Παρίσι: Δυναμική επιστροφή στην πρωτιά της αγοράς τέχνης

Κι όμως το Παρίσι φαίνεται να παίρνει και πάλι τα ινία στην αγορά τέχνης!

Μετά από μισό και πλέον αιώνα, κατά τη διάρκεια του οποίου η Νέα Υόρκη είχε εδραιώσει την πρωτοκαθεδρία της, ως το απόλυτο κέντρο της τέχνης διεθνώς, τώρα φαίνεται ότι τα πράγματα αλλάζουν.

Οι μεγάλες εκθέσεις στο Παρίσι έχουν αυξηθεί κατά πολύ, οι αγορές στις δημοπρασίες είναι εντυπωσιακές ενώ διεθνείς γκαλερί συνωθούνται για να ανοίξουν κατάστημά τους στην γαλλική πρωτεύουσα. Και ξαφνικά, η θέση της Γαλλίας στη διεθνή αγορά βρίσκεται σε ανοδική πορεία!

Η μεγάλη άνθηση για το Παρίσι είχε αρχίσει από την δεκαετία του 1920. Οι έμποροι τέχνης αναζητούσαν τα νέα μεγάλα ταλέντα, με τον Λέονς Ρόζεμπεργκ να προωθεί τον Ζωρζ Μπρακ και τον Φερνάν Λεζέ ενώ ο Πωλ Γκιγιώμ είχε αναλάβει τον Ντερέν και τον Ματίς. Παράλληλα η δευτερεύουσα αγορά τέχνης της πόλης, με επικεφαλής τον οίκο δημοπρασιών του Hôtel Drouot, καθώς και οι έμποροι, συμπεριλαμβανομένων των Νάθαν Γουάιλντσταϊν και

Ερνέστ και Ρενέ Γκιμπέλ την είχαν αναδείξει σε παγκόσμιο ηγέτη κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου.
Το ξέσπασμα του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου ωστόσο άλλαξε δραματικά τα πράγματα. Μια μεγάλη «έξοδος» σημειώθηκε τότε, καλλιτεχνών, εμπόρων και άλλων που συνδέονται με την τέχνη, έτσι η γαλλική σκηνή έπεσε σε μαρασμό. Πολλοί μάλιστα αναφέρουν, ότι η νίκη του σπουδαίου Αμερικανού καλλιτέχνη Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ (1925 – 2008) στη Μπιενάλε της Βενετίας του 1964 ήταν το γεγονός, που επισφράγισε αυτή την αδιαμφισβήτητη πλέον άνοδο των ΗΠΑ.

Αλλαγή σκυτάλης

Τίποτε δεν διαρκεί αιώνια όμως. Και η αλλαγή σκυτάλης ήρθε. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το Artnet News οι αγορές μέσω δημοπρασιών αυξήθηκαν κατά 49% το 2019 και ενισχύθηκαν από τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των έργων, που προσφέρθηκαν στους τρεις μεγαλύτερους οίκους στη Γαλλία. Των Sotheby’s, Christie’s και Artcurial.

Τον ίδιο χρόνο το ποσοστό κίνησης στην παγκόσμια αγορά ανήλθε στο 7% σημειώνοντας αύξηση τριών μονάδων. Και ενώ η αγορά τέχνης της Γαλλίας υποχώρησε στο έτος κρίσης του 2020 -όπως και όλων- με τις συνολικές πωλήσεις να μειώνονται 34%, παρ’ όλα αυτά συνέχισε να είναι οριακά καλύτερα από τις αγορές των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου. Γιατί εκεί οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 35% εκατό σε καθεμία. Κι αυτό φυσικά δεν έμεινε απαρατήρητο από τους εμπόρους.

«Μια νέα δυναμική δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια, αποκαθιστώντας τη θέση του Παρισιού στην παλιά του δόξα όσον αφορά στην αγορά τέχνης», δηλώνει λοιπόν τώρα η Σεσίλ Βερντιέ, πρόεδρος των Christie’s France, στο Artnet News.

Ο οίκος δημοπρασιών υποστηρίζει μάλιστα, ότι αυτή η εξέλιξη έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς φέρνει το Παρίσι στην πρώτη γραμμή των πωλήσεων παγκοσμίως, μαζί με τα άλλα τρία κέντρα αγοράς της τέχνης, του Χονγκ Κονγκ, του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης.

Η Βερντιέ επισημαίνει και την επιτυχία των παρισινών εκθέσεων, που καθορίζουν ως ένα βαθμό και τις δημοπρασίες, προκειμένου να αξιοποιούν την τακτική άφιξη ξένων συλλεκτών.

Έτσι οι πωλήσεις σύγχρονης τέχνης του οίκου γίνονται κατά τη διάρκεια της εβδομάδας της Διεθνούς Έκθεσης Σύγχρονης Τέχνης του Παρισιού (FIAC), οι δημοπρασίες φωτογραφιών κατά τη διάρκεια του Paris Photo και των μοντέρνων έργων σε χαρτί κατά τη διάρκεια του Salon du Dessin. Φέτος εξάλλου, ο οίκος δημοπρασιών επεκτείνει και ανακαινίζει τα κεντρικά γραφεία του στο Παρίσι, στη λεωφόρο Ματινιόν, η οποία εξελίσσεται γρήγορα σε ένα νέο κέντρο τέχνης.

Ο ρόλος του Brexit

Στο μεταξύ προς το Παρίσι κινούνται και γκαλερί, που έχουν έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως η White Cube. Κι αυτό, λόγω Brexit, γιατί η ύπαρξη ενός χώρου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης διασφαλίζει την συνέχιση των επιχειρήσεων, και το Παρίσι είναι ιδιαίτερα ελκυστικό, λόγω των χαμηλών φόρων εισαγωγής τέχνης, που ισχύουν στη Γαλλία. Για τον ίδιο λόγο, το Brexit δηλαδή, άνοιξε υποκατάστημα στο Παρίσι και η αμερικανική David Zwirner Gallery.

Κι όπως λέει η διευθύντριά του Ζουστίν Ντουρέ «Το Παρίσι είναι πάντα το κέντρο, που προσελκύει ανθρώπους από όλο τον κόσμο, είτε πρόκειται για Αμερικανούς, είτε συλλέκτες από την Ασία που περνούν από εδώ πολλές φορές το χρόνο ή Ευρωπαίους από όλη την ήπειρο».

Όταν η πανδημία εξάλλου, έκανε τα ταξίδια πρακτικά αδύνατα, οι ντόπιοι γέμισαν το κενό. «Νομίζω ότι ο πολιτισμός και οι τέχνες έχουν πολύ ιδιαίτερη θέση στη γαλλική κουλτούρα», λέει η Ντουρέ. «Κάθε Σάββατο έχουμε πλήθος επισκεπτών». Αυτοί οι επισκέπτες έχουν επίσης διαρκώς καινούργιες επιλογές, με το άνοιγμα ιδρυμάτων, όπως το Fondation Louis Vuitton και νέων, όπως το επερχόμενο μουσείο του François Pinault, το Bourse de Commerce. «Νομίζω ότι υπήρξε ένα είδος ανανεωμένης ενέργειας και επένδυσης στο Παρίς, σύγχρονων καλλιτεχνών, που το έκανε πιο ελκυστικό διεθνώς», όπως λέει η Ντουρέ.

Τέλος υπάρχει ένας ακόμη παράγοντας που οδηγεί στο Παρίσι. Κι αυτός είναι η πτώση των ενοικίων, που προήλθε από τους πολλούς κλειστούς χώρους γραφείων και κενές βιτρίνες. Και παρ’ ότι τα ενοίκια στο Παρίσι δεν είναι καθόλου φθηνά, οι τιμές έχουν μειωθεί κατά 1,8% από το προηγούμενο έτος. Κι αυτό σε αντίθεση με την αύξηση κατά 31,4% τα προηγούμενα πέντε χρόνια.

Φυσικά όλα αυτά μένει να κριθούν, καθώς η αγορά της τέχνης είναι πάντα ευμετάβλητη.

Πώς πέντε διευθύντριες διεθνών μουσείων αλλάζουν τον κόσμο

Έτσι θα γίνει το Ανάκτορο Τατοΐου – Εγκρίθηκαν όλες οι μελέτες για το μουσείο

Η Ελληνική Επανάσταση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης – Αντικείμενα εμπνευσμένα από την νέα έκθεση