Αλεξάνδρα Μαρτίνου, Ένωση «Μαζί για το Παιδί»: Για τα παιδιά στα Ρίζια

Αγαλλίαση θα αισθάνεται η πρόεδρος Αλεξάνδρα Μαρτίνου, οι επιστημονικοί συνεργάτες της, οι φίλοι της Ένωσης Μαζί για το Παιδί. Η εκπαιδευτικός στα ακριτικά Ρίζια του Έβρου Ρούλα Λεύκελη άνοιξε την καρδιά της μερικούς μήνες μετά τη σημαντική δωρεά του μη κερδοσκοπικού σωματείου. Αφηγήθηκε πόσο άλλαξε η καθημερινότητα των παιδιών. Άνοιξαν οι ορίζοντές τους…

Πριν από περίπου πέντε μήνες, στην εκπνοή του 2020, η Ένωση «Μαζί για το Παιδί» δημιούργησε ένα μεγάλου μεγέθους θερμοκήπιο στο δημοτικό σχολείο της περιοχής.

Πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της σημαντικής, ευρύτερης δωρέας για τον Έβρο. Ωφέλησε πάνω από 2000 παιδιά και απλώθηκε στους δήμους Διδυμότειχου, Ορεστιάδας (όπου βρίσκεται ο οικισμός Ριζίων) φθάνοντας έως το βορειότερο σημείο της Ελλάδας, τα Δικαία.

Η πρόεδρος του μη κερδοσκοπικού οργανισμού, Αλεξάνδρα Μαρτίνου, βρέθηκε στην περιοχή για τις πρώτες ώρες λειτουργίας της τεράστιας δωρεάς. Η αυτοψία χάρισε ικανοποίηση ύστερα από ένα χρόνο κοπιώδους εκστρατείας για τους σκοπούς της Ένωσης.

 

Είχε τότε δηλώσει: «Ένας χρόνος πέρασε από την πρώτη επίσκεψή μας στον ακριτικό Έβρο. Βρισκόμαστε πάλι μαζί υπό πολύ ιδιαίτερες συνθήκες αυτή τη φορά, όμως με την ίδια αγάπη και διάθεση για προσφορά».

Και συνέχισε: «Όλοι εμείς στην Ένωση “Μαζί για το Παιδί” δουλεύουμε συστηματικά να βελτιώσουμε την καθημερινότητα των χιλιάδων παιδιών και νέων που αγκαλιάζουμε σε κάθε γωνιά της χώρας μας. Ευχαριστούμε πολύ τους τοπικούς φορείς και δήμους για την συνεργασία τους, καθώς και τους υποστηρικτές και φίλους της Ένωσης που χάρις την πολύτιμη συμβολή τους υλοποιήθηκε αυτή η δράση».

Η Ένωση συνέβαλε για δεύτερη συνεχή χρονιά στην ανάπτυξη της περιοχής, τόσο στον εκπαιδευτικό τομέα όσο και στις κρίσιμες ανάγκες της υγείας.

Στα Ρίζια Ορεστιάδας του νομού Έβρου κατοικούν 1.000 ακρίτες. Βρίσκεται 5 χιλιόμετρα από το φυλάκιο στις Καστανιές στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Το 65% του πληθυσμού έχει ηλικία έως 50 χρονών. Δηλαδή όχι μόνο δεν «σβήνει» πληθυσμιακά, αλλά δείχνει προοπτικές ανάπτυξης με τον γεμάτο ενέργεια πληθυσμό του.

Η ιδέα του πρωτοποριακού εκπαιδευτικού προγράμματος που υλοποίησε η Ένωση «Μαζί για το Παιδί» στο δημοτικό σχολείο της περιοχής, ανήκει στη Ρούλα Λεύκελη.

Από πολύ νωρίς είχε αποφασίσει το αντικείμενο της δουλειάς της. Σπουδές στα παιδαγωγικά και μεταπτυχιακές σπουδές με έμφαση την περιβαλλοντολογική εκπαίδευση, τη βιωσιμότητα και τη διαμόρφωση αύλειων χώρων.

Παρά τις προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης που ανοίγονταν μπροστά της στα μεγάλα αστικά κέντρα, εκείνη αποφάσισε να παραμείνει στον τόπο της, τα Ρίζια, και να προσφέρει στην περιοχή με όλες τις δυνάμεις της.

Ονειρευόταν να εκπαιδεύσει τα παιδιά των ακριτών και να τους προσφέρει ανοιχτές διεξόδους στη ζωή τους. Ταυτόχρονα με τη διδασκαλία, προσπαθούσε να βρει τρόπο να εμπλουτίσει τη γνώση και τις εμπειρίες των μαθητών της. Να εφαρμόσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που είχε αποκτήσει από τις μεταπτυχιακές σπουδές της.

Η ευκαιρία εμφανίστηκε πέρυσι το καλοκαίρι. Όταν ο διευθυντής του σχολείου τής γνωστοποίησε την πρόθεση της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» να εξοπλίσει το σχολείο με οτιδήποτε έκρινε σκόπιμο. Εκείνη ζήτησε ένα θερμοκήπιο ως μέσο ανάπτυξης περιβαλλοντικής συνείδησης των μαθητών.

Αλλά και ένα όχημα χαράς, συνεργασίας και εκπαίδευσης στη συλλογική ζωή. Πόσο απουσιάζει αυτό από την ελληνική παιδεία.

Όταν εξήγησε τον συλλογισμό της στον διευθυντή και τον οργανισμό, η ιδέα της πήρε το δρόμο της υλοποίησης.

Αξιοποίησε στο μέγιστο βαθμό την ευκαιρία που της προσφέρθηκε την ώστε να έχει πολλαπλάσια οφέλη.

Το θερμοκήπιο δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να προσεγγίσουν από μικρή ηλικία και με παιγνιώδη τρόπο τον τομέα της γεωπονίας, που παραμένει η κύρια ενασχόληση του πληθυσμού της περιοχής.

Σε βάθος χρόνου, η περαιτέρω εμβάθυνση στη συγκεκριμένη επιστήμη θα συμβάλει στη διατήρηση και ανάπτυξη της περιοχής.

Παράλληλα, η δυναμική της λειτουργίας του συμβάλλει στην ανάπτυξη λεπτών κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών του σχολείου.

«Εις μεν τον πατέρα μου οφείλω το ζην, εις δε τον διδάσκαλό μου το ευ ζην» είχε δηλώσει ο Μέγας Αλέξανδρος. Και με αυτή τη ρήση, η εκπαιδευτικός αφηγήθηκε πόσο άλλαξαν τα βιώματα των παιδιών στο δημοτικό με τη λειτουργία του θερμοκηπίου.

«Μας δώσατε πνοή. Ένιωσα δασκάλα ξανά. Τα παιδιά όχι μόνο ανακαλύπτουν και καλλιεργούν νέες δεξιότητες αλλά έχει αλλάξει η συμπεριφορά τους. Έχουν γίνει πιο υπεύθυνα και μάλιστα έχει αναπτυχθεί η μεταξύ τους αλληλεγγύη για τους στόχους του θερμοκηπίου», δήλωσε φανερά συγκινημένη στους υπεύθυνους της δωρεάς.

Αναφέρθηκε επίσης στη στάση των μαθητών της. Το πόσο έχει αλλάξει και το πώς «ρίζωσε» στη μικρή κοινωνία των Ριζίων το θερμοκήπιο:

«Η συγκέντρωση που δείχνουν τα παιδιά όταν κάνουν μάθημα μέσα στο θερμοκήπιο είναι άξια λόγου και μάλιστα αυτή συνεχίζει να υπάρχει και στα υπόλοιπα μαθήματα. Έχουμε παρατηρήσει την ανάπτυξη της ικανότητας τους στην χρήση του προφορικού και του γραπτού λόγο».

Βιωματική εκπαίδευση

Η διδασκαλία μέσα στο θερμοκήπιο δεν περιορίζεται δηλαδή σε θέματα πρωτόλειας γεωπονίας. Απλώνεται σε όλα τα αντικείμενα γνώσης.

«Επειδή μέσα στο θερμοκήπιο η εκπαίδευση είναι βιωματική», συνεχίζει η εκπαιδευτικός, «έχει μεγάλο ενδιαφέρον η αφομείωση της γνώσης και για τον εκπαιδευτικό αλλά και για τους εκπαιδευόμενους. Είναι ενδιαφέρον να τονίσω ότι χωρίς να το επιδιώξω τα παιδιά έγιναν πολύ πιο υπεύθυνα και μάλιστα αντιμετωπίζουν με ώριμο τρόπο την κάθε μέρα μεταφέροντας αυτή την στάση και στις οικογένειες τους».

Και καταλήγει: «Όπως αντιλαμβάνεται κανείς τα παιδιά σε αυτή την ηλικία έχουν κάποιες αντιπαλότητες που προέρχονται από το παιχνίδι, τις ομάδες που υποστηρίζουν, τις παρέες που δημιουργούν. Κι όμως το θερμοκήπιο κατόρθωσε να καταρρίψει τις διαφορές τους και πλέον όλα τα παιδιά συνεργάζονται ως μια ομάδα παρακολουθώντας τους σπόρους τους να φυτρώνουν και να μεγαλώνουν».

Η πολλαπλάσια δύναμη του προγράμματος

Η κυρία Λεύκελη υπογράμμισε το ενδιαφέρον που προσέλκυσε η προσπάθεια αυτή και το δίκτυο συνεργασιών στο οποίο οδήγησε.

Τα παιδιά συνομίλησαν με την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας όπου της παρουσίασαν το πρόγραμμα του θερμοκηπίου.

Περιπλανήθηκαν διαδικτυακά στο Κυκλαδικό Μουσείο και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή.

Το δίκτυο συνεργασιών εξαπλώθηκε σε  δώδεκα φορείς πανελλαδικά που στηρίζουν εθελοντικά αυτή την πρωτοποριακή δράση.

«Η Ένωση «Μαζί για το Παιδί» μας έχει ανοίξει νέους δρόμους στην εκπαίδευση αλλά και στην προσέλκυση νέων ερεθισμάτων. Το θερμοκήπιο είναι ένα μέσο εξωστρέφειας της σχολικής μας μονάδας και μια ευκαιρία επαφής και με άλλα γνωσιακά αντικείμενα. Ποιος θα το έλεγε πέρυσι, ειδικά σε μια εποχή περιορισμών λόγω της πανδημίας, ότι οι μαθητές από τα ακριτικά Ρίζια θα μπορούσαν να ξεναγηθούν στους χώρους του Κυκλαδικού Μουσείου και του Μουσείου Γουλανδρή στην Αθήνα», αναλογίζεται η εκπαιδευτικός.

Ταυτόχρονα, θεσπίστηκε δημιουργικός κύκλος συνεργασίας ανάμεσα στους μαθητές του δημοτικού του Κολλεγίου Αθηνών με τους συμμαθητές τους στα Ρίζια. Σημείο αναφοράς το σχολικό θερμοκήπιο.

Οι νέες προκλήσεις

Η εξέλιξη τους προγράμματος του θερμοκηπίου συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς με γνώμονα τη διατήρηση της τοπικής παράδοσης.

Γι’ αυτό οι «Σπορίτες» της Ροδόπης προσέφεραν παραδοσιακούς σπόρους στους μαθητές του σχολείου των Ριζίων για να καλλιεργήσουν.

Οι μαθητές θα έχουν αυτούς τους σπόρους υπό την ευθύνη τους υιοθετώντας τα φυτά που ευδοκιμούν ειδικά στην περιοχή τους.

Την προσπάθεια των εκπαιδευτικών και των μαθητών έχουν «αγκαλιάσει» ενεργά η ΚοινΣεπ Άρωμα Έβρου και η Myrovolos Organics που με την σειρά τους συμμετέχουν εθελοντικά στο πρόγραμμα.

Το «Μαζί για το Παιδί» παρακολουθεί κάθε στάδιο της εξέλιξης του καινοτόμου εκπαιδευτικού προγράμματος. Δεσμεύτηκε να επιλύσει οποιοδήποτε εμπόδιο παρουσιαστεί «σε αυτό το μαγικό και εύφορο ταξίδι γνώσης».

Εν ολίγοις, μέσω της λειτουργίας του θερμοκηπίου, τα παιδιά μαθαίνουν να αγαπούν περισσότερο τον τόπο τους. «Καλλιεργούν» την περιβαλλοντολογική τους συνείδηση, αποκτούν γνώσεις στην κυκλική οικονομία αναπτύσσουν δεξιότητές όπως η επικοινωνία, η συνεργασία, η δημιουργικότητα, η πρωτοβουλία, η ενσυναίσθηση, η υπευθυνότητα, η στρατηγική σκέψη ενώ παράλληλα μαθαίνουν τις έννοιες της ομαδικότητας και της συνεργασίας.

Καθημερινά ανακαλύπτουν τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες που τους προσφέρει η εύφορη γη της πατρίδας τους. Σε κάθε τους μάθημα αποκωδικοποιούν τον αγροτικό τομέα.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα εντάσσεται στις δράσεις του Μαζί για το Παιδί για παιδιά σε απομακρυσμένες και ακριτικές περιοχές. Ο σκοπός τους να παρέχουν ίσες ευκαιρίες στην Παιδεία μειώνοντας αποστάσεις εμπόδια.

Η δημιουργία του θερμοκηπίου πραγματοποιήθηκε με την ευγενική υποστήριξη της εταιρείας Rivulis-Eurodrip.

Λίγα λόγια για το Μαζί για το Παιδί

Το Μαζί για το Παιδί ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1996. Πρόκειται για ένωση μη-κερδοσκοπικών σωματείων και ιδρυμάτων, που εργάζονται για την ευημερία περισσότερων από 30.000 παιδιών κάθε χρόνο.

Κύριος στόχος της Ένωσης, να προσφέρει βοήθεια σε παιδιά και νέους που αντιμετωπίζουν την φτώχεια, την αναπηρία, την κακοποίηση και την αρρώστια.

Πρόεδρος και ανάμεσα στα ιδρυτικά στελέχη, η Αλεξάνδρα Μαρτίνου.

To 2016 τιμήθηκε με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών για την κοινωνική της προσφορά, ενώ το 2019 έλαβε βραβείο BRAVO για την ενεργοποίηση χιλιάδων πολιτών στο πλαίσιο της δράσης της «Ίσες ευκαιρίες για τα παιδιά: Δράσεις για την Υγεία και την Παιδεία σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας».

Τα Σωματεία μέλη του Μαζί για το Παιδί:

• Ίδρυμα «Η Παιδική Στέγη»

• Ίδρυμα Κοινωνικής Εργασίας «Χατζηπατέρειον» – Κ.Α.Σ.Π.

• Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών

• Πνοή-Φίλοι Εντατικής Θεραπείας Παιδιού

• Οι Φίλοι του Παιδιού

• Οι Φίλοι της Μέριμνας

• Πανελλήνια Ένωση Αγώνα κατά του Νεανικού Διαβήτη (Π.Ε.Α.Ν.Δ.)

• Κέντρο Ειδικών Ατόμων «Η Χαρά»

• Σωματείο «Φίλοι του Θεοτόκος»