Ασίγαστη η προσφορά της. Η Βίκυ Καρέλια στηρίζει την έκθεση Ένδυμα Ψυχής. Με τους καλλιτέχνες Βαγγέλη Κύρη και Ανατόλι Γκεόργκιεφ να εκθειάζουν τη λαϊκή τέχνη. Βασίζονται στις παραδοσιακές ενδυμασίες και την περίφημη Λαογραφική Συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.

Ουσιαστικά, η Βίκυ Καρέλια βρίσκεται πίσω από το Ίδρυμα Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια.

Υπέρμαχος των επιστημών, των τεχνών και της ελληνικής παράδοσης, αποδεικνύεται και πάλι το κοινωφελές Ίδρυμα των φερώνυμων δημιουργών της ιστορικής καπνοβιομηχανίας.

Το Ένδυμα Ψυχής αποτελεί απόπειρα σύγχρονης ανάγνωσης της ελληνικής ενδυματολογικής ιστορίας. Οι καλλιτέχνες συνθέτουν νέα έργα με έναυσμα και υλικό τις φορεσιές του Μουσείου. Δημιουργούν σχεδόν 130 έργα. Τα τριάντα από αυτά εκτίθενται τώρα στην πόλη της Καλαμάτας.

Βρίσκουν για λίγο νέα ζωή

Έναν χρόνο αργότερα, τα συνολικά εκθέματα από το εγχείρημα Ένδυμα Ψυχής θα παρουσιαστούν από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στην μεγάλη έκθεση στην Παλαιά Βουλή της Αθήνας.

Η διττή έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο του επετειακού προγράμματος της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος για την Ελληνική Επανάσταση.

Το προοίμιο της έκθεσης στην Καλαμάτα παρουσιάζει μεγάλο όγκο ενδυματολογικής ιστορίας δύο αιώνων. Εκφράζει έτσι τη βασική επετειακή δράση του Ιδρύματος Γεωργίου και Βικτώριας Καρέλια για τα 200 χρόνια από τον απελευθερωτικό Αγώνα. Με τη χειρονομία αυτή, το Ίδρυμα τιμά την πρώτη ελεύθερη πόλη της νεότερης Ελλάδας.

Φορεσιές ανεκτίμητης ιστορικής σημασίας, καταγράφουν τον κορμό της ενδυματολογικής παράδοσης από τον 18ο μέχρι και τον 19ο αιώνα. Εκφράζουν όχι μόνο την ιστορία της υφαντικής τέχνης αλλά και την απαράμιλλη τεχνική των αυτοδίδακτων τοπικών δημιουργών τους. Επίσης αποτυπώνουν την (πολιτικά και εθνολογικά) φορτισμένη ιστορική στιγμή στην οποία φορέθηκαν.

Για το Ένδυμα Ψυχής ο γνωστός φωτογράφος Βαγγέλης Κύρης συμβάδισε με τον σύγχρονο εκφραστή της κεντητικής τέχνης Γκεόργκιεφ. Συνεργάστηκαν με την προτροπή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.

Υπάρχει λοιπόν μια έκπληξη στην έκθεση: Οι αντιπροσωπευτικές αυτές ενδυμασίες παρουσιάζονται μέσα από τη σύγχρονη ματιά δύο σημερινών δημιουργών. Την τεχνολογία του σύγχρονου μέσου.

Οι παραδοσιακές ενδυμασίες λούζονται στο φως για πρώτη φορά ύστερα από δεκαετίες. Βρίσκουν για λίγο νέα ζωή. Τι σημαίνει αυτό; Βγαίνουν από τη μουσειακή τους τοποθέτηση και φοριούνται από σύγχρονες γυναίκες, δύο αιώνες αργότερα. Εν συνεχεία, αποτυπώνονται στο φωτογραφικό μέσο μέσα από τις μυστηριακές και ατμοσφαιρικές λήψεις του Βαγγέλη Κύρη.

Ο φωτογράφος χρησιμοποίησε ως πρώτη ύλη την αισθητική και τεχνική υπεροχή των ενδυμασιών. Στη συνέχεια, οι λήψεις αυτές εκτυπώθηκαν τρισδιάστατα, πάνω σε υφάσματα. Με τη νέα τους μορφή αποτέλεσαν τη βάση για τα εξαιρετικά, νέα κεντήματα του Ανατόλι Γκεόργκιεφ. Η ιστορία μετουσιώθηκε, ανακυκλώθηκε. Η ζωή της επεκτάθηκε εις το διηνεκές.

