Οι παλαιότεροι θα θυμούνται τι αντιπροσώπευε το αρκτικόλεξο ΔΕΗ: Δεν Έχουμε Ηλεκτρικό.

Ο Γιώργος Σάσσης μπορεί να ιδροκοπά για να σώσει την ΔΕΗ αλλά ο Τάσος Μάνος επιβεβαίωσε ότι η κατάσταση δεν έχει αλλάξει—εδώ και 50 χρόνια. Τα πολλά λόγια περιττεύουν: η Ελλάδα δεν έχει επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.

Η «Μήδεια» απλά επιβεβαίωσε αυτό που ο κοσμάκης γνώριζε…«στο πετσί του».

Η συζήτηση για το μπαλάκι των ευθυνών πολύ βολικά χρησιμεύει για να αποπροσανατολίσει από τα βασικά διαρθρωτικά προβλήματα που παραμένουν άλυτα με ευθύνη όλων των κομμάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν συνυπάρχουν προσωπικές και θεσμικές ευθύνες ειδικά με την «Μήδεια».

Θα ξεκινήσω από αυτές.

Η μετεωρολογική υπηρεσία είχε έγκαιρα προβλέψει την επερχόμενη καταιγίδα. Το υπουργείο προστασίας του πολίτη δεν δίστασε: ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης ανέλαβε την ευθύνη και έκλεισε την εθνική.

Η χώρα γλύτωσε έτσι από τις εικόνες της ντροπής επί εποχής ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από αυτές που είδαμε στην… υπερήφανη Τουρκία του Ερντογάν.

Το ερώτημα στο οποίο οφείλει να απαντήσει πρωταρχικά η ΔΕΔΔΗΕ είναι ένα: γνωρίζοντας τις προοπτικές τι μέτρα προετοιμασίας έλαβε;

Τι εντολές δόθηκαν;

Ποιες υπηρεσίες κινητοποιήθηκαν. Ποιες τέθηκαν σε επιφυλακή;

Και το κυριότερο: που ήταν οι υπεύθυνοι το βράδυ της Δευτέρας; Σπίτι τους; Σε φιλικό σπίτι; Ή στα γραφεία τους;

Θέσαμε το ερώτημα και χθες. Απάντηση δεν πήραμε;

Η διοίκηση της ΔΕΔΔΗΕ απαξιεί να απαντήσει στις εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που είδαν τις ζωές τους να ανατρέπονται μέσα σε λίγες ημέρες, που ταλαιπωρούνται ακόμη και πέντε μέρες μετά την καταιγίδα, που έχουν υποστεί οικονομικές ζημιές – και όλα αυτά επειδή η διοίκηση ολιγώρησε τραγικά.

Ας αφήσουν οι υπεύθυνοι δημοσίων σχέσεων της ΔΕΔΔΗΕ τις ανακοινώσεις που δεν απαντούν σε τίποτα διότι θέλουν να συσκοτίσουν.

Να μας πούνε με λεπτομέρεια τι μέτρα προφύλαξης λάβανε; Αν δεν κάνανε τίποτα να πάνε σπίτι τους.

Κι αν δεν έχουν αυτήν την ευθιξία, ας επέμβει ο υπεύθυνος υπουργός κ. Σκρέκας, που βέβαια βολικά φρόντισε να εξαφανιστεί.

Στα ίδια ερωτήματα οφείλουν να ανταποκριθούν οι «άρχοντες» της τοπικής και περιφερειακής διοίκησης. Τα ωραία λόγια, οι φανταχτερές εμφανίσεις, τα χρυσά γραφεία, τα κόλπα δημοσίων σχέσεων δεν έχουν πέραση πλέον.

Οι πολίτες θέλουν απαντήσεις. Θέλουν να δουν να αποδίδεται ευθύνη: όχι στα λόγια, από αυτά χορτάσαμε. Στην πράξη.

