Κατά τη διάρκεια της βαθιάς ύφεσης που προκάλεσε η Covid στην Ευρώπη, χάθηκαν εκατομμύρια θέσεις εργασίας, καταστράφηκαν εισοδήματα και μέσα διαβίωσης και πολλοί φοβήθηκαν για το οικονομικό μέλλον τους. Στέγαση και ενοίκια πήραν διαφορετικό δρόμο.

Η άνοδος των τιμών των ακινήτων διεύρυνε το χάσμα μεταξύ ιδιοκτητών και μη, πυροδοτώντας σε πολλές περιπτώσεις την οργή του κόσμου. Μπορεί κάποιοι να κερδίζουν από την αύξηση των τιμών, πολλοί όμως καλούνται να τα βγάλουν πέρα με υψηλά ενοίκια, σπίτια όπου επικρατούν άθλιες συνθήκες και με τις τιμές στην αγορά να κρατούν μακριά το όνειρο ενός δικού τους σπιτιού.

Οργή για τα ενοίκια

Στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα, οι πολίτες προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, διοργανώνοντας δημοψήφισμα για την κρατικοποίηση των μεγαλοϊδιοκτητών, σε μια προσπάθεια να μπει έλεγχος στα ενοίκια και να διορθωθεί η στεγαστική κρίση που πλήττει την πόλη.

Αποκλεισμένοι από την αγορά οι νέοι

Η ψαλίδα, συχνά, έχει γενεακά χαρακτηριστικά, με τους νέους να είναι, σε γενικές γραμμές, αποκλεισμένοι από την αγορά.

Οι άνισες οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας έκαναν ακόμη πιο εμφανές το χάσμα που υπάρχει. Ενώ οι καλά αμειβόμενοι υπάλληλοι γραφείου συνέχισαν να εργάζονται από την ασφάλεια του σπιτιού τους, πολύς κόσμος σε πιο κακοπληρωμένες δουλειές, που δυσκολευόταν ήδη να τα βγάλει πέρα, έχασε δουλειά και εισόδημα.

Ταυτόχρονα, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν ταχύτερα από τον πληθωρισμό και στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2020, τάση που είχε να παρατηρηθεί τουλάχιστον δύο δεκαετίες.

30% πάνω οι τιμές των ακινήτων από το 2010, 15% πάνω τα ενοίκια

Από το 2010, οι τιμές στην Ευρωζώνη έχουν αυξηθεί περισσότερο από 30%. Τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 15% την ίδια περίοδο, ασκώντας σε πολλούς πρόσθετη οικονομική πίεση.

Στο Βερολίνο, τα φθηνά κάποτε ενοίκια αυξήθηκαν φέτος, όταν το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας ανέτρεψε έναν νόμο που έθετε πλαφόν στις τιμές. Η κίνηση πυροδότησε διαμαρτυρίες, αλλά και το πρόσφατο δημοψήφισμα για την υποχρεωτική αγορά ακινήτων από μεγάλους ιδιοκτήτες. Παρά το αποτέλεσμα, δεν είναι σαφές εάν η τοπική κυβέρνηση θα ακολουθήσει το σχέδιο, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μακροχρόνιες νομικές μάχες.

Τα ποσοστά ιδιοκτησίας στην ΕΕ – Πού βρίσκεται η Ελλάδα

Ποσοστά ιδιοκτησίας στην ΕΕ – Στη Γερμανία σχεδόν τα μισά νοικοκυριά ζουν σε ενοίκιο

Οι νεότεροι σε ηλικία άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης, συχνά παγιδευμένοι σε κακοπληρωμένες, προσωρινές δουλειές και με μικρότερες πιθανότητες από την προηγούμενη γενιά να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι.

Ακραίο παράδειγμα η Ελλάδα

Η Ελλάδα, όπου η ανεργία εξακολουθεί να είναι πάνω από 15%, είναι ένα ακραίο παράδειγμα, με πάνω από το 62% των νέων ηλικίας 25 έως 34 ετών να ζουν με τους γονείς τους.

Ξενοδοχείο «Η μαμά»… Πόσοι νέοι 25-34 ετών ζουν ακόμη στο πατρικό τους σε κάθε χώρα

Αυτοί που μετακομίζουν συχνά δυσκολεύονται πολύ να επιβιώσουν. Το μέσο κόστος στέγασης αντιστοιχεί περίπου στο 40% του διαθέσιμου εισοδήματος και είναι διπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ και το 37% έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές από στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.

Όταν δεν υπάρχει ούτε τουαλέτα…

Ωστόσο, οι προσιτές τιμές σε κάποιες χώρες είναι μία μόνο παράμετρος.

Στη Ρουμανία, μια από τις φτωχότερες χώρες της ΕΕ, ο υπερπληθυσμός και η ανεπαρκής θέρμανση είναι δύο από τις πολλές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ορισμένοι. Το πιο εκπληκτικό όμως είναι ότι 14 χρόνια μετά την ένταξή της στην ΕΕ, ένας στους πέντε Ρουμάνους εξακολουθεί να μην έχει τουαλέτα, μπάνιο ή ντους στο σπίτι του (η Λιθουανία είναι η επόμενη στην κατάταξη με κάτι λιγότερο από 9%).

Πρωταθλήτρια στις αυξήσεις η Εσθονία

Από τις αρχές του 2010, οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί παντού στην ΕΕ εκτός από την Ισπανία, την Κύπρο και την Ιταλία. Με 130% πάνω, όμως, η Εσθονία έχει καταγράψει την εντυπωσιακότερη αύξηση.