Την επόμενη μέρα της πανδημίας, αλλά και τα επόμενα βήματα της ίδιας της Ευρώπης σε δημοσιονομικό επίπεδο σχεδιάζει αυτή την ώρα η Κομισιόν. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι νέοι  δημοσιονομικοί κανόνες που θα πρέπει να υιοθετηθούν αναφορικά με τα ελλείμματα και τα χρέη των κρατών μελών, αφού το όριο του 3% για το έλλειμμα και το 60% του ΑΕΠ για το χρέος θεωρούνται ξεπερασμένα εν τοις πράγματι εδώ και πολλά χρόνια.

Αυτές οι εξελίξεις αφορούν άμεσα την Ελλάδα, καθώς πέραν από το προσωρινά υψηλό χρέος λόγω της πανδημίας, διαθέτει το υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη και (σε επίπεδο ποσοστού ΑΕΠ) το 2ο στον κόσμο μετά την Ιαπωνία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να καταθέσει την τελική εισήγησή της για τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας στις αρχές του 2022, ενώ σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, θα ξεκινήσουν κατ’ ιδίαν συζητήσεις με κάθε κράτος μέλος, ώστε να δώσουν τις δικές τους προτάσεις σχετικά με τις αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες.

Το «τρίπτυχο» των αλλαγών

Ενας από τους μεγάλους «πονοκεφάλους» της Κομισιόν (και της Ελλάδας) είναι τα υψηλά χρέη που έχουν τα κράτη – μέλη, τα οποία διογκώθηκαν περαιτέρω κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Γι’ αυτό το λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να ενσωματώσει στην τελική εισήγησή της, την πρόβλεψη για την πανευρωπαϊκή αύξηση του χρέους λόγω του COVID. Παράλληλα, η Κομισιόν έχει παρατηρήσει ότι περιόδους κρίσης, όπως σε αυτή της πανδημίας, η δημοσιονομική ευελιξία που δόθηκε, έφερε αύξηση του ΑΕΠ στα κράτη- μέλη, που ενδεχομένως να αποτελέσει ένα «μπούσουλα» για ενδεχόμενες μελλοντικές κρίσεις.

Επίσης, ορισμένες δημόσιες επενδύσεις ειδικά για την ψηφιακή μετάβαση και την πράσινη ανάπτυξη θα πρέπει να έχουν ειδική διαχείριση από τις υπόλοιπες δαπάνες.

Τα ελληνικά δεδομένα

Σύμφωνα με τις προβλέψεις που έχουν αποτυπωθεί στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2022-2025 η χώρα μας θα καταγράψει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης 6,2% το 2022, 4,1% το 2023, 4,4% το 2024 και 3,3,% το 2025.

Η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει στα πρωτογενή πλεονάσματα, 2% το 2023, 2,8% το 2024 και 3,7% το 2025. Όπως επισημαίνεται το πρωτογενές έλλειμμα φέτος θα διαμορφωθεί στο 7,15% για να υποχωρήσει σημαντικά το 2022, στο 0,5%, ενώ εκτιμάται ότι το δημόσιο χρέος θα υποχωρεί σταδιακά από το 205,6% του ΑΕΠ το 2020 στο 204, 8% το 2021 ενώ το 2022 υποχωρεί κάτω από το 200%, στο 189,5% για να φτάσει στο 156,9% του ΑΕΠ το 2025.

Ωστόσο, τα πράγματα περιπλέκονται αν επιβεβαιωθούν οι δυσοίωνες εκτιμήσεις που αποτυπώθηκαν στη χθεσινή έκθεση του ΔΝΤ, σύμφωνα με τις οποίες το ποσοστό του χρέους από το 206,7% του ΑΕΠ φέτος θα μειωθεί σταδιακά έως το 179,6% το 2026, ενώ εκτιμάται ότι μετά το έλλειμμα του 10,3% που αναμένεται για φέτος, το ΔΝΤ εκτιμά ότι του χρόνου θα φτάσει στο 4,3%, στο 2,8% το 2023, ενώ μετά το 2024 θα συνεχιστεί η μείωση με βραδύτερους ρυθμούς και συγκεκριμένα στο 2,4% του ΑΕΠ, στο 2% το 2025 και στο 1,6% το 2026.

Αυτές οι προβλέψεις έρχονται σε αντίθεση με εκείνες που αποτυπώνονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή στις αρχές του μήνα για έλλειμμα 10% φέτος και 3,3% το 2022, ενώ στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα γίνεται λόγος για οριακό έλλειμμα το 2023 στο 0,5% και επιστροφή στα δημοσιονομικά πλεονάσματα από το 2024.

Η «μάχη» Βορρά – Νότου

Μεγάλο «αγκάθι» για την κατάρτιση του νέου σχεδίου για τους δημοσιονομικούς κανόνες είναι η στάση των βορείων χωρών (Αυστρία, Δανία, Λετονία, Σλοβακία, Τσεχία, Φινλανδία, Ολλανδία και Σουηδία), οι οποίες έχουν ήδη καταθέσει στο Eurogroup μια γραπτή πρόταση για αυστηρά μέτρα που θα πρέπει να υιοθετηθούν μετά την αύξηση των ελλειμμάτων και του χρέους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, δίνοντας το στίγμα ότι δεν προτίθενται να συναινέσουν σε ριζικές αλλαγές του Συμφώνου Σταθερότητας.

Αποστάσεις από την πρόταση των Βορείων έχει κρατήσει (προς το παρόν) η Γερμανία, για πολιτικούς λόγους, αφού οι εξελίξεις αναμένονται μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Διαβάστε επίσης:

Υπερταμείο: Καθαρά ενοποιημένα κέρδη 56.8 εκατ. ευρώ το 2020

Την άνοιξη τα λεφτά από το Ταμείο Ανάκαμψης

Σταϊκούρας: Στόχος η επίτευξη υψηλής και διατηρήσιμης ανάπτυξης