιστάμενες/υφιστάμενους, προκειμένου να ικανοποιήσει τις ερωτικές του επιθυμίες.

Απωθημένα, φιλοδοξίες και άλλοθι, αρρωστημένες εμμονές, κινηματογραφικοί συνειρμοί, άδοξο τέλος… Όλοι ξέρουν τι γίνεται, κανείς δεν μιλάει, όταν η νεαρή συνάδελφος αποκτά ξαφνικά δική της στήλη στο έντυπο, στο site, δική της εκπομπή, αρχίζουν να υποψιάζονται, να κουτσομπολεύουν, να κρυφογελάνε κι επιβεβαιώνονται μόλις εκείνη παραιτείται ή απολύεται. Νύχτα.

Είναι η πρώτη φορά όμως, στην εποχή του #MeToo, κι ύστερα από τόσες αποκαλύψεις στον χώρο του θεάτρου, του σινεμά, της τηλεόρασης, που με την δημοσιοποίηση της παραίτησης του Διευθυντή Σύνταξης της Γερμανικής tabloid, και εξαιρετικά επιδραστικής εφημερίδας, Bild, ανοίγει και η συζήτηση για την φαλλοκρατική κουλτούρα των media που πρέπει επιτέλους να αλλάξει.

Πως ξεκίνησε η αποκάλυψη για τον Julian Reichelt

Όλα ξεκίνησαν από τις μαρτυρίες δύο πρώην εργαζόμενων γυναικών και το αφιέρωμα της εφημερίδας New York Times, στην οποία, μπορούσε κανείς να διαβάσει τα «ροζ» μηνύματα του Julian Reichelt της Βild στις υφιστάμενες του. Μηνύματα όπως «Είσαι ακόμη ξύπνια; Θέλω να νιώσω το σώμα σου.» Και πόσα ακόμη που δεν έχουν γίνει γνωστά, για ευνόητους λόγους, προσωπικά δεδομένα, φαντασιώσεις στο κινητό, στο messenger, στο What’s App, στο Ιnsta Direct, φωτογραφίες που σβήνονται στο δευτερόλεπτο ή αποθηκεύονται σαν «κρυφές» αμαρτίες.

Είναι η στιγμή που καταργούνται τα όρια ανάμεσα στην επαγγελματική και την προσωπική ζωή. Και κάπως έτσι ο όμιλος Alex Springer αναγκάστηκε να τον απομακρύνει με συνοπτικές διαδικασίες. Ο τίτλος όμως της Bild θα αργήσει να «καθαρίσει» όπως φαίνεται, καθώς η αποκάλυψη για κατ ’εξακολούθηση σεξουαλική παρενόχληση του Julian Reichelt και ανάρμοστη συμπεριφορά του απέναντι σε νεαρές γυναίκες δείχνει πως γίνεται η κατάχρηση εξουσίας από άνδρες σε επιτελικές θέσεις, χρόνια τώρα.

Ναι, όλοι το ξέρουν, ναι, όλοι το έχουν βιώσει, ναι, όλοι το έχουν νιώσει, όχι, δεν είναι η πρώτη φορά που οι «μέντορες» ξεφεύγουν, απειλούν, εξουσιάζουν, γίνονται ενοχλητικοί, εριστικοί, πιεστικοί. Σε εκδοτικά μαγαζιά που δεν θα φανταζόταν κανείς σήμερα, σε χώρους που δεν υπάρχει ωράριο, ούτε έλεγχος. Ο πρώην Διευθυντής Σύνταξης της Bild είναι κατηγορηματικός. Επιμένει πως όλες του οι σχέσεις με ασκούμενες της εφημερίδας υπήρξαν συναινετικές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν τους ασκούσε ψυχολογικό πόλεμο, για όσο καιρό τις πολιορκούσε, με αντάλλαγμα «αποκλειστικά» θέματα, δημοσιογραφικές επιτυχίες, αποστολές, προαγωγή… Και το τίμημα; Άμεση απομάκρυνση, δηλαδή απόλυση, στο πρώτο «όχι», υπογραφές στο λογιστήριο και ταμείο ανεργίας.

Δεν είναι ο πρώτος άνδρας που εκμεταλλεύεται τη θέση του

Ο ψυχολογικός πόλεμος έχει διαφορετικές επιπτώσεις σε κάθε άνθρωπο. Σύμφωνα με τις κατηγορίες, ένα από τα «θύματα» του ισχυρού άνδρα χρειάστηκε να νοσηλευτεί σε ψυχιατρική κλινική, καθώς η πίεση ήταν τόσο μεγάλη, που δεν μπορούσε να την διαχειριστεί, και μάλλον δύσκολα θα μπορέσει και να την ξεχάσει στο υπόλοιπο της ζωής της. Αν ξαναβρεί δουλειά. Αν ξανασταθεί στα πόδια της. Αν δεν αλλάξει επάγγελμα.
Και ο Μr Bild; Ο 41χρονος δημοσιογράφος που γεννήθηκε στο Αμβούργο, και μεγάλωσε σε μία δημοσιογραφική οικογένεια, υπήρξε πολεμικός ανταποκριτής και κριτικός εστιατορίων, και δεν είναι ο πρώτος -φυσικά- άνδρας που εκμεταλλεύεται τη θέση του.

Χωρίς να λέει κανείς πως και γυναίκες σε αντίστοιχο πόστο, δεν εμπλέκονται συχνά σε ιστορίες σεξουαλικής παρενόχλησης.