Και ένα πράγμα είναι σίγουρο. Κανένας δεν είναι πλέον διατεθειμένος να περιμένει την τετραετία για να τους αποδοκιμάσει.

Στους σύγχρονους καιρούς μας υπάρχουν και άλλα πολύ αποτελεσματικά μέσα για να εκφραστεί η δυσαρέσκεια και να καταβληθεί το ανάλογο αντίτιμο.

Η δε εξαφάνιση τους, όπως π.χ. του δημάρχου Κηφισιάς  κ. Γιώργου Θωμάκου –κατά το παράδειγμα του κ. υπουργού βιομηχανίας—δεν προσφέρεται.

Απεναντίας καθιστά και θα καθιστά την πίεση για απάντηση ολοένα και μεγαλύτερη.

Σε επίπεδο εθνικό τα πράγματα είναι επίσης σοβαρά.

Πρώτα-πρώτα ας ξεκαθαρίσουμε τον μύθο ότι φταίνε τα μνημόνια.

Είναι μία καραμέλα που έχασε την γεύση της. Βέβαια τα μνημόνια είχαν πολλά λάθη – σε βασικές κατευθύνσεις και προτεραιότητες.

Ευθύνη έχουμε κι εμείς που ποτέ δεν καταφέραμε να κάνουμε μία πραγματική διαπραγμάτευση με την τρόικα. Ποτέ δεν πήγαμε με εναλλακτική ρεαλιστική πρόταση σε αντίκρουση της δικής τους.

Απλά επιδοθήκαμε στο ψέμα και στην υπεκφυγή, επιχειρώντας να τους φορτώσουμε δικές μας ευθύνες. Έτσι, το ένα λάθος μεγάλωσε το άλλο.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ΔΕΗ.

Για να ικανοποιήσουμε μνημονιακές απαιτήσεις Ιδρύσαμε τις ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ αλλά ως θυγατρικές της ΔΕΗ –αντί για πραγματικά ανεξάρτητες εταιρείες—οπότε μεταφέραμε σ’ αυτές όλες τις παθογένειες της μητρικής.

Η «Μήδεια» μας έδειξε τι πληρώνουμε. Και τι θα πληρώνουμε στο μέλλον.

Ψέγουμε τα μνημόνια για τις επενδύσεις που δεν έγιναν στο δίκτυο, στην παραγωγή, στις υπηρεσίες. Κανένα μνημόνια δεν μας εμπόδισε να τις κάνουμε.

Εμείς επιλέξαμε να μην γίνουν, διότι δίναμε τους περιορισμένους πόρους στην ικανοποίηση των υψηλών συνδικαλιστικών απαιτήσεων και στην τακτοποίηση κομματικών ημετέρων στην διοίκηση.

Αυτό ισχύει για όλες τις δημόσιες υπηρεσίες.

Και για να ξεχωρίζουμε τα πράγματα: σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες  και σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα υπάρχουν αξιόλογοι υπάλληλοι που κάνουν άριστα την δουλειά τους.

Στην ΔΕΗ, π.χ. οι εναερίτες. Αυτοί, δυστυχώς συνθλίβονται από την μάζα των ανίκανων που έχει συσσωρευτεί παντού.

Κι αν μία διοίκηση ήθελε ποτέ να αμείψει τους καλούς και αποτελεσματικούς, το hoi polloi θα μαζευόταν να διαμαρτυρηθεί για την άνιση μεταχείριση και με απεργία θα απαιτούσε… ισότητα.

Η πρωταρχική ευθύνη τούτη την στιγμή ανήκει στην κυβέρνηση. Η άθλια κατάσταση των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, ιδιαίτερα μετά την επέλαση του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν γνωστή.

Ο Κωστής Χατζηδάκης. π.χ. δεν δίστασε να επέμβει άμεσα στην ΔΕΗ για να αποτρέψει την χρεοκοπία της και να αλλάξει την ενεργειακή πολιτική της χώρας.

