Μια απόφαση ανατρεπτική έλαβε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο η ανακοινώθηκε χθες στο Λουξεμβούργο.

Μέχρι τώρα οι καταναλωτές προσπαθούσαν να αποδείξουν την καταχρηστικότητα των συμβάσεων. Με βάση την παραπάνω απόφαση η καταχρηστικότητα τεκμηριώνεται αν στον καταναλωτή δεν έχει επαρκώς εξηγηθεί ο κίνδυνος των συγκεκριμένων δανείων.

Σύμφωνα με την απόφαση αυτήν (C-609/19 ) στην περίπτωση που ο καταναλωτής δεν γνώριζε τον καταχρηστικό χαρακτήρα ρήτρας της δανειακής σύμβασης δεν μπορεί να υπάρξει γι’ αυτόν προθεσμία επιστροφής των ποσών που καταβλήθηκαν εξαιτίας της επίμαχης ρήτρας λέει η απόφαση.

Πιο συγκεκριμένα:

Σε καταναλωτή που συνήψε δάνειο συνομολογηθέν σε ξένο νόμισμα και ο οποίος αγνοεί τον καταχρηστικό χαρακτήρα ρήτρας δανειακής σύμβασης δεν μπορεί να αντιταχθεί προθεσμία όσον αφορά την επιστροφή των ποσών που καταβλήθηκαν βάσει της επίμαχης ρήτρας

Η πληροφόρηση που παρέχει ο δανειστής στον καταναλωτή σχετικά με την ύπαρξη του συναλλαγματικού κινδύνου δεν πληροί την απαίτηση διαφάνειας αν στηρίζεται στην υπόθεση ότι η ισοτιμία μεταξύ του λογιστικού νομίσματος και του νομίσματος πληρωμής θα παραμείνει σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης.

To Eυρωπαϊκό Δικαστήριο εκδίκασε υπόθεση κατά την οποία καταναλωτές συνήψαν με την τράπεζα BNP Paribas Personal Finance συμβάσεις ενυπόθηκου δανείου συνομολογηθέντος σε ελβετικά φράγκα και επιστρεπτέου σε ευρώ για να χρηματοδοτήσουν την αγορά ακινήτων ή μεριδίων εταιριών ακινήτων. Λόγω των χαρακτηριστικών των δανείων αυτών, η σύναψή τους συνεπαγόταν συναλλαγματικό κίνδυνο συνδεόμενο με τις διακυμάνσεις της ισοτιμίας του ευρώ προς το ελβετικό φράγκο. Μολονότι δεν γινόταν καμία ρητή μνεία του κινδύνου αυτού στις συμβάσεις δανείου, εξ αυτών προέκυπτε εμμέσως ότι ο συγκεκριμένος κίνδυνος ήταν εγγενής στις συμβάσεις και βάρυνε τον καταναλωτή.

Κατόπιν δυσκολιών που αντιμετώπισαν οι καταναλωτές με την καταβολή των μηνιαίων δόσεων, κινήθηκαν ένδικες διαδικασίες στη Γαλλία .

Τα Γαλλικά Δικαστήρια υπέβαλαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σειρά προδικαστικών ερωτημάτων σχετικών με την ερμηνεία της οδηγίας.

Με τις σημερινές του αποφάσεις, πρώτον, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι οι καταχρηστικές ρήτρες που περιλαμβάνονται σε σύμβαση συναπτόμενη με καταναλωτή δεν δεσμεύουν τον τελευταίο και πρέπει να θεωρούνται ως ότι δεν υπήρξαν ποτέ. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν επιτρέπεται να προβλεφθεί οποιαδήποτε προθεσμία παραγραφής για την άσκηση αγωγής από καταναλωτή με σκοπό τη διαπίστωση του καταχρηστικού χαρακτήρα ρήτρας περιλαμβανόμενης σε τέτοια σύμβαση.

Tο Δικαστήριο υπογραμμίζει πάντως ότι η οδηγία δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση η οποία προβλέπει προθεσμία παραγραφής για την άσκηση αγωγής με αντικείμενο την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών συνεπεία της ως άνω διαπίστωσης. Εντούτοις, προθεσμία παραγραφής για την επιστροφή ποσών καταβληθέντων βάσει καταχρηστικών ρητρών η οποία ενδέχεται να έχει λήξει πριν ακόμη ο καταναλωτής μπορέσει να λάβει γνώση του καταχρηστικού χαρακτήρα της ρήτρας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι συμβατή με την οδηγία.

Στο μέτρο που ο επαγγελματίας ( η τράπεζα) δεν τήρησε την απαίτηση διαφάνειας έναντι του καταναλωτή, οι εν λόγω ρήτρες φαίνεται να επιρρίπτουν στον καταναλωτή κίνδυνο δυσανάλογο προς τις παρασχεθείσες υπηρεσίες και το χορηγηθέν ποσό του δανείου, δεδομένου ότι η εφαρμογή των συγκεκριμένων ρητρών συνεπάγεται ότι ο καταναλωτής πρέπει να επωμιστεί το κόστος της εξέλιξης των προθεσμιακών συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Στη χώρα μας

Στη χώρα μας πάνω από 65.000 δανειολήπτες επιζητούν κούρεμα στις οφειλές τους που έχουν πολλαπλασιαστεί στο πλαίσιο αλλαγής της ισοτιμίας ευρώ ελβετικού φράγκου.

Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός είναι πιθανόν να δώσει μια λύση προς αυτήν την κατεύθυνση.

Σε κάθε περίπτωση το θέμα των δανείων σε ελβετικό φράγκο παραμένει ένα ακανθώδες πρόβλημα για χιλιάδες νοικοκυριά.