Διορθώσεις: Η διακριτική ματιά του Θοδωρή Σκριβάνου στον μαγικό κόσμο του Μπαλέτου της ΕΛΣ – Σήμερα στο 23ο ΦΝΘ

Αρμονία, πλαστικότητα, τελειότητα. Η μία όψη του μπαλέτου. Αλλά και κόπος, και πόνος, επιμονή και επανάληψη. Και διόρθωση.

Πώς στήνεται μια χορογραφία; Πώς θα την αποδώσει το σώμα; Πόσες φορές πρέπει να την επαναλάβει ο χορευτής; Πόσες διορθώσεις χωρούν σε μια πρόβα;

Ο Θοδωρής Σκριβάνος, σκηνοθέτης και φωτογράφος, που κάνει τώρα την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία τεκμηρίωσης, διείσδυσε με την κάμερά του στον μικρόκοσμο των χορευτών του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Η διακριτική ματιά του σε αυτόν τον γοητευτικό και άγνωστο για τους πολλούς κόσμο έφερε την ταινία με τίτλο Διορθώσεις, που προβάλλεται για πρώτη φορά σήμερα, 29 Ιουνίου, στο τμήμα «Ανοιχτοί Ορίζοντες» του 23ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Οι Διορθώσεις θα προβληθούν και διαδικτυακά στην online πλατφόρμα του φεστιβάλ.

Ιδιαίτερο στοιχείο στη διαδικασία της κινηματογράφησης, η διακριτικότητα της κάμερας του Θοδωρή Σκριβάνου. Χωρίς καμία παρέμβαση, καταγράφει ως παρατηρητής τον μικρόκοσμο και την καθημερινότητα των χορευτών του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Τα γυρίσματα έγιναν χωρίς να διακοπεί η ροή του προγράμματος των χορευτών, δεν υπάρχει voice over αφήγηση, ούτε και συνεντεύξεις.

Η αποστασιοποιημένη και ψύχραιμη παρατήρηση και καταγραφή των συμβάντων αφήνει τα πράγματα να εξελιχθούν ανεπηρέαστα στο φυσικό τους χώρο και χρόνο, με την κάμερα να κινηματογραφεί μετωπικά το περιβάλλον.

Στα γυρίσματα είχε αναλάβει τα πάντα ο ίδιος, την κάμερα και τον ήχο. «Ήθελα να έχω διακριτική παρουσία στους χώρους της Λυρικής. Σε καμία περίπτωση δεν ήθελα να παρεμποδίσω τη λειτουργία της ή τους χορευτές» λέει ο δημιουργός της ταινίας.

Τα γυρίσματα κάλυψαν σχεδόν μια ολόκληρη καλλιτεχνική σεζόν, την περίοδο 2018-2019, και το υλικό που συγκεντρώθηκε ξεπερνούσε σε διάρκεια τις 220 ώρες.

Η αφήγηση επικεντρώθηκε στην προετοιμασία τριών παραγωγών του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής: «Η Λίμνη των Κύκνων» σε χορογραφία του Κωνσταντίνου Ρήγου, «Herrumbre» του σπουδαίου Ισπανού χορογράφου Νάτσο Ντουάτο και «Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης« του Δάφνη Κόκκινου.

Και που καταλήγει αυτή η κινηματογραφική εξερεύνηση; Ο δημιουργός στοχεύει σε μια πλήρη καταγραφή αυτού του μικρόκοσμου: των πορτρέτων των ανθρώπων, της συντονισμένης συνεργασίας μεταξύ χορογράφων, χορευτών, σκηνογράφων, τεχνικών, διοικητικού προσωπικού, της συνολικής λειτουργίας της ΕΛΣ.

Στοχεύει όμως και στην καταγραφή μιας πραγματικότητας σε ένα δεύτερο επίπεδο: αυτό της άοκνης προσπάθειας, της επανάληψης, της διόρθωσης, του ίδιου του σώματος, που γίνεται η πλατφόρμα απόδοσης της χορογραφίας.

Όπως λέει κι ο ίδιος, στη ταινία συνυπάρχουν δύο επίπεδα: το αφηρημένο, όπως ο εσωτερικός χώρος και χρόνος του χορευτή, αλλά και το πραγματολογικό.

Όπως για παράδειγμα, η συζήτηση στη διάρκεια σύσκεψης για την αντικατάσταση ενός πατώματος που καταπονεί τα πόδια των χορευτών.

Ο Θοδωρής Σκριβάνος λέει για την ταινία του ότι δεν ήταν τίποτα προσχεδιασμένο, ούτε η δομή ούτε τα νοήματα. Τα πάντα του προέκυψαν κατά τη διαδικασία του μοντάζ.

Η έρευνά του προέκυψε μέσα από το ίδιο το γύρισμα και από εκεί γεννήθηκε το υλικό, με το οποίο «έχτισε» την ταινία. Μεγάλο στοίχημα γι’ αυτόν ήταν η προσπάθεια να οργανώσει το τυχαίο, να δώσει προσοχή στην μοναδικότητα της στιγμής και να την αποσπάσει από το σύνολο.

Ήθελε ο φακός του να καταφέρει να καταγράψει την αθέατη και ανθρώπινη αλληλεπίδραση μεταξύ των χορευτών, των χορογράφων και όλων των συντελεστών που υποστηρίζουν το έργο και τη λειτουργία αυτού του θεσμού.

Στη διάρκεια των γυρισμάτων ήρθε αντιμέτωπος με αρκετά ερωτήματα, όπως πώς θα κινηματογραφούσε τον χορό, πώς θα κατέγραφε το σώμα.

Η επιλογή του ήταν να δομήσει την ταινία πάνω σε μονοπλάνα και ολόκληρα αποσπάσματα από τις χορογραφίες, ενώ κατέγραφε πάντα ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα κατά τη χορογραφία, χωρίς να το «σπάει» σε μικρά κομμάτια, όπως συνηθίζεται να κινηματογραφείται ο χορός στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο.