Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλά για πρώτη φορά μετά την ανακοίνωση του νέου αυστηρού lockdown στην Αττική για το σχέδιο δράσης της κυβέρνησης και τις παρεμβάσεις «γέφυρα» που προγραμματίζονται για να επιταχυνθεί η ανάκαμψη.

Το σχέδιο δράσης της κυβέρνησης για να σταθεί όρθια η οικονομία όσο διαρκεί η υγειονομική κρίση, αλλά και τις παρεμβάσεις «γέφυρα» για να επιταχυνθεί η ανάκαμψη περιγράφει ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, σε συνέντευξή του στο mononews.gr, λίγο μετά την ανακοίνωση του νέου lockdown.

Χαρακτηρίζοντας πολύ πρόωρη την συζήτηση για συμπληρωματικό προϋπολογισμό, αναφέρει πως η κυβέρνηση επεξεργάζεται τη βελτίωση των όρων για τους τρεις πρώτους κύκλους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, με βάση την πρόσφατη τροποποίηση του Προσωρινού Πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις, νέο πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις, στα πρότυπα του προγράμματος «ΓΕΦΥΡΑ» ενώ ξεκαθαρίζει πως η επιδότηση παγίων δαπανών θα είναι στοχευμένη ως προς την αξιοποίηση, και θα επιδιωχθεί να μην είναι επιστρεπτέα.

Ο υπουργός ασκεί σκληρή κριτική στο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνοντας πως «εάν είχαμε ακούσει την Αντιπολίτευση θα είχαμε οδηγηθεί σήμερα σε άδεια ταμεία», ενώ ξεχωρίζει ως τρεις μεγάλες προκλήσεις την διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, την ταχύτητα εκταμίευσης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και την αντιμετώπιση του υψηλού ιδιωτικού χρέους.

Ερ. Σκοπεύετε να καταθέσετε συμπληρωματικό προϋπολογισμό; Ποιο χρονικό περιθώριο έχετε θέσει ως ανώτατο όριο για να προχωρήσετε σε μια τέτοια κίνηση και για πόσες επιπλέον δαπάνες μιλάμε, πέραν του κονδυλίου των 7,5 δισ. ευρώ, που, ούτως ή άλλως, προβλέπεται;

Απ: «Στη διάρκεια των 11 μηνών που έχουν συμπληρωθεί από το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης, έχουμε αποδείξει, έμπρακτα, ότι με γρήγορα αντανακλαστικά, υπευθυνότητα, σχέδιο και συνετή διαχείριση του ταμείου της χώρας και των δημοσίων οικονομικών, ανταποκρινόμαστε, κατά τον βέλτιστο δυνατό τρόπο, στις προκλήσεις αυτής της πρωτοφανούς αβεβαιότητας. Με ορθές, έγκαιρες και μελετημένες παρεμβάσεις – όπως αυτές που ανακοινώσαμε προχθές – στηρίζουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, περιορίζοντας, στον βαθμό του εφικτού, το αποτύπωμα αυτού του παγκόσμιου εξωγενούς σοκ στην ελληνική οικονομία.

Ωστόσο, η πορεία της οικονομίας βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη δυναμική της υγειονομικής κρίσης. Και στο πεδίο αυτό, παρά την ελπιδοφόρα έλευση των εμβολίων, η κατάσταση εξακολουθεί, σαφώς, να είναι δύσκολη, στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Οι περιορισμοί στη λειτουργία της αγοράς, εξαιτίας της μετάδοσης των μεταλλάξεων της νόσου του κορoνοϊού, επεκτείνονται παγκοσμίως.

Στη χώρα μας, μετά και τις τελευταίες αποφάσεις στο υγειονομικό πεδίο, το συνολικό κόστος της πανδημίας, σε μηνιαία βάση, υπολογίζεται στα 2,7 δισ. ευρώ. Υψηλότερο από τις εκτιμήσεις του Προϋπολογισμού. Αυτό οδηγεί στην ανάγκη μεγαλύτερης, αμεσότερης, αλλά και πιο στοχευμένης στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα την υπέρβαση του κόστους των 7,5 δισ. ευρώ που έχουμε εγγράψει στον προϋπολογισμό του 2021 για μέτρα στήριξης.

