Βασίλης Τοκάκης: Αναδρομή στη σοφία των τελευταίων ωρών του

Με ιδιαίτερη συγκίνηση πληροφορήθηκα την απώλεια του γνωστού επικοινωνιολόγου Βασίλη Τοκάκη.

Η σοφία των τελευταίων ωρών του καθόρισε τη συνομιλία μας πριν έξι μήνες. Μέσα σε αυτό το μισό χρόνο, επανερχόταν συχνά πυκνά το ερώτημα: Πώς πηγαίνει η ασθένεια του Βασίλη; Αλλά το τηλεφώνημα δεν πραγματοποιήθηκε. Ποτέ δεν πρέπει να χάνει κανείς ευκαιρίες ανθρώπινης επικοινωνίας. Όσο ελάχιστες και αν φαίνονται…

Ο Βασίλης Τοκάκης είχε μόλις ολοκληρώσει χημειοθεραπεία όταν πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη. Δύο μήνες πριν, είχε υποβληθεί σε εγχείρηση εγκεφάλου, μετά τη διάγνωση του επιθετικού καρκίνου.

Αφορμή αποτέλεσε η έκδοση του βιβλίου Άνοιξη μυαλού (εκδ. Key Books). Επρόκειτο για ημερολογιακή καταγραφή του αγώνα του ενάντια στον καρκίνο του εγκεφάλου. Μέρα με τη μέρα, διότι καθεμία που περνούσε αποτελούσε ξεχωριστό αγώνα, σηματοδοτούσε καινούργια νίκη. Μέχρι τέλους… Τα έσοδα από τις πωλήσεις του βιβλίου του στήριξαν το σωματείο Ελπίδα, Σύλλογος φίλων παιδιών με καρκίνο.

Όταν μιλήσαμε στο τηλέφωνο για να κανονιστεί το ραντεβού, η συνέντευξη ορίστηκε στο «εδώ και τώρα». Υγιείς άνθρωποι, δεν καταλαβαίνουμε τη σημασία του επείγοντος: Να μη χάνεται ούτε ένα λεπτό. Κάθε στιγμή μετράει. Αυτό υπήρξε συγκλονιστική αίσθηση εκείνη τη στιγμή. «Σήμερα είναι μια καλή μέρα», είχε εξηγήσει. Η συνέντευξη δεν μπορούσε να αναβληθεί. Κύριος οίδες πώς θα ένιωθε ο Βασίλης την επόμενη.

Δύο σε έναν

Αυτό αποτέλεσε τεράστιο μάθημα εκείνη τη στιγμή. Με είχε αγγίξει ιδιαιτέρως. Όπως όμως και οι περισσότερες εκλάμψεις ανθρώπινης διαύγειας ή σοφίας, δυστυχώς ξεχάστηκε. Μέσα στη ροή της ζωής και στην υπερβολικά πιεσμένη από υποχρεώσεις καθημερινότητα.

Πάντως εκείνη τη στιγμή, φόρτισε τη συνομιλία με συγκίνηση. Αλλά και αμηχανία. Δεν ήταν εύκολη η συνομιλία με τον άνθρωπο που πάλευε για την ίδια τη ζωή του. Όμως, η αμηχανία απουσίαζε από πλευράς του. Έπαιρνε τα πράγματα όπως έρχονταν. Με απόλυτη φυσικότητα. Επέμενε ότι πιστεύει στη ζωή, «παρότι ζω κοντά στο θάνατο», όπως είχε εκμυστηρευτεί.

Η άλλη στιγμή συγκίνησης υπήρξε η σύζυγός του. Φάρος στη ζωή του. Η νευρολόγος Μαργαρίτα Συνετού εξάλλου συνέλαβε ότι κάτι πήγαινε στραβά και κανόνισε για μαγνητική εγκεφάλου σε πολύ πρώιμο στάδιο. Από τον Νοέμβριο του 2019 διατηρήθηκε στη ζωή ως σήμερα. Επειδή έπρεπε να τον παρακολουθεί νευρολόγος, εκείνος είχε τη φροντίδα της συζύγου του στο ίδιο του το σπίτι.

Κάτι που δεν καταγράφτηκε τότε στη συνέντευξη για το βιβλίο του: Η Μαργαρίτα βρισκόταν δίπλα του καθόλη τη διάρκεια της κουβέντας. Κάποιες στιγμές που το μυαλό του κολλούσε και έκανε παύσεις ο λόγος του, ακουγόταν ο ψίθυρός της. Τους ένιωθα από την άλλη πλευρά του ακουστικού, σαν να ήταν ένας. Απόλυτα εναρμονισμένοι, σε απόλυτη σύμπνοια. Να η σημασία ενός καλού γάμου ή συμβίωσης.

«Όταν έχεις δίπλα σου ανθρώπους που σε αγαπάνε, παίρνεις δύναμη για να συνεχίσεις», ομολόγησε. Ζεστασιά ένιωθε και για τους φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

Κουράγιο για να συνεχίσει

Προς το τέλος της συνέντευξης, μίλησα και απευθείας με τη Μαργαρίτα. Ευχαριστήσαμε η μία την άλλη για την κουβέντα. Ουσιαστικά εγώ για το ανεκτίμητο μάθημα του κουράγιου της. Για το μεγαλείο της αντοχής της με σκοπό τη σωτηρία του ανθρώπου που αγαπούσε.

«Τα συναισθήματα είναι πολύ βαθιά», είχε εκμυστηρευτεί και ο Βασίλης.

Αυτήν την αρμονία θα εισέπραξαν και τα παιδιά τους. Από την αρχή, όπως είχε εξηγήσει ο Βασίλης, ενημερώθηκαν για την ασθένεια και ύστερα για την εξέλιξή της. Έχω τη βαθιά πεποίθηση ότι όπως κατάφερε να μεταδώσει μαθήματα ζωής μέσω τηλεφώνου σε έναν άγνωστο, πολλά περισσότερα θα μεταλαμπάδευσε και στους απογόνους του.

«Αισθάνομαι δέος για τα παιδιά μου», είχε δηλώσει τότε. Η «φλόγα ζωής» που λάτρευε στον Καζαντζάκη ανήκει τώρα σε αυτά.

Η στάση του Βασίλη Τοκάκη αποτέλεσε παράδειγμα ευγνωμοσύνης για το δώρο της ζωής. Παράδειγμα ενός ανθρώπου «αποφασισμένου να ζήσει μόνο και μόνο για να μυρίσει το επόμενο ξημέρωμα».

Διαβάστε επίσης