Δυστυχώς, το επιτελικό κράτος δεν σκέφτηκε ότι μετά την παραγωγή είναι η διανομή και η συντήρηση.

Δεν γνωρίζω με ποια κριτήρια τοποθετήθηκε ο  διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΔΔΗΕ.

Η αποτυχία της επιλογής μόλις επιβεβαιώθηκε με τραγικό τρόπο.

Τούτη την στιγμή οι πρωθυπουργικές εξαγγελίες  οφείλουν να μετουσιωθούν σε πράξη με την άμεση κατάθεση σχεδίων και νόμων που θα επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν το τεράστιο πρόβλημα των άθλιων υποδομών του κράτους.

Όχι αύριο. Σήμερα. Και να μην απαιτούνται 57 υπουργικές αποφάσεις για την υλοποίηση τους.

Υπάρχει, όμως, και ένα δεύτερο πρόβλημα.

Στα σύγχρονα κράτη, οι παροχή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας εποπτεύεται κατά κανόνα σκληρά. Δεν έχει σημασία η ιδιοκτησία τους – ιδιωτική ή δημόσια.

Σημασία έχει πρωταρχικά η κάλυψη των αναγκών των πολιτών –που είναι ο άμεσος στόχος τους και ευθύνη τους – και δευτερευόντως η οικονομική ευρωστία τους.

Στην Ελλάδα, η ποιότητα των υπηρεσιών είναι διαπιστωμένα άθλια, η οικονομική κατάσταση τους είναι διαγνωσμένα κακή και η εποπτεία ανύπαρκτη.

Αν η κυβέρνηση είναι σοβαρή για τον εκσυγχρονισμό του κράτους, ας μας πει που και πότε θα ιδρύσει εποπτικούς θεσμούς με ουσία και δόντια – ή έστω σε πρώτο στάδιο θα αναβαθμίσει ότι υπάρχει –π.χ. την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς που πολύ απέχει από την Financial Services Authority του Η.Β.

Σήμερα, υπάρχουν διεθνώς αποδεκτοί δείκτες που μετρούν την ποιότητα παροχής των υπηρεσιών, την οικονομική απόδοση, την ικανοποίηση των πολιτών.

Η κυβέρνηση οφείλει άμεσα να επιβάλει στις διοικήσεις των οργανισμών κοινής ωφέλειας, νερό, ηλεκτρικό, τηλέφωνο, να δημοσιεύσουν τους αλγόριθμους που χρησιμοποιούν –αν χρησιμοποιούν.

Να δεσμευτούν σε συγκεκριμένη βελτίωση των δεικτών σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και στην τακτική, ανά τρίμηνο κοινοποίηση τους. Και οι αρμόδιοι υπουργοί να δεσμευτούν στην απόλυση των διοικήσεων που δεν υλοποιούν τους στόχους.

Οι επιχειρήσεις ονομάζονται «κοινής ωφέλειας». Τείνουμε να το ξεχάσουμε.

Είναι υπόλογοι απέναντι στους πολίτες – και ας αφήσουν κατά μέρος τις μπούρδες για μετόχους και stakeholders. Μέτοχοι είναι οι πολίτες με τους φόρους τους. Και οι υπουργοί ως επιβλέποντες τους διαχειριστές είναι υπόλογοι απέναντι στους πολίτες.

Πρέπει, επιτέλους, να σπάσει η ομερτά με τις διοικήσεις των δημόσιων οργανισμών, με τους κομματικούς διορισμούς, με την αδιαφάνεια στα αποτελέσματα – τα ουσιαστικά και τα τυπικά.

Μία καταιγίδα –μικρή σε σύγκριση με άλλες άλλων ευρωπαϊκών κρατών—γκρέμισε την Αθήνα.

Τι περιμένουν οι αρμόδιοι; Την ολική καταστροφή;