Κατασκευαστικές: Αγωνία για τις ανατιμήσεις υλικών – Εκτοξεύονται οι προϋπολογισμοί των έργων

Μεγάλη ανησυχία κυριαρχεί σε κατασκευαστικές εταιρίες-αναδόχους δημοσίων έργων για τα έργα που έχουν ήδη αναλάβει ή καταθέσει προσφορές, καθώς το «τσουνάμι» ανατιμήσεων των πρώτων υλών φέρνει τα πάνω-κάτω στους υπολογισμούς τους.

Σημαντικά έργα σε υποδομές και κατασκευές συνολικής αξίας 6,9 δισεκατομμυρίων ευρώ που τελούν υπό κατασκευή από μεγάλες τεχνικές εταιρίες επηρεάζονται από την κατάσταση αυτή και οι ανάδοχοι αναμένουν με αγωνία τις εξελίξεις.

Για έργα η Γραμμή 4 του Μετρό Αθήνας, η λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5, το Μετρό Θεσσαλονίκης (και η επέκταση προς Καλαμαριά), η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής, το αεροδρόμιο στο Καστέλι και η επέκταση της γραμμής 3 του Μετρό Αθήνας με τις νέες τιμές αλλάζουν τα δεδομένα.

Γιατί οι εταιρίες, οι οποίες έχουν αναλάβει ή έχουν απλά υποβάλει προσφορά για δημόσια έργα υπολογίζοντας τιμές υλικών πριν τις μεγάλες αυξήσεις σήμερα βρίσκονται αντιμέτωπες με μία τελείως διαφορετική πραγματικότητα που ανατρέπει τους αρχικούς προϋπολογισμούς των έργων.

Να επισημάνουμε πως τα υλικά που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση οδικών και κατασκευαστικών έργων καταγράφουν αύξηση τιμών έως και 75%. Αυτό σημαίνει πως μειώνεται το οποιοδήποτε περιθώριο κέρδους μπορεί να υπολόγιζαν, ενδεχομένως απειλείται η βιωσιμότητα των έργων και δεν αποκλείεται να μην μπορούν τελικά να υλοποιηθούν.

Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετά δημόσια έργα αποτέλεσαν στόχο για πολλές εταιρίες που διείδαν ευκαιρία για αύξηση της δραστηριότητάς τους, ενώ άλλες πόνταραν σε αυτά την επιβίωσή τους.

Για να αντιμετωπίσουν το μεγάλο αυτό πρόβλημα, οι οργανώσεις εργοληπτών επιδιώκουν να υπάρξει ένα «μαξιλάρι» για την απορρόφηση του επιπλέον κόστους, ώστε να μην το επωμιστούν οι εταιρίες.

Το θέμα απασχολεί το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών το οποίο αναμένεται  εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του Οκτωβρίου, να προχωρήσει σε αλλαγές, μέσω υπουργικής απόφασης, ώστε να δώσει κάποια λύση.

Ποιες κατηγορίες κινδυνεύουν

Η σημαντική αύξηση των τιμών στα κατασκευαστικά υλικά και τις πρώτες ύλες θα μπορούσε να προκαλέσει ένα domino επιπτώσεων, επηρεάζοντας από τον πρώτο ως και τον τελευταίο τροχό της αμάξης του τεχνικού κόσμου.

Το μεγάλο κύμα ανατιμήσεων προβλέπεται πως θα επηρεάσει τα δημόσια έργα, μικρά και μεγάλα, ενώ από τον κίνδυνο διαφεύγουν οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου (ΣΔΙΤ).

Τα πρώτα έργα που κινδυνεύουν από την κατάσταση αυτή είναι τα υπό εκτέλεση δημόσια έργα.

Τα έργα αυτά είχαν κλειδώσει άλλες τιμές κατά την περίοδο υποβολής προσφορών, καθώς κάποιες έχουν υποβληθεί προ διετίας η τριετίας, (δεδομένου και των κωλυμάτων της γραφειοκρατίας αλλά και του μπαράζ  προσφυγών).

Η δεύτερη κατηγορία είναι τα έργα που έχουν ήδη υπογραφεί, αλλά δεν έχει ξεκινήσει ακόμα η κατασκευή τους. Οι ανάδοχοι και οι εργολάβοι των έργων αυτών παραμένουν δέσμιοι των προσφορών που είχαν υποβάλει με αποτέλεσμα να μην μπορούν να υπαναχωρήσουν.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και τα έργα για τα οποία έχουν υποβληθεί προσφορές και οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης από την αναθέτουσα αρχή.

Η κατάσταση αυτή δημιουργεί τον κίνδυνο κάποια έργα να καταλήξουν έκπτωτα, εάν δεν υπάρξει η απαραίτητη ρύθμιση για απορρόφηση των αυξήσεων, ή αν αυτά γίνουν, να τεθεί σε αμφιβολία η ποιότητά τους.

Κίνδυνοι για τα μελλοντικά έργα

Φυσικό επακόλουθο των παραπάνω είναι οι εταιρίες να κοιτούν με άλλο μάτι τη συμμετοχή σε έργα, ενώ εκτιμάται πως οι εκπτώσεις από εταιρίες και Ομίλους που θα δοθούν θα είναι μικρότερες.

Αυτό συνεπάγεται ότι τα έργα που αναμένεται να δημοπρατηθούν στο εγγύς μέλλον ή εκτελούνται τείνουν να χαρακτηριστούν ως ζημιογόνα. Επίσης, δεν αποκλείεται να υπάρξει και ένα κύμα αναβολών και καθυστερήσεων στην παράδοσή τους.

Τι αναμένεται από το ΥΠΟΜΕ

Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αναμένεται μέσω μίας νέας υπουργικής απόφασης και εργοληπτικές οργανώσεις να καθορίσει τους συντελεστές αναθεώρησης για τα υλικά, στα οποία διαπιστώνεται αύξηση των τιμών.

Το κύριο αίτημα των εργοληπτικών οργανώσεων, όπως αναφέρεται σε επιστολές που έχει αποστείλει προς το Υπουργείο, είναι να τεθεί άμεσα σε λειτουργία το Εθνικό Σύστημα Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Προδιαγραφών.

H ενεργοποίηση του  Εθνικού Συστήματος Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Τεχνικών Προδιαγραφών εκτιμάται πως μόνο θετικά αποτελέσματα θα φέρει.

Συγκεκριμένα, θα καταστεί δυνατή η διαμόρφωση ενός αντικειμενικού συστήματος αναθεώρησης / αναπροσαρμογής των τιμών εργασιών των δημόσιων συμβάσεων και θα είναι δυνατή η διαρκής ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνικών προδιαγραφών.

Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει πως το Υπουργείο θα «σηκώσει» στις πλάτες του τη διαφορά των τιμών, αλλά θα δώσει μία ανάσα στους εργολήπτες, μειώνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο το ποσοστό απορρόφησης των αυξήσεων.

Διαβάστε επίσης

Κώστας Καραμανλής: Με το στρατηγικό πλάνο για έργα 13,3 δισ. βγαίνουμε από τη «μιζέρια» του παρελθόντος

ΙΟΒΕ: Ο ρόλος των κατασκευών στην επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας

Lamda Development: Κέρδη με όχημα το Ελληνικό, «ξεπουλάει» σε Marina Tower και παραλιακές βίλες