Νίκος Σταμπολίδης: Ο μαρμάρινος «Έρωτας» που ήρθε από τη Βενετία 

Ένας ο Έρωτας από τη Βενετία. Και ένα το «Κάλλος», η έκθεση που έχει οργανώσει ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης για το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Η έκθεση θα εγκαινιαστεί στις 29 Σεπτεμβρίου και ο Έρωτας τοξότης, εκπληκτικό γλυπτό του 1ου μ.Χ. αιώνα, που θα αποτελέσει ένα από τα πολυτιμότερα εκθέματα της διοργάνωσης έκανε το ταξίδι του από το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης των δόγηδων για να φθάσει στην Αθήνα. 

Πρόκειται για ένα από τα αρχαία που έρχονται από μουσεία της Ιταλίας, χάρις στην ιδιαίτερη σχέση και τη μακροχρόνια συνεργασία, που έχει ο κ. Σταμπολίδης με τους επικεφαλής τους.

«Αντί για τον «Θάνατο στη Βενετία» του Βισκόντι, εμείς έχουμε αυτόν τον υπέροχο μαρμάρινο Έρωτα που απεικονίζει το κάλλος στην υπέρτατη μορφή του», όπως είπε σε επικοινωνία μας ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης. 

Έναν όμορφο, γυμνό έφηβο με φτερά, που κρατά το τόξο του για να τοξεύσει, όπως τον θέλει η μυθολογία.

Το εντυπωσιακό ταξίδι

Το εντυπωσιακό όμως σ’ αυτό το ταξίδι του Έρωτα είναι η αποκάλυψη για τον πολύ κόσμο, των μέτρων που λαμβάνονται για την προστασία των αρχαιοτήτων που μετακινούνται από τόπο σε τόπο: Η συσκευασία τους με άπειρη προσοχή για τα ευπαθή μέρη του έργου, τα ειδικά υλικά που χρησιμοποιούνται για την απόσβεση κραδασμών, η τελική τοποθέτησή τους  σε κιβώτια, μεταλλικά ή ξύλινα.

Πόσο μάλλον, που στην προκειμένη περίπτωση, ο νεαρός Έρωτας έπρεπε να φθάσει σε ένα από τα κανάλια που βρίσκονται κοντά στο μουσείο και στη συνέχεια να φορτωθεί σε πλοιάριο ώσπου να πάρει το τελικό μέσο μεταφοράς.

Και όλα αυτά με άπειρη μυστικότητα φυσικά, όπως γίνεται πάντα όταν μεταφέρονται πολύτιμα αντικείμενα. Εκ των υστέρων πάντως το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βενετίας που στεγάζεται στο Παλάτσο Γκριμάνι ανέβασε στον λογαριασμό του στο Instagram την όλη διαδικασία ως και το κατευόδιο του έργου, πάνω στο πλοιάριο που διέσχιζε το κανάλι.

Ο δανεισμός αρχαιοτήτων από ξένα μουσεία δεν είναι εύκολη υπόθεση ούτως ή άλλως. Όπως μας λέει μάλιστα ο κ. Σταμπολίδης  το ελληνικό αίτημα έγινε δεκτό από τους διευθυντές των μουσείων της Βενετίας, της Μπολόνια και της Φλωρεντίας  «κατ’ εξαίρεσιν και για λόγους φιλίας», όπως οι ίδιοι ανέφεραν.

Συγκεκριμένα έτσι, από την Μπολόνια έρχεται το έργο «Αθηνά Λημία» και από την Φλωρεντία τα περίφημα αγγεία που απεικονίζουν σκηνές πώλησης αρωμάτων, καθώς και αγγείο με παράσταση της Κρίσης του Πάρη.

Να σημειωθεί άλλωστε ότι με αυτήν την έκθεση ο κ. Νίκοε Σταμπολίδη, που ολοκληρώνει εντυπωσιακά  τον κύκλο του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, του οποίου υπήρξε διευθυντής από το 1996 για να συνεχίσει πλέον την πολύτιμη προσφορά του στον πολιτισμό από την θέση του πρώτου εκλεγμένου διευθυντή στο Μουσείο Ακρόπολης.

Περισσότερα από 300 είναι εξάλλου τα εκθέματα του «Κάλλους, η υπέρτατη ομορφιά», που αναπτύσσει την έννοια του κάλλους στην καθημερινή ζωή και στη φιλοσοφική σκέψη της αρχαίας Ελλάδας. Γιατί η έννοια του «Κάλλους» στην υπέρτατη διάστασή της στην ελληνική αρχαιότητα δεν είναι απλώς μία λέξη που σημαίνει μόνον την ομορφιά, καθώς πρόκειται για τον συνδυασμό της φυσικής εμφάνισης και των αρετών της ψυχής, όπως εξηγεί ο κ. Σταμπολίδης. Αυτό που ήταν το ζητούμενο επί αιώνες  αναδεικνύοντας τη συμβολή της αρχαίας  Ελλάδος  στον καθορισμό της έννοιας της «ωραιότητας» ως και σήμερα.

Η έκθεση αναφέρεται στο ιδεώδες που αναπτύχθηκε στην αρχαία ελληνική σκέψη, για να εκφραστεί μέσα από τα ποιήματα των επικών και λυρικών ποιητών από τον 8ο π.Χ ως τον 6ο π.Χ. αιώνα και να αποκρυσταλλωθεί στη συνέχεια στα κείμενα των φιλοσόφων της Κλασικής εποχής είναι στο επίκεντρο αυτής της έκθεσης, μια γοητευτική προσέγγιση στην υπέρτατη ομορφιά.

Τόσο τη γυναικεία όσο και την ανδρική. Γιατί έπαινος της φυσικής ομορφιάς των νέων ήταν ο χαρακτηρισμός τους στην αρχαιότητα ως «Καλούς» και «Καλές», όπως αναφέρεται σε επιγραφές χαραγμένες σε αγγεία, σε αρχιτεκτονικά μέλη κτηρίων και φυσικά στα αρχαία κείμενα.

Ιδιαίτερο σκέλος συνιστά ο καλλωπισμός, που στην έκθεση  περιλαμβάνει τους τρόπους, τους οποίους  μετέρχονταν οι άνθρωποι για να περιποιηθούν και να αναδείξουν τη σωματική τους χάρη όσο όμως και τα μέσα που χρησιμοποιούσαν, τα αρχαία καλλυντικά και ψιμύθια. 

Δείτε βίντεο από τη μεταφορά του Έρωτα

Διαβάστε επίσης:

Όταν ο Νίκος Σταμπολίδης ξενάγησε την Γκλεν Κλόουζ στην Επίδαυρο