Η τακτική που ακολουθούσε είχε κοινά χαρακτηριστικά, τουλάχιστον όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας που δεν έχουν αποκαλυφθεί ακόμη όπως θα περίμενε κανείς με όλες τις «ανατριχιαστικές» λεπτομέρειες.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα των Νew York Times και της Guardian, είχε συγκεκριμένη μέθοδο κάθε φορά με τα κορίτσια που ξεκινούσαν να εργάζονται στην Βild για να εκπληρώσουν τα όνειρα τους. Αρχικά τους εξέφραζε με κάθε ευκαιρία τον θαυμασμό του για τα προσόντα τους.

Προφορικά ή γραπτά. Στη συνέχεια, τους ανέθετε όλο και πιο δύσκολα projects, εμφανιζόταν σαν σωτήρας τους στις δύσκολες στιγμές, τις προωθούσε με κάθε μέσο εντός εφημερίδας, τις συναντούσε σε κοντινά ξενοδοχεία για να εξαργυρώσει όσα είχε κάνει για τις ίδιες, και τις απομάκρυνε χωρίς δεύτερη ευκαιρία αν τα υποψήφια θύματα του, δεν απαντούσαν στα μηνύματα του, δεν πήγαιναν στο ραντεβού τους, δεν υπάκουαν στις 50 αποχρώσεις του Bild.

«Πριγκίπισσες» ή «κολοκύθες»

Κάτι σας θυμίζει; Στον συγκεκριμένο όμιλο (Axel Springer SE) που δεν θεωρείται τυχαία ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη και εξαγόρασε πρόσφατα το site Politico για 1 δισ. δολάρια, εργάζονται περισσότεροι από 16.000 υπάλληλοι σε όλο τον κόσμο, με γυναίκες που όσοι ανήκαν στην «αυλή» του πρώην διευθυντή σύνταξης, χαρακτήριζαν «πριγκίπισσες» ή «κολοκύθες» για να συνεννοούνται όσοι ήταν στο «κόλπο» μεταξύ τους, και έκριναν την εξέλιξη τους μέσα στην εφημερίδα με μονάδα μέτρησης πόσο ερωτικές τις έβρισκε ο ίδιος και οι συνάδελφοι του, ή για την ακρίβεια, όπως κατέθεσαν οι δύο κοπέλες που δεν φοβήθηκαν να καταθέσουν την εμπειρία τους, το «fuckability» τους.

Τόσο ωμά, τόσο ρεαλιστικά, τόσο σεξιστικά.

Όλοι οι εργαζόμενοι γνώριζαν, κανείς δεν μιλούσε. Για μήνες, για χρόνια. Τα media είναι ένας χώρος που προσφέρεται για παιχνίδια εξουσίας. Στην Αμερική, έχουν ανοίξει τα στόματα. Λίγα, αλλά έχει γίνει τουλάχιστον η αρχή. Γυναίκες που εργαζόντουσαν στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο Fox News, συσπειρώθηκαν και μίλησαν για την σεξουαλική παρενόχληση με ανταλλάγματα από τον διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου, Roger Isles, ο οποίος, αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Νύχτα κι αυτός.

Μικρή νίκη; Mια νέα αρχή; Η κοινωνία, η γερμανική, η αμερικάνικη, η ελληνική, παραμένει έντονα σεξιστική, κι αυτό δεν μπορεί κανείς να το αρνηθεί. Όμως μπορούμε να ελπίζουμε ότι με το κίνημα #ΜeToo, κορίτσια και γυναίκες, αγόρια και άνδρες, όλων των ηλικιών, δεν θα φοβούνται πλέον να μιλήσουν. Να μοιραστούν εμπειρίες. Να ορθώσουν το ανάστημα τους. Να πουν «όχι».

Στην περίπτωση του Μr Bild η υπόθεση έχει αποκαλυφθεί από την άνοιξη, όμως τότε είχε συνεχίσει κανονικά να εξασκεί τα καθήκοντα του. Για να δηλώσει τον περασμένο Μάρτιο στο Reuters: «Για εκείνο που κατηγορώ τον εαυτό μου περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι που πλήγωσα ανθρώπους για τους οποίους ήμουν υπεύθυνος.»

Η θητεία του στη Bild

Λέγεται μάλιστα πως πριν από χρόνια, τον Νοέμβριο του 2016, όταν ήταν 36 χρονών, στο ίδιο πόστο, είχε εκμυστηρευτεί σε 25χρονο υπάλληλο της εφημερίδας, πως «αν μαθευτεί ότι έχω σχέση με μαθητευόμενη, θα απολυθώ». Τακτική που ακολούθησε σε όλη τη διάρκεια της θητείας του στη Βild. Με επιτυχία. Μέχρι σήμερα. Ένας ισχυρός άνδρας που προβαλλόταν μέσα από τo έντυπο, την ιστοσελίδα, το τηλεοπτικό κανάλι…

«Μου έλεγε ότι ήμουν η πιο ταλαντούχα, νεαρή δημοσιογράφος που γνώρισε ποτέ», δήλωσε στο περιοδικό Spiegel, ασκούμενη της Bild, χωρίς να προσδιορίσει αν η συγκεκριμένη δήλωση έγινε στον γυάλινο ουρανοξύστη που έχει σχεδιάσει ο διάσημος αρχιτέκτονας Rem Koolhaas και στεγάζεται η Βild ή στα ξενοδοχεία που συνήθιζε να συναντά τις «προτεζέ» του ο Julian Reichelt. Aν ήταν ξύπνια; Αν είναι ακόμη ξύπνιος; Mάλλον θα παραμείνει για καιρό ακόμη.