Στάση αναμονής κυριαρχεί στο real estate όσον αφορά τις πράξεις αγοραπωλησιών. Αντίθετα, σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς, η κινητικότητα λόγω ενδιαφέροντος για ακίνητα είναι μεγάλη.

Οι συμφωνίες που ολοκληρώνονται είναι λίγες. Οι περισσότεροι επίδοξοι επενδυτές αναμένουν πως θα εξελιχθεί η κατάσταση στην αγορά μετά την πανδημία, ενώ διατηρούν και προσδοκία για χαμηλότερες τιμές, κάτι πάντως που δεν αναμένεται για τα επαγγελματικά ποιοτικά ακίνητα (Α κατηγορίας).

Ένα άλλο χαρακτηριστικό που επισημαίνεται είναι η στασιμότητα στις μισθώσεις γραφείων. Οι επιχειρήσεις εκτιμούν ότι μετά την πανδημία θα πρέπει να προχωρήσουν σε ανασχεδιασμό των στεγαστικών τους αναγκών. Είναι αρκετές που θα υιοθετήσουν σε κάποιο βαθμό (αν και όχι μεγάλο) την τηλεργασία, όμως οι αποφάσεις αναβάλλονται αναμένοντας την ανοσία στον ιό.

Πού επικεντρώνεται η ζήτηση

Η ζήτηση αφορά κυρίως ξενοδοχεία με την εκτίμηση να είναι ότι ο τουρισμός θα εκτιναχθεί, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, σταθερή παραμένει για τους ποιοτικούς γραφειακούς χώρους (που δεν είναι πολλοί) και για τις αποθήκες μια κατηγορία που αν κάποιος θέλει να επενδύσει χρειάζεται να ξεκινήσει από την αρχή (αγορά οικοπέδου και κατασκευή).

Ενδιαφέρον καταγράφεται για μεγάλα οικόπεδα ανάπτυξης οικιστικών έργων καθώς εκτιμάται ότι η ζήτηση για κατοικία θα συνεχιστεί.

Όπως είναι αναμενόμενο το retail βρίσκεται στη «μαύρη λίστα» της αγοράς. Ενδιαφέρον υπάρχει μόνον για big boxes και σούπερ μάρκετ.

«Η αγορά λιανικής θα χρειασθεί πολύ χρόνο για να συνέλθει…», τονίζεται σχετικά.

Ρόλο στην πορεία του real estate θα διαδραματίσουν οι πλειστηριασμοί ακινήτων συνδεδεμένων με «κόκκινα» δάνεια που αναμένεται να ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα.

H στασιμότητα σήμερα στην κτηματαγορά διαφέρει σημαντικά από αυτή που παρατηρήθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Οι επενδυτές θεωρούν ότι η πανδημία είναι μια βραχυπρόθεσμη κατάσταση και αναμένουν τις επιπτώσεις της για να λάβουν τις αποφάσεις τους. Όπως λένε τα στελέχη που εργάζονται στο real estate, την περίοδο 2011-2015 καθόμασταν, τώρα δουλειά έχουμε, παρά το γεγονός ότι έχει ανακοπεί η ανοδική πορεία των προηγούμενων ετών στις αγοραπωλησίες.

Προσθέτουν, «η κρίση μας έκανε καλύτερους, σήμερα η κτηματαγορά είναι πιο ώριμη και οργανωμένη».

Χρονιά δομικών αλλαγών το 2021

Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, «το 2021 αναμένεται να αποτελέσει χρονιά δομικών αλλαγών στην αγορά ακινήτων. Η αλλαγή νοοτροπίας και αναγκών, σε συνδυασμό με τα έργα ανάπτυξης και υποδομών μεγάλης εμβέλειας που έχουν δρομολογηθεί, με κυριότερο το έργο στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού, είναι πιθανόν να αναδιαμορφώσουν ή και να μετατοπίσουν χωρικά τη ζήτηση τόσο των οικιστικών όσο και των επαγγελματικών ακινήτων, ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας».

Ωστόσο, όπως επίσης επισημαίνει στην ετήσια Έκθεσή της «η επανεκκίνηση και οι ρυθμοί αποκατάστασης των επιμέρους τομέων της αγοράς θα εξαρτηθούν από το μέγεθος των απωλειών που θα καταγραφούν μετά το πέρας των έκτακτων περιστάσεων και την άρση των μέτρων προστασίας των πληγέντων στο εσωτερικό της χώρας, από τις νέες συνθήκες που θα έχουν πλέον διαμορφωθεί ως προς τις συνήθειες, τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των χρηστών και φυσικά από το διεθνές επενδυτικό κλίμα. Σημαντικό είναι, στην παρούσα συγκυρία, να προταχθούν ενέργειες για τη στήριξη μιας γρήγορης και δυναμικής ανάκαμψης της αγοράς ακινήτων, οι οποίες θα περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστον τη βελτίωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών στις πράξεις αγοραπωλησιών, που έχουν αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα πολλών πράξεων και επενδύσεων».