Αισθητική εμπειρία

Η όλη εικαστική επιμέλεια προσφέρει στον θεατή ολοκληρωμένη αισθητικά εμπειρία. Τα νέα κεντημένα έργα ζυμώνονται και πάλι με το φως. Με τον ειδικό φωτισμό που σχεδίασε η σχεδιάστρια φωτισμών Ελευθερία Ντεκώ. Επιπλέον, ο εικαστικός χώρος επενδύθηκε με το πρωτότυπο ηχοτοπίο του εικαστικού ήχου Δημήτρη Μπάκα. Ο Μπάκας αποκρυπτογράφησε ήχους κεντήματος και λήψεων από φωτογραφικές μηχανές αναμειγνύοντάς τους με παραδοσιακή μουσική.

Το αποτέλεσμα αυτής της δημιουργικής συνεργασίας έφερε στο προσκήνιο 128 έργα που εορτάζουν την ελληνική παράδοση. Στην Καλαμάτα παρουσιάζονται τριάντα από αυτά.

Όχι μόνο αναδεικνύουν την πολυμορφία και τον πλούτο της ελληνικής ενδυματολογικής ιστορίας. Αποτελούν επιτακτικό κάλεσμα σε νέους δημιουργούς και επιχειρηματίες. Να αναθεωρήσουν και να επιστρέψουν στους σπουδαίους αυτούς παραδοσιακούς δασκάλους.

Το Ίδρυμα φιλοξενεί επίσης ενδυμασίες ιστορικών προσώπων: Δημήτριου Γουδή, Γενναίου Κολοκοτρώνη, Βάσσου Μαυροβουνιώτη, Δημήτριου Μαυρομιχάλη, Ιωάννη Γεννάδιο, βασιλιά Όθωνος. Επίσης, υψηλής αξίας ενδύματα που φόρεσαν οι κυρίες της εποχής: Κυριακούλα Κριεζή, Κονδύλω Μιαούλη, Κυρά Φροσύνη, Φωτεινή Γενναίου Κολοκοτρώνη, Φωτεινή Μαυρομιχάλη, Ρόζα Μπότσαρη.

Ειδική μνεία αξίζει στην υλοποίηση της πολυτελούς έκδοσης Ένδυμα Ψυχής, 320 σελίδων. Πρόκειται για πρωτοβουλία της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας Ελλάδος και του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Υλοποιείται με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια.

Βίκυ Καρέλια: Ένδυμα Ψυχής με τους Βαγγέλη Κύρη, Ανατόλι Γκέοργκιεφ
Λεπτομέρεια εκθέματος από το Ένδυμα Ψυχής

Γιώργος και Βίκυ Καρέλια

«Να ζεις τη ζωή, όχι μόνο να τη διαβαίνεις. Είναι μεγάλη τέχνη να μπορείς να ενστερνίζεσαι τα ρεύματα κάθε εποχής, της κάθε γενιάς – και να τα βιώνεις». Η  διάσημη ρήση του αείμνηστου ιδρυτή της ιστορικής καπνοβιομηχανίας Γεώργιου Καρέλια έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα.

Πριν από τη δεκαετία του 1960 είχε ήδη φύγει για σπουδές στην Αμερική. Προνόμιο που απολάμβαναν ίσως ελάχιστοι Αθηναίοι της εποχής, κυρίως από το χώρο της Ναυτιλίας. Εκεί σπούδασε Oικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων στο περίφημο πανεπιστήμιο Τζορτζ Γουόσινγκτον (George Washington). Ολοκληρώνοντας το πτυχίο του το 1959 εγκαταστάθηκε στην Kαλαμάτα.

Εκει εφόρμησε στη λαμπρή σταδιοδρομία του στην οικογενειακή επιχείρηση καθορίζοντας παράλληλα την ανάπτυξη της ελληνικής καπνοβιομηχανίας. Στην Καλαμάτα άφησε την τελευταία του πνοή τον Απρίλιο του 2000. Θεωρείται ακόμη προύχοντας της πόλης. Στήριξε την εκπαιδευτική και πολιτιστική ζωή της. Υπήρξε δια βίου λάτρης των τεχνών, του βιβλίου και της Ιστορίας.

Tο κοινωφελές Ίδρυμα Γεωργίου και Bικτωρίας Kαρέλια ιδρύθηκε το 1993. Αποτελεί το επιστέγασμα της προσπάθειας του Γεωργίου Kαρέλια να μετουσιώσει τις αξίες του για τη ζωή σε αληθινά έργα.

Το Ίδρυμα συνεχίζει το έργο του στους τομείς της εκπαίδευσης, της οικονομίας, του πολιτισμού, των τεχνών, των γραμμάτων, της ελληνικής λαϊκής παράδοσης και κληρονομιάς. Επίσης συνεισφέρει στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης της γενικής κοινότητας.

