Οι συλλέκτες και τα έργα τους για το ΄21 στο Μουσείο Μπενάκη

Τέσσερις σημαντικές, ιδιωτικές συλλογές με πολύτιμα έργα, που συνδέονται με την Επανάσταση του 1821 και με το κίνημα του Φιλελληνισμού στην Ευρώπη και την Αμερική παρουσιάζονται σε μια ειδική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού αναδεικνύοντας μερικές ακόμη πτυχές του Ελληνικού Αγώνα και της πρόσληψής του στη Δύση.

Είναι οι συλλογές των Νικήτα Σταυρινάκη και Ευαγγελίας Σταυρινάκη, του Πέτρου Βέργου, του Απόστολου Αργυριάδη και του Stéphan Adler ππου δάνεισαν έργα τους για την έκθεση που με τον τίτλο «Το ᾽21 των Συλλεκτών» εγκαινιάστηκε στο Μπενάκη, που συνεχίζει το μεγάλο αφιέρωμά του στην επέτειο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Όπλα και αρχειακό υλικό από την επαναστατημένη Ελλάδα αλλά και εξαιρετικής τέχνης χρηστικά αντικείμενα, όπως ρολόγια, βεντάλιες, βάζα κ.ά., επίσης έργα τέχνης (πίνακες, χαρακτικά, κ.ά.) καθώς και αντικείμενα πολυτελείας με παραστάσεις ηρώων και σκηνών του Αγώνα που φιλοξενήθηκαν στα ευρωπαϊκά και αμερικανικά σαλόνια του 19ου αιώνα περιλαμβάνονται στην έκθεση. Πρόκειται για εκπληκτικής ποικιλίας συλλογές και κατά συνέπεια μια εντυπωσιακή έκθεση, με περισσότερα από 300 αντικείμενα.

Είναι γνωστό ότι η Ελληνική Επανάσταση είχε γίνει μόδα στα ευρωπαϊκά σαλόνια, μια μόδα που ενίσχυσε το κίνημα του φιλελληνισμού και μεταγενέστερα εξελίχθηκε σε ειδικό συλλεκτικό ενδιαφέρον. Τα αντικείμενα που παρουσιάζονται στην έκθεση αυτή είναι αντικείμενα διακοσμητικά ή προορισμένα για καθημερινή χρήση που παράγονταν μαζικά μεταφέροντας στο ευρύτερο ευρωπαϊκό κοινό εικονογραφικά θέματα που δημιούργησαν σε ακριβοθώρητα έργα τους κορυφαίοι καλλιτέχνες της εποχής. Και είναι ακριβώς αυτή η χρηστικότητα, που τα καθιστά τόσο οικεία και για το αρχικό αλλά και για το σημερινό τους κοινό. Ο επισκέπτης έτσι, καλείται να αποφασίσει, μελετώντας τα αντικείμενα, κατά πόσο η εικονογράφηση της Επανάστασης στην καθημερινότητα της Δύσης ήταν απλά μια μόδα της εποχής ή κάτι βαθύτερο, το οποίο εξέφρασε την έμπρακτη στήριξη προς τον αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία.

Την επιμέλεια και τον συντονισμό ανέλαβε η κυρία Μάρα Βερύκοκου, επιμελήτρια της Βυζαντινής και μεταβυζαντινής συλλογής του Μουσείου Μπενάκη, ενώ το συντονισμό των συλλεκτών ανέλαβε ο κ. Νικήτας Σταυρινάκης, η συλλογή του οποίου έχει μεγάλο εύρος περιεχομένων για την νεότερη Ελλάδα . Τον μουσειογραφικό σχεδιασμό της έκθεσης επιμελήθηκε ο κ. Σπύρος Νάσαινας.

Στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς εξάλλου συνεχίζεται η μεγάλη επετειακή έκθεση «1821 Πριν και Μετά», με τη σύμπραξη της Τράπεζας της Ελλάδος, της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank. Πρόκειται για το πανόραμα της ιστορίας του ελληνικού κόσμου για περισσότερα από εκατό χρόνια ιστορίας (1770-1870), που ξεδιπλώνεται με 1200 αντικείμενα σε 2.500 τ.μ. του κτηρίου. Ζωγραφικά έργα, προσωπικά αντικείμενα πρωταγωνιστών της Επανάστασης και ιστορικά κειμήλια, πλαισιωμένα από σπάνιο αρχειακό υλικό, θα παρουσιαστούν σε τρεις ενότητες που θα ζωντανέψουν: την πορεία προς την εθνική Επανάσταση (1770-1821), την εξέλιξη του πολέμου της ανεξαρτησίας και την ολοκλήρωση του Αγώνα (1821-1831) καθώς και τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους και τις πρώτες δεκαετίες της ανάπτυξης και λειτουργίας του (1831-1870).

Η εκθεσιακή αφήγηση θα πραγματοποιηθεί μέσα από έργα τέχνης και αρχειακά τεκμήρια που διαθέτουν στις συλλογές τους οι τρεις τράπεζες, καθώς και μέσα από το πλούσιο υλικό που διαθέτει το Μουσείο Μπενάκη, το οποίο συγκεντρώθηκε από τις οικογένειες των αγωνιστών και των πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1821. Σημαντικά είναι επίσης και τα δάνεια που έχουν εξασφαλιστεί από μεγάλα μουσεία του εξωτερικού και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία.