Ένα οθωμανικό λουτρό του 16ου αιώνα αλλά και την μαρμάρινη πύλη του, που χρονολογείται όμως στην Πρωτοβυζαντινή εποχή έφεραν στο φως οι αρχαιολόγοι στο εμβληματικό Κάστρο της Μυτιλήνης, που δεσπόζει στην πόλη.

Πρόκειται για ένα εύρημα ξεχωριστής σημασίας τόσο για την τοπογραφία και την αμυντική αρχιτεκτονική του Κάστρου της περιόδου αυτής, όσο και για την ιστορία της πόλης της Μυτιλήνης. Αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά την συνέχεια και την ανάμιξη εποχών και πολιτισμών, που δημιουργούν το ιστορικό παλίμψηστο του νησιού. Πόσο μάλλον που αυτή η πύλη μπορεί να συνδέεται, όπως λένε οι ανασκαφείς με έναν άγνωστο ακόμη, βυζαντινό οικισμό του νησιού.

Η αποκάλυψη έγινε κατά τις εργασίες για την αποκατάσταση και ανάδειξη των οχυρώσεων της περιοχής με την δημιουργία ποδηλατόδρομου και πεζόδρομου, καθώς και με την ανακατασκευή των μικρών οθωμανικών οικιών για την μετατροπή τους σε πολιτιστικούς χώρους. Εκεί και συγκεκριμένα στο πλάτωμα της Οθωμανικής κρήνης εντοπίσθηκε το λουτρό σε επαφή με το μεσαιωνικό τείχος. Πρόκειται μάλιστα για το πρωϊμότερο, που έχει βρεθεί στη Λέσβο και το οποίο διατηρεί τους θολωτούς χώρους του θερμού, χλιαρού και ψυχρού λουτρού με τα υπόκαυστα.

Για την ανάδειξη και προστασία του μνημείου, το οποίο θα είναι ορατό στους επισκέπτες, διερευνήθηκε ο χώρος στα δυτικά του, όπου και εντοπίσθηκε τμήμα ισχυρού τείχους πάνω στο οποίο εδράζεται ο δυτικός τοίχος του λουτρού, καθώς και μαρμάρινη πύλη εισόδου, η οποία σύμφωνα με τα ευρήματα χρονολογείται στους Πρωτοβυζαντινούς χρόνους.

Οθωμανικό λουτρό του 16ου αιώνα στο Κάτω Κάστρο Μυτιλήνης

Η πύλη έχει συνολικό ύψος 3,20μ., πλάτος 2,05μ. και βάθος 2,00μ. ενώ για την κατασκευή της είχαν χρησιμοποιηθεί συνολικά 9 πλάκες ντόπιου γκριζόλευκου μαρμάρου, συναρμοσμένες με κονίαμα. Κοιλότητες που εντοπίσθηκαν εξάλλου στο υπέρθυρο υποδηλώνουν την ύπαρξη ξύλινης θύρας, προσαρμοσμένης με στροφείς. Οι παραστάδες της κοσμούνται με ταινία και κοιλόκυρτο κυμάτιο, ενώ το υπέρθυρο φέρει κυρτό γείσο. Στο κατώφλι διακρίνεται οριζόντια, ανάγλυφη, κυρτή ταινία. Στο εσωτερικό της διατηρείται μέρος πρόχειρου τειχίσματος για την αντιστήριξη του δαπέδου του κύριου, θερμού δωματίου του λουτρικού συγκροτήματος.

Το Άνω και το Κάτω Κάστρο της Μυτιλήνης

Η επίχωση που αφαιρέθηκε για την αποκάλυψη της πύλης περιείχε κυρίως στρώματα καύσης και στάχτες λόγω της γειτνίασης με τον θερμό χώρο του λουτρού. Υπήρξαν όμως και κινητά ευρήματα, όπως άβαφη χρηστική αλλά και εφυαλωμένη κεραμική κυρίως των Βυζαντινών χρόνων, καθώς και χάλκινα νομίσματα (φόλλεις) του 6ου και 7ου αιώνα που εντοπίστηκαν κοντά στο κατώφλι.

Κατόπιν αυτών θεωρείται πιθανό, με την πύλη αυτή της Πρωτοβυζαντινής εποχής να συνδέεται και ο άγνωστος έως σήμερα -αρχαιολογικά και ανασκαφικά- βυζαντινός οικισμός του Μελανουδιού, ο οποίος χωροθετείται από πολλούς ερευνητές στην περιοχή του Κάτω Κάστρου Μυτιλήνης.

Τμήμα του Κάτω Κάστρου

Να σημειωθεί ότι τα ευρήματα αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου «Ανάδειξη και βελτίωση της επισκεψιμότητας του Κάτω Κάστρου Μυτιλήνης, το οποίο χρηματοδοτείται από το συγχρηματοδοτούμενο ευρωπαϊκό πρόγραμμα των Βιώσιμων Αστικών Αναπλάσεων του ΕΣΠΑ 2014-2020 της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.

Διαβάστε επίσης:

Η φωτεινή πλευρά του Πικάσο – Αντί δέκα εκατομμυρίων δολαρίων στο σαλόνι σας

Kρυπτονομίσματα στον Christie’s: Η πρώτη δημοπρασία ψηφιακής τέχνης

Όταν ο Βαν Γκογκ ζωγράφιζε τους μύλους της Μονμάρτης