Τι άλλαξε η πανδημία στον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε; Μας έκανε περισσότερο ή λιγότερο παραγωγικούς η τηλεργασία; Είναι ευκολία ή βάσανο οι τηλεσυσκέψεις και η μειωμένη φυσική παρουσία σε επαγγελματικές συναντήσεις που υποκαθίστανται από τηλεσυναντήσεις;

Τα ερωτήματα αυτά, και πολλά άλλα, επιχείρησε να απαντήσει έρευνα της Socialdoo για το εργασιακό τοπίο μετά τη λήξη της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων και η Ελένη Σουράνη μάς εξηγεί την αφετηρία και τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας.

Όσο για την «επόμενη μέρα», όπως μας λέει η Ελένη Σουράνη, «η επόμενη μέρα, μεταξύ άλλων, δημιουργεί την ανάγκη σημαντικής ποιοτικής αναβάθμισης των εργασιακών χώρων, επανεπένδυσης των εταιρειών στους ανθρώπους τους και ενίσχυσης της κουλτούρας συλλογικότητας».

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες αλλαγές που έφερε η πανδημία στον κόσμο των επιχειρήσεων και ποιες από αυτές εκτιμάτε ότι θα μείνουν και στη μετά την πανδημία περίοδο;

Αναμφίβολα η πανδημία μας έκανε περισσότερο ψηφιακούς. Μέσα σε λίγους μήνες έγιναν πραγματικά άλματα ψηφιακού μετασχηματισμού, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Δημιουργήθηκε μια νέα ψηφιακή κουλτούρα, ακόμα και στις ηλικίες που μέχρι τώρα επιδείκνυαν μια σχετική τεχνοφοβία. Αυτό είναι μια σημαντική κληρονομιά που θα μας μείνει και στη συνέχεια και θα αποτελέσει ένα είδος επιταχυντή της επόμενης ημέρας. Όχι  μόνο λόγω του αναμενόμενου «φαινομένου του ελατηρίου», αλλά και διότι τόσο η οικονομία όσο και η κοινωνία θα είναι έτοιμη να τρέξει πιο γρήγορα ψηφιακά για να καλύψει το κενό που δημιουργήθηκε τον τελευταίο χρόνο. Βοηθά φυσικά σε αυτό και η πραγματική κοσμογονία που συντελείται στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης δημιουργώντας ευκαιρίες σε χώρες όπως η Ελλάδα ώστε να κάνουμε ένα άλμα στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.

Μια άλλη σημαντική αλλαγή που επίσης θεωρώ ότι θα μείνει, είναι η νέα πιο ανθρωποκεντρική αντίληψη των εταιρειών που αντιμετωπίζουν πλέον τους εαυτούς τους όχι μόνον ως οικονομικούς δρώντες, αλλά και ως κοινωνικούς. Εκτιμώ δηλαδή ότι θα δούμε το επόμενο διάστημα την εταιρική υπευθυνότητα να αναπτύσσεται με μια πιο στιβαρή – στρατηγική προσέγγιση, ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά και λαμβάνοντας υπόψιν πιο σύνθετους δείκτες σε σχέση με το παρελθόν. Στην περίοδο μετά την πανδημία θεωρούμε ότι θα είναι βασικοί αυτοί οι δύο παράγοντες, στους οποίους επενδύουμε κι εμείς για την περαιτέρω ανάπτυξη της SOCIALDOO.

Ποιο ήταν το έναυσμα για να κάνετε την έρευνα;

Ήταν η βασική απορία που μας γεννήθηκε αν ήμασταν τελικά οι μόνοι που κουραστήκαμε από τις τηλεσυσκέψεις και θέλαμε να επιστρέψουμε στο γραφείο μας. Διότι η τεχνολογία μπορεί να μας κάνει τη ζωή πιο εύκολη σε πολλά πεδία,  όμως διαπιστώσαμε ότι δεν υποκαθιστά σε καμία περίπτωση την φυσική ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Θελήσαμε συνεπώς να κωδικοποιήσουμε τις τάσεις στην εργασία την επόμενη μέρα, προκειμένου να συμβάλουμε ως εταιρεία στρατηγικής επικοινωνίας, ώστε οι πελάτες μας να είναι σωστά προετοιμασμένοι για το διαμορφούμενο περιβάλλον.

Πώς βλέπουν τελικά οι πολίτες την τηλεργασία; Με ανακούφιση ή με προβληματισμό;

Την βλέπουν κυρίως ως ανάγκη, παρά ως επιλογή. Κυρίως ως μια προσωρινή κατάσταση και στη συντριπτική πλειοψηφία τους επιθυμούν να επιστρέψουν στο γραφείο τους. Αντιμετωπίζουν αυτή την επιστροφή ως συμβολική αλλά και ουσιαστική επιστροφή στην κανονικότητα, που είναι και το μεγάλο μας ζητούμενο. Πέραν της κοινωνικοποίησης, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι αναγνωρίζουν ως πιο δημιουργική, αποτελεσματική και ενδιαφέρουσα την εργασία στο γραφείο. Νομίζω ότι αισθάνονται πως αρκετές συσκέψεις έκαναν από την τραπεζαρία ή την κουζίνα τους.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματά της και ποια τα μεγαλύτερα προβλήματα που δημιουργεί;

Είχε πολύ ενδιαφέρον το εύρημα ότι περισσότεροι θεωρούν πως η επιστροφή στο γραφεία θα βελτιώσει πέραν από τις επαγγελματικές και τις οικογενειακές τους σχέσεις. Βεβαίως διαπιστώνεται πιο «βολική» η τηλεργασία καθώς περιορίζει τον χαμένο χρόνο των μετακινήσεων αλλά είναι σαφές ότι οι συντριπτικά περισσότεροι προτιμούν να θυσιάσουν λίγο χρόνο στον δρόμο παρά να περνούν όλη τη μέρα στο σπίτι τους.

Είμαστε πιο παραγωγικοί στο γραφείο ή στο σπίτι με τηλεργασία; Η περισσότερη ευελιξία στους χρόνους εργασίας αυξάνει την παραγωγικότητα;

Η παραγωγικότητα δεν αποτελεί ένα άθροισμα ωρών εργασίας, αλλά είναι ένας πιο συνολικός δείκτης που περιλαμβάνει τη δημιουργικότητα και τη δυνατότητα  σύνθεσης. Όλοι ξέρουμε ότι οι πιο δημιουργικές ιδέες βγαίνουν πίνοντας καφέ ή τρώγοντας μεσημεριανό με τους συναδέλφους μας. Για τις εταιρείες η επιτυχία είναι ένα ομαδικό παιχνίδι, ένα συνολικό σκορ, όχι η πρόσθεση των επιμέρους. Η διαμόρφωση και η εμπέδωση της εταιρικής κουλτούρας και των εταιρικών στόχων δεν μπορεί να γίνει με τον καθένα μας χαμένο στο σπίτι του. Αυτό το κατανοούν τόσο οι εργαζόμενοι, όπως δείχνει η έρευνά μας, όσο και οι εργοδότες. Εξάλλου «ιστορία γράφουν οι παρέες» ακριβώς επειδή το μαζί είναι αυτό που μας κάνει να πετυχαίνουμε.

Πώς προδιαγράφεται η «επόμενη μέρα» στον εργασιακό χώρο; 

Η επόμενη μέρα, μεταξύ άλλων, δημιουργεί την ανάγκη σημαντικής ποιοτικής αναβάθμισης των εργασιακών χώρων, επανεπένδυσης των εταιρειών στους ανθρώπους τους και ενίσχυσης της κουλτούρας συλλογικότητας. Ήδη διαπιστώνουμε στο εξωτερικό ότι οι μεγάλες εταιρείες αξιοποιούν το διάστημα της τηλεργασίας για να αναδιαμορφώσουν τα γραφεία τους ώστε να είναι πιο ελκυστικά για να υποδεχθούν τους εργαζόμενους στη μετά Covid εποχή. Πιστεύω ότι θα δούμε μια στροφή σε κτήρια γραφείων πιο φιλικά προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Δεν είναι μόνο η γενικότερη τάση των εταιρειών να λαμβάνουν υπ’ όψιν την περιβαλλοντική διάσταση ως προϋπόθεση για την ανάπτυξή τους, αλλά και η ανάγκη των ανθρώπων να εργάζονται σε ένα πιο βιώσιμο περιβάλλον. Ειδικά μετά τον κορονοϊό που μας έκανε όλους να ανασκευάσουμε κυρίαρχες θεωρήσεις μας και να επανιεραρχήσουμε τις προτεραιότητές μας.

Who is Who

Η Ελένη Σουράνη γεννήθηκε στην Τήνο το 1976. Έχει σπουδάσει, στη Γαλλία, Διοίκηση και Διαχείριση Πολιτιστικών Πόρων, Γαλλική Φιλολογία, ενώ έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιστορία της Λογοτεχνίας (ΑΠΘ).

Έχει διατελέσει επικεφαλής του τμήματος ευρωπαϊκών προγραμμάτων στο Πανεπιστήμιο Bordeaux III / Michel de Montaigne, καλλιτεχνική διευθύντρια στο Διεθνές Φεστιβάλ «Voyages vers l’ imaginaire», σύμβουλος στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, καθώς και σύμβουλος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού στο Υπουργείο Πολιτισμού, ενώ αργότερα κατείχε τη θέση της διευθύνουσας συμβούλου στην Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου.

Σήμερα η Ελένη Σουράνη είναι διευθύνουσα σύμβουλος στη SOCIALDOO, την οποία ίδρυσε το 2009.