Ήδη, το συνολικό κόστος των μέτρων που έχουν ληφθεί, για το πρώτο τρίμηνο του έτους, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων για εργαζόμενους και ανέργους, των αναστολών υποχρεώσεων και άλλων παρεμβάσεων, διαμορφώνεται στα 5,9 δισ. ευρώ. Εντούτοις, είναι πολύ πρόωρο να μιλήσουμε για συμπληρωματικό προϋπολογισμό. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι όσο ο βαθμός δυσκολίας παραμένει ο ίδιος ή αυξάνεται, θα λαμβάνονται πρόσθετα μέτρα ή θα διευρύνονται, επεκτείνονται και εμπλουτίζονται τα υφιστάμενα μέτρα -όπως ήδη πράξαμε, με έμφαση στις επιχειρήσεις που είναι κλειστές με κρατική εντολή-, ώστε η κοινωνία και η οικονομία να μείνουν όρθιες και να ξαναβρούν, το συντομότερο, τον βηματισμό τους, μετά το πέρας της παρούσας δοκιμασίας. Και όλα αυτά χωρίς να εκτροχιάσουμε τα δημόσια οικονομικά».

Ερ. Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί πως με «ψίχουλα» δεν μπορείτε να κρατήσετε ζωντανές τις επιχειρήσεις. Κινείστε όντως πιο συντηρητικά απ’ ό,τι μπορείτε με βάση τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας; Ως πότε αντέχει το κρατικό ταμείο οριζόντια μέτρα στήριξης για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις;

«Η Κυβέρνηση έχει πλήρη συναίσθηση της ευθύνης, ακούει τον σφυγμό της κοινωνίας, αντιλαμβάνεται και αναγνωρίζει τις δυσκολίες, κατανοεί τους προβληματισμούς, σέβεται τις αγωνίες των πολιτών. Γι’ αυτό και διαχειρίζεται τις συνέπειες της πανδημίας με ευελιξία, σύνεση, ψυχραιμία, προνοητικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη, πράττοντας το καλύτερο δυνατό μέσα σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες.

Δυστυχώς, η Αντιπολίτευση συνηθίζει τη μαξιμαλιστική ρητορική, πολλαπλασιάζοντας, με περίσσεια ευκολία και δίχως κανέναν υπολογισμό ή «λογαριασμό», τα μέτρα που σχεδιάζει και υλοποιεί κάθε φορά η Κυβέρνηση. Η κριτική που αναφέρατε είναι εντελώς ανεδαφική και επικίνδυνη.

Ανεδαφική, γιατί η ελληνική οικονομία και κοινωνία στηρίζονται με πόρους που, στο τέλος Φεβρουαρίου, εκτιμάται ότι θα αγγίζουν τα 30 δισ. ευρώ, για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της υγειονομικής κρίσης, ένα χρόνο μετά την εμφάνισή της.

Από την αρχή της πανδημίας, λάβαμε και συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε μια σειρά από μέτρα διατήρησης της απασχόλησης και στήριξης των επιχειρήσεων. Ενδεικτικά, ορισμένα εξ αυτών, είναι η αποζημίωση ειδικού σκοπού, η κάλυψη από τον Κρατικό Προϋπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών επί του ονομαστικού μισθού για τους εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε προσωρινή αναστολή, η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και η επιδότηση 200 ευρώ σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου για περίοδο 6 μηνών στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας, το πρόγραμμα «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ», η Επιστρεπτέα Προκαταβολή, το ΤΕΠΙΧ ΙΙ και το Ταμείο Εγγυοδοσίας, η αναστολή πληρωμής δόσεων τραπεζικών δανείων, οι αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, οι μειώσεις του ΦΠΑ, η μείωση, ή ακόμα και μηδενισμός, της προκαταβολής φόρου, η μείωση ενοικίου έως και κατά 100%, η επιδότηση επιτοκίου όλων των δανείων, η αναστολή πληρωμών αξιογράφων, η μείωση ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης κ.ά.