«Παραμένει αφοσιωμένο στο όραμα του ιδρυτή του και λειτουργεί με ακεραιότητα και σεβασμό προς τον συνάνθρωπο, επιτελώντας το έργο του με διακριτικότητα και διαρκή προσπάθεια για τη βέλτιστη υλοποίηση των σκοπών του». Αυτό αποδεικνύται διαρκώς. Όπως και σήμερα.

Karelias Collection

Κυρίως παραμένει ζωντανό και ενεργό με την πλούσια δράση της εξαιρετικής κυρίας Kαρέλια. Βικτωρία – Μαργαρίτα ή απλώς Βίκυ.

Ως πρόεδρος συνεχίζει το φιλανθρωπικό έργο του ευπατρίδρη συζύγου της, παραμένει αφοσιωμένη στην πολιτιστική προσφορά του Ιδρύματος. Εξάλλου τις ίδιες αξίες διαχέει και ως πρόεδρος του Λυκείου των Eλληνίδων Καλαμάτας (ΛΕΚ).

Αλλά θα έλεγε κανείς έχει υπερβεί τις επιδιώξεις του Ιδρύματος. Διότι η Βίκυ Καρέλια ως υπέρμαχος της διάσωσης και διάδοσης της ελληνικής ενδυματολογικής ιστορίας, ξεκίνησε πριν από πενήντα τόσα χρόνια τη δημιουργία της δικής της συλλογής.

Εν συνεχεία, αυτή η προσωπική συλλογή εξελίχθηκε και διογκώθηκε και απέκτησε μουσειακή σημασία. Με τη διάθεσή της για κοινωνική προσφορά και ευεργεσία, η συλλέκτρια αποφάσισε να τη δωρίσει. Παραχώρησε τις φορεσιές στο ΛΕΚ με σκοπό να ενσωματωθούν εν συνόλω στις γενικότερες δράσεις του καταξιωμένου φορέα προστασίας και προβολής της ελληνικής παράδοσης.

Έκτοτε, η δωρεά τιτλοφορήθηκε Συλλογή ελληνικών ενδυμασιών Βικτωρία Γ. Καρέλια σε ένδειξη αναγνώρισης της ανεκτίμητης προσφοράς της.

Περιλαμβάνει πλήρη ενδυματολογικά σύνολα, γυναικεία και ανδρικά, από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Χρυσοκέντητους επενδύτες, εξαιρετικά δείγματα της τέχνης των τερζήδων, καθώς και κοσμήματα. Αυτά δεν καλύπτουν απλώς τις ανάγκες συμπλήρωσης και στολισμού των ενδυμασιών. Αποτελούν αντιθέτως αυτόνομο και σημαντικό κομμάτι της Συλλογής.

«Ένας βιωματικός εκθεσιακός χώρος, μία ευρηματική θεματική παρουσίαση, ένα σύγχρονο μοντέλο ξενάγησης. Ένας βιωματικός εκθεσιακός χώρος, μία ευρηματική θεματική παρουσίαση, ένα σύγχρονο μοντέλο ξενάγησης». Όπως το φαντάζεται η ίδια. Ένα Μουσείο του 21ου αιώνα που εξυμνεί την ελληνική παράδοση και την «υπερβατική» τέχνη του τοπικού τεχνίτη.

Η Βίκυ Καρέλια βρισκόταν απαρεγκλίτως στο πλευρό του συζύγου της. Έτσι, ως πρόεδρος συνεχίζει να στηρίζει και την Kαπνοβιομηχανία Kαρέλια με την ίδια πυγμή.

Μία γυναίκα σύγχρονη. Θα έλεγε κανείς ότι εμπνέει το σημερινό κίνημα women empowerment (γυναικεία ενδυνάμωση) όσο λίγες της γενιάς της. Πρωτοπόρος και κυματοθραύστης. Για ένα καλύτερο μέλλον.

Πληροφορίες

Η παρουσίαση του συνόλου των έργων θα παρουσιαστεί το 2022 στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στο κτήριο της Παλαιάς Βουλής της Αθήνας.

Ένδυμα Ψυχής
Μέγαρο Χορού Καλαμάτας
Φωτογραφία: Βαγγέλης Κύρης
Κέντημα: Anatoli Georgiev
Σχεδιασμός Φωτισμού: Ελευθερία Ντεκώ
Ηχοτοπίο: Δημήτρης Μπάκας

Διάρκεια Έκθεσης: 7/8 έως 11/9

Ωράριο λειτουργίας: 10 π.μ. έως 10 μ.μ.

 

Διαβάστε επίσης Αλεξία Αντσακλή Βαρδινογιάννη: Πώς τίμησε τα δέκα χρόνια Artflyer χαρίζοντάς του εκθεσιακό χώρο

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση