Σημαντικά αυξημένη κινητικότητα καταγράφεται κατά το 2ο lockdown σε σχέση με αυτό του περασμένου Μαρτίου, επιβεβαιώνοντας την κοινή διαπίστωση ότι στην πράξη το μέτρο δεν εφαρμόζεται στο ίδιο βαθμό που είχε εφαρμοστεί έναν χρόνο πριν.

Η σύγκριση των στοιχείων κατά τη διάρκεια της δεύτερης καραντίνας (7 Νοεμβρίου 2020 – 12 Μαρτίου 2021), σε σχέση με την πρώτη (23 Μαρτίου – 3 Μαΐου 2020), καταδεικνύει 21% μεγαλύτερη κινητικότητα, κατά μέσο όρο, σε πέντε δραστηριότητες που παρακολουθούνται (καταστήματα – εστίαση – ψυχαγωγία, καταστήματα τροφίμων και φαρμάκων, πάρκα και υπαίθριοι χώροι, χρήση ΜΜΜ και εργασιακοί χώροι), ενώ αντίστοιχα η παραμονή των πολιτών στην κατοικία τους είναι μειωμένη κατά 9,9%.

Παρόλα αυτά, επιστήμονες και κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι το lockdown αποδίδει, αν και όχι στον επιδιωκόμενο βαθμό, καθώς βάσει των προγνωστικών μοντέλων τα οποία λαμβάνονται υπόψη πριν τις αποφάσεις για επιβολή μέτρων, η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη στην περίπτωση που δεν είχε εφαρμοστεί.

Η μικρότερη μείωση στην κινητικότητα αποδίδεται στην κόπωση των πολιτών, η οποία παράλληλα οδηγεί σε μη τήρηση των κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης, σε αύξηση των συναθροίσεων σε σπίτια και σε πορείες διαμαρτυρίας, οι οποίες το τελευταίο δίμηνο έχουν αυξηθεί δραματικά (632 πορείες στην επικράτεια – περίπου 12 την ημέρα). Όλα αυτά, σε μια περίοδο που τα νέα πιο μεταδοτικά στελέχη του ιού επικρατούν ολοένα και περισσότερο στην κοινότητα, έχουν ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση των επιδημιολογικών δεδομένων, η οποία επιμηκύνει το δρόμο προς την κανονικότητα.

Το γεγονός ότι η επιδημιολογική εικόνα της χώρας δεν επιτρέπει μεγάλα «ανοίγματα» ώθησε ειδικούς και κυβέρνηση, ακριβώς μία εβδομάδα πριν, να δώσουν «μικρές ανάσες ελευθερίας» σε ορισμένες δραστηριότητες, οι οποίες δεν επιβαρύνουν επιδημιολογικά, με στόχο τη συμμόρφωση στα μέτρα που ήδη βρίσκονταν σε ισχύ.

«Η αποτελεσματικότητα των μέτρων κρέμεται από μία λεπτή κλωστή, μεταξύ της αυστηρότητας και της συμμόρφωσης. Όσο περισσότερο σφίγγουμε μία βρύση, τόσο λιγότερο νερό βγαίνει. Έτσι και η συμμόρφωση, βαίνει μειούμενη όταν επιβάλλονται επί μακρόν μέτρα που περιορίζουν την ελευθερία μας», τόνισε κατά την ανακοίνωση της ελάφρυνσης των μέτρων ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Άκης Σκέρτσος.

Τα στοιχεία σχετικά με την επίδραση της απόφασης αυτής στην κινητικότητα των πολιτών αναμένονται την επόμενη εβδομάδα, εντούτοις, σε αυτή τη φάση η ελεγχόμενη αύξησή της, σε συνδυασμό πάντα με τη τήρηση των ισχυόντων μέτρων (αποστάσεις, χρήση μάσκας κλπ)  είναι το ζητούμενο.

«Η ελάφρυνση αυτή έγινε προσεκτικά, αφορά στην πρόσβαση σε εξωτερικούς χώρους η οποία, σε συνδυασμό με τον καλύτερο καιρό, θα βοηθήσει στο να αποσυμπιεστεί η επιβάρυνση των πολιτών και πάντα με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα, που δεν μας επιτρέπουν να προβούμε σε περαιτέρω ανοίγματα. Η αίσθησή μας είναι ότι σε γενικές γραμμές οι πολίτες τηρούν τα μέτρα, εντούτοις, υπάρχει μία κόπωση, η οποία ενδεχομένως οδηγεί στη μη σωστή εφαρμογή τους. Έτσι, δώσαμε τη δυνατότητα στον κόσμο να βγει έξω, να χαλαρώσει και να αποφευχθούν οι συναθροίσεις σε εσωτερικούς χώρους. Η κόπωση που έχει συσσωρευτεί έναν χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας δεν συνάδει πλέον με τον αυστηρό εγκλεισμό. Είναι προφανές ότι οι περιορισμοί δεν μπορούν να τίθενται και να εφαρμόζονται με την ίδια αυστηρότητα που αυτό γινόταν κατά το πρώτο lockdown», αναφέρει στο mononews ο καθηγητής Ψυχιατρικής στο ΑΠΘ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βασίλειος-Παντελεήμων Μποζίκας και συμπληρώνει:

«Το εναλλακτικό σενάριο θα ήταν να πούμε δεν βγαίνει κανείς έξω, κάτι το οποίο σε αυτή τη φάση δεν έχει νόημα, καθώς θα δημιουργήσει μεγαλύτερη αντίδραση. Γνωρίζουμε πως οτιδήποτε αυξάνει την κινητικότητα μπορεί να έχει κάποια επίπτωση στους επιδημιολογικούς δείκτες. Το να είναι όμως κάποιος, για παράδειγμα, στο πάρκο με άλλα δύο άτομα, να φοράει τη μάσκα του και να κρατάει κάποια απόσταση έχει τη μικρότερη επιβάρυνση από άποψη επιδημιολογική, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να οδηγήσει σε μία χαλάρωση και πιθανώς μέσω αυτής σε μία καλύτερη συμμόρφωση στην εφαρμογή των μέτρων».

Αναλυτικά τα στοιχεία έτσι όπως καταγράφονται στις εβδομαδιαίες εκθέσεις του Παρατηρητηρίου Covid

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Google Mobility, η κινητικότητα του πληθυσμού εμφανίζει μέση μείωση κατά 32,1% στις πέντε δραστηριότητες: (1.καταστήματα – εστίαση – ψυχαγωγία, 2.καταστήματα τροφίμων και φαρμάκων, 3. πάρκα και υπαίθριοι χώροι, 4. χρήση ΜΜΜ και εργασιακοί χώροι), κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown (7 Νοεμβρίου 2020 – 12 Μαρτίου 2021) σε σύγκριση με την περίοδο ενός μήνα πριν την εφαρμογή του (7 Οκτωβρίου – 6 Νοεμβρίου 2020), ενώ αντίστοιχα, η παραμονή στην κατοικία είναι αυξημένη κατά 10%.

Συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μετά την επιβολή του σκληρού lockdown στην Αττική, όπου συγκεντρώνεται περίπου ο μισός πληθυσμός της χώρας (13 – 19/2), με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα (6 – 12/2), παρατηρήθηκε μία μείωση της κινητικότητας κατά 12% και παράλληλα αύξηση της παραμονής στο σπίτι κατά 5,3%. Η μεγαλύτερη μείωση κινητικότητας καταγράφηκε στα πάρκα – υπαίθριους χώρους (-24,9 %) και στα ΜΜΜ (-11,3 %), ενώ μικρότερες μειώσεις παρατηρήθηκαν στους εργασιακούς χώρους (-9,6 %), στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (-8,3 %) και στα καταστήματα τροφίμων και φαρμάκων (-5,9 %).

Εντούτοις, τα δεδομένα άλλαξαν την αμέσως επόμενη εβδομάδα (20 – 26/2), κατά την οποία παρατηρήθηκε αύξηση στην κινητικότητα κατά 15,4% και παράλληλα μείωση της παραμονής στην κατοικία κατά 4,7%, σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη. Η μεγαλύτερη αύξηση εμφανίστηκε στα πάρκα – υπαίθριους χώρους (+37%) και στα ΜΜΜ (+11,9%), ενώ μικρότερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στα καταστήματα τροφίμων και φαρμάκων (+9,9 %), στους εργασιακούς χώρους (+9,7 %) και στα καταστήματα και στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας (+8,4%).

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας (27/2– 5/3), παρατηρήθηκε αύξηση της κινητικότητας κατά 2,4% στα καταστήματα τροφίμων και φαρμάκων και μείωση της κινητικότητας κατά 2,6% στα πάρκα και τους υπαίθριους χώρους, ενώ οι υπόλοιπες δραστηριότητες παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες, σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη.

Τέλος, συγκρίνοντας την μεταβολή της κινητικότητας κατά τη διάρκεια της εβδομάδας (6 – 12/3) σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη, παρατηρήθηκε μείωση κατά 8,6% στα πάρκα και στους υπαίθριους χώρους, κατά 3,1%  στα καταστήματα και χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας και κατά 2,7 % στα ΜΜΜ, ενώ οι υπόλοιπες δραστηριότητες σημείωσαν μικρότερες μειώσεις. Παράλληλα, η παραμονή στην κατοικία κατέγραψε μικρή αύξηση κατά 1,5%.

5 σημεία του σώματος που έχουν σίγουρα επηρεαστεί από το lockdown

Κυβερνητικές πηγές: Δεν έχουν βάση τα σενάρια για παράταση του lockdown μέχρι τις 25 Απριλίου