Πολλά από τα παραπάνω μέτρα, διευρύνονται, επεκτείνονται και εμπλουτίζονται διαρκώς, ανάλογα με τη δυναμική της κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρήσαμε σε επέκταση της πλήρους απαλλαγής από την καταβολή ενοικίων για τον μήνα Μάρτιο, παρατείναμε για πολλούς μήνες τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ σε καφέ, μη αλκοολούχα ποτά, μεταφορές, κινηματογράφους, θεατρικές παραστάσεις και τουριστικό πακέτο, ενώ διευρύναμε την Επιστρεπτέα Προκαταβολή, ένα τμήμα της οποίας χορηγείται άμεσα εμπροσθοβαρώς, προκειμένου να τονωθεί η ρευστότητα στην αγορά.

Η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεών μας επισημαίνεται σε όλες τις εκθέσεις, όπως η πρόσφατη έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ, που ανέφερε ότι «τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας έχουν πετύχει τον στόχο συγκράτησης της απασχόλησης και έχουν ανακόψει, προς το παρόν, τα μαζικά λουκέτα που προκαλούνται κατά τη διάρκεια έντονων οικονομικών κρίσεων».

Η ρητορική της ανεύθυνης πλειοδοσίας και παροχολογίας, που σταθερά και εμμονικά ακολουθεί η Αντιπολίτευση, είναι, επίσης, επικίνδυνη, διότι οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε εκτροχιασμό των δημοσίων οικονομικών, υπονομεύοντας την ανάκαμψη, αρχικά, και, στη συνέχεια, την ανάπτυξη της χώρας. Δυστυχώς, η Αντιπολίτευση αποδεικνύει ότι δεν αντιλαμβάνεται ούτε τι συμβαίνει σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ως Κυβέρνηση, συνεχίζουμε να διαχειριζόμαστε με υπευθυνότητα και σωφροσύνη τα ταμειακά διαθέσιμα, μεριμνώντας όχι μόνο για το σήμερα, αλλά και για το αύριο, με το βλέμμα και στη μετά κορονοϊό εποχή. Κινούμαστε σε μια δύσκολη άσκηση, όπου καλούμαστε να σταθμίζουμε και να ισορροπούμε μεταξύ των απεριόριστων αναγκών και αιτημάτων και των πεπερασμένων πόρων, τους οποίους προσπαθούμε να διευρύνουμε, κυρίως, με επιτυχημένες εξόδους στις αγορές. Αρωγός μας σε αυτή την προσπάθεια, η εμπιστοσύνη των επενδυτών στους κυβερνητικούς χειρισμούς, η οποία διευκολύνει την πρόσβαση της χώρας σε φθηνό δανεισμό.

Και τα καταφέρνουμε. Επί 11 μήνες, με μειωμένα έσοδα και αυξημένες δαπάνες, στηρίζουμε την κοινωνία και την οικονομία, διατηρώντας πάντα σε ασφαλή επίπεδα τα ταμειακά μας διαθέσιμα. Ταμειακά διαθέσιμα που διαμορφώνονται πέριξ των 32 δισ. ευρώ, έναντι 37 δισ. ευρώ πριν από την υγειονομική κρίση, και βρίσκονται στα σημερινά επίπεδα κατά τα 2/3, κυρίως, χάρη στις 8 επιτυχείς εκδόσεις ομολόγων τις οποίες πραγματοποίησε η Κυβέρνηση τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Εάν είχαμε ακούσει την Αντιπολίτευση, θα είχαμε οδηγηθεί σήμερα σε άδεια ταμεία».

Ερ. Η ανάγκη στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών θα είναι υπαρκτή και αφού περάσουμε τον κάβο της υγειονομικής κρίσης. Στην επόμενη αυτή φάση, πάμε σε μια νέα λογική παρεμβάσεων/μέτρων στήριξης/κινήτρων που θα πρέπει να δρομολογηθούν, ώστε, σε συνδυασμό με τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, να επιταχυνθεί μια βιώσιμη ανάκαμψη;

Απ: «Είναι σαφές ότι οι οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης δεν θα ξεπεραστούν αυτομάτως μετά τη λήξη της. Ως Κυβέρνηση, είμαστε εδώ για να στηρίξουμε την κοινωνία και την οικονομία και μετά το τέλος της πανδημίας. Με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε μέτρα και πολιτικές που επιλύουν ζητήματα του σήμερα και θέτουν στέρεες βάσεις, ώστε να εισέλθουμε σε τροχιά δυναμικής ανάκαμψης, και εν συνεχεία ανάπτυξης, στη μετά κορονοϊό εποχή.

Προκειμένου να επιταχυνθεί η επίτευξη ισχυρής ανάκαμψης, έχουμε ήδη δρομολογήσει μέτρα «καταλύτες», όπως είναι η μείωση ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, που εφαρμόζονται από 1-1-2021, και η επιδότηση παγίων δαπανών. Ενώ, επεξεργαζόμαστε τη βελτίωση των όρων για τους τρεις πρώτους κύκλους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, με βάση την πρόσφατη τροποποίηση του Προσωρινού Πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις, καθώς και ένα νέο πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις, στα πρότυπα του προγράμματος «ΓΕΦΥΡΑ». Η επιδότηση παγίων δαπανών θα είναι στοχευμένη ως προς την αξιοποίηση, και θα επιδιωχθεί να μην είναι επιστρεπτέα. Προγραμματίζεται εντός Φεβρουαρίου να έχει ολοκληρωθεί το σχετικό θεσμικό πλαίσιο, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε στη συνέχεια οι επιχειρήσεις να κληθούν να καταχωρήσουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα mybusinesssupport της ΑΑΔΕ τα σχετικά δεδομένα και τις απαραίτητες πληροφορίες για τον υπολογισμό του ποσού των παγίων δαπανών, όπως αυτές θα προσδιοριστούν από το Υπουργείο Οικονομικών. Ταυτόχρονα, είμαστε έτοιμοι να αδράξουμε τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, συνολικού ύψους έως 32 δισ. ευρώ για τη χώρα μας. Για τον σκοπό αυτό, προχωρά με γρήγορους ρυθμούς η ολοκλήρωση της τελικής μορφής του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σχέδιο ρεαλιστικά φιλόδοξο, σύγχρονο και εξωστρεφές, το οποίο θα αποτελέσει οδηγό για τον επαναπροσανατολισμό της οικονομίας μας προς ένα νέο, καινοτόμο, ανταγωνιστικό και κοινωνικά δίκαιο αναπτυξιακό πρότυπο».

Ερ. Κληθήκατε να διαχειριστείτε από ένα δύσκολο πόστο μια πρωτοφανή κατάσταση. Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο να χρειαστεί να πιεστούμε ως χώρα περισσότερο από άλλες στην επαναφορά των δημοσιονομικών μας στην κανονικότητα των πρωτογενών πλεονασμάτων, μόλις εκτονωθεί η πανδημική κρίση; Τι κλίμα εισπράττετε από τους συναδέλφους σας στην Ευρώπη;

Απ: «Η χώρα, από την αρχή της υγειονομικής κρίσης, και παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, πέτυχε να έχει τους ίδιους βαθμούς ελευθερίας με όλα τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη. Διαθέτει πρόσβαση στους ίδιους ευρωπαϊκούς πόρους, συμμετέχει στο Ταμείο Ανάκαμψης, και μάλιστα ωφελείται περισσότερο από αυτό, ενώ έχει πρόσβαση στις αγορές με χαμηλό κόστος δανεισμού. Παράλληλα, ασκεί υπεύθυνη επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, ώστε να διασφαλιστεί ότι, μετά την πανδημία, θα συνεχιστεί η αποκλιμάκωση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους.

Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας αναγνωρίζουν ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει με μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα τις πολλαπλές υγειονομικές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις της πρωτόγνωρης περιόδου που όλοι βιώνουμε. Ενδεικτικά, σας θυμίζω την πρόσφατη δήλωση του προέδρου του Eurogroup, Paschal Donohoe, που πιστοποίησε ότι η χώρα μας κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και πως οι αλλαγές που συντελούνται έχουν θετική επίδραση στις αγορές.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, δεν θα είμαστε η εξαίρεση στο μετά κορονοϊό ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιονομικής πολιτικής».

Ερ. Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες εστίες ανησυχίας στην ελληνική οικονομία, που είναι ικανές να απειλήσουν τον μεγάλο στόχο για μια γρήγορη ανάκαμψη, στο βασικό σενάριο που έχουμε εκτόνωση της πανδημίας σε λίγους μήνες; Τι πρέπει να γίνει σε σχέση με αυτές;

Απ: «Είναι γεγονός ότι το επόμενο διάστημα ανοίγονται μπροστά μας σημαντικές προκλήσεις. Η αντιμετώπισή τους θα κρίνει, σε μεγάλο βαθμό, πόσο απρόσκοπτα και πόσο γρήγορα θα γίνει η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας από την ύφεση και την αβεβαιότητα του 2020 στην ανάκαμψη και την αισιοδοξία. Στο μονοπάτι, δηλαδή, που είχε ξεκινήσει να μπαίνει η χώρα από τον Ιούλιο του 2019 και έως το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης.

Η βασικότερη πηγή ανησυχίας είναι ο χρόνος επανόδου της οικονομικής λειτουργίας στην πλήρη κανονικότητα. Κάτι που εξαρτάται σημαντικά από τον έλεγχο και τον σταδιακό τερματισμό της πανδημίας. Όσο μεγαλύτερο είναι αυτό το διάστημα, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αρνητική επίπτωση στον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, ιδιαίτερα μάλιστα εάν επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό η τουριστική περίοδος, που δίνει ώθηση στα έσοδα της χώρας και στηρίζει την απασχόληση. Ως Υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση, εφαρμόζουμε στοχευμένα μέτρα στήριξης των πληττόμενων κλάδων και χτίζουμε σταδιακά μία «γέφυρα» από τα μέτρα στήριξης, στα μέτρα ανάταξης της οικονομίας. Με βασικούς πυλώνες τη μείωση φορολογικών συντελεστών και την προώθηση παρεμβάσεων μεταρρυθμιστικού χαρακτήρα.

Δεύτερη πηγή ανησυχίας είναι ο χρόνος εκταμίευσης των ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Εκταμίευση η οποία πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό, αφού οι εν λόγω πόροι είναι ιδιαίτερα σημαντικοί, για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, διότι μπορούν να λειτουργήσουν, εφόσον αξιοποιηθούν σωστά, ως καταλύτης για την ανάκαμψη των οικονομιών και την επανεκκίνησή τους σε πιο υγιείς βάσεις. Από τη δική μας πλευρά, ως Ελλάδα, ήμασταν μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες, και τελικά μέχρι σήμερα ανάμεσα στα 16 κράτη-μέλη, που υπέβαλαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ένα αναλυτικό και ώριμο, πρώτο, Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σχέδιο που θα αποτελέσει την πυξίδα για τη βέλτιστη αξιοποίηση αυτών των πόρων. Παράλληλα, εργαζόμαστε ως Κυβέρνηση για τη δημιουργική και όσο γίνεται ταχύτερη απορρόφησή τους.

Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική πρόκληση είναι η αντιμετώπιση ενός χρόνιου προβλήματος της χώρας, του υψηλού ιδιωτικού χρέους. Η Ελληνική Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών έχουμε αποδείξει, από την αρχή της θητείας μας, ότι το αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα, υπευθυνότητα, αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη.

Προς αυτή την κατεύθυνση νομοθετήσαμε και εφαρμόζουμε το πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ», το οποίο αφορά επιδότηση δανειοληπτών που πλήττονται από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού και έχουν δάνειο με προσημείωση/υποθήκη στην κύρια κατοικία. Ακόμη, σε συνεργασία με το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αναλάβαμε πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση των δανειοληπτών εν μέσω πανδημίας, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε αναστολή πληρωμής των δόσεων του δανείου τους ή να το ρυθμίσουν, ώστε να μπορούν να το εξυπηρετήσουν. Επιπροσθέτως, η σταδιακή εφαρμογή του Ν. 4738/2020 «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας» θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα ολιστικά και αποτελεσματικά. Με την παραπάνω στρατηγική, προχωράμε στην επούλωση των «πληγών» της υγειονομικής κρίσης και στη διασφάλιση των προϋποθέσεων, ώστε το 2021 να αποτελέσει την απαρχή μιας νέας πορείας».