Ήρωες και ηρωισμοί στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος – Αναφορά στην εθνική επέτειο

Το ηρωικό παράδειγμα των αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης αποτελεί το έναυσμα για το Κέντρο Πολιτισμού  Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος να συγκροτήσει για φέτος, στον εορτασμό των 200 χρόνων, ένα πρόγραμμα ιδιαίτερο που περιλαμβάνει τα πάντα. Από θέατρο και  εικαστικά ως λογοτεχνία, μουσική, χορό, διαλέξεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.

Στην  πολυσυλλεκτική αυτή σύνθεση οι έννοιες του «ήρωα» και του «ηρωισμού» παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο ενώ συνεκτικός ιστός μεταξύ τους είναι ο προβληματισμός, πώς αποτυπώνεται σήμερα το ηρωικό πρότυπο στην πορεία της τέχνης.

Έτσι, με τον γενικό τίτλο του προγράμματος, που είναι «Τα πρόσωπα του ήρωα» το ΚΠΙΣΝ επιχειρεί να διερευνήσει τη διαδρομή του «ήρωα» και των μεταβολών της μορφής του σε κάθε εποχή, από την αρχαιότητα ως σήμερα. Ειδικά γι΄αυτό το πρόγραμμα μάλιστα, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο σύνολό του με αποκλειστική δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αναπτύσσονται συνέργειες με την Εθνική Βιβλιοθήκη και την Εθνική Λυρική Σκηνή. Παράλληλα σε όλη τη διάρκεια του έτους εγκαινιάζονται νέοι κύκλοι εκδηλώσεων, θεατρικές παραγωγές, εικαστικές εγκαταστάσεις κ. ά.

Προηγούνται όμως «Τα πρόσωπα του ήρωα», που παρουσιάστηκαν  διαδικτυακά από την κυρία Γαβριέλλα Tριανταφύλλη, διευθύντρια Προγραμματισμού και Παραγωγής του ΚΠΙΣΝ. Έναρξη των εκδηλώσεων γίνεται στις 11 Φεβρουαρίου με τις δύο μεγάλες εγκαταστάσεις του εικαστικού Γιώργου Ξένου, τους «Διερχόμενους» και τις «Επτά Πύλες». Έργα δυναμικά και διαχρονικά που απαντούν στα μεγάλα ερωτήματα των καιρών μας.

Εκατό ανθρώπινα περιγράμματα  του Γιώργου Ξένου από σίδηρο, ύψους 2 μέτρων το καθένα, πρόκειται να στηθούν στον ανοιχτό χώρο του Κέντρου, στα Φυτεμένα δώματα  ως ανώνυμοι ήρωες. Αυτοί που αγνοεί η επίσημη Ιστορία, που μιλά μόνο για τις μεγάλες προσωπικότητες αλλά που μπορούν με τον τρόπο τους να καλέσουν τον σύγχρονο άνθρωπο να στοχαστεί και να αναζητήσει τους δικούς του ήρωες και να επαναπροσδιορίσει την έννοια της ηρωικής στάσης . Άλλωστε, χωρίς πρόσωπο ή άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτές οι φιγούρες «ενθαρρύνουν την πλήρωση του κενού με πορτρέτα από την ατελείωτη χορεία των ηρώων της Επανάστασης ως μια λιτανεία ηρωικών μορφών», όπως σημειώνει ο δημιουργός τους.

Σε ένα άλλο σημείο εξάλλου του Κέντρου  στα Νότια Μονοπάτια, θα εγκατασταθεί το έργο του «Επτά Πύλες», με έμπνευση από την επτάπυλη Θήβα αλλά και τις σημερινές πύλες εισόδου στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.                                   

 Τα τεκμήρια της Επανάστασης

Η συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη απέδωσε εξάλλου την οργάνωση  μιας θεατρικής – μουσικής σύνθεσης, έργο φτιαγμένο για ζωντανή αναμετάδοση, τον «Προμηθέα δεσμώτη», που θα παρουσιαστεί στην ιστορική έδρα της Βιβλιοθήκης, την γνωστή μας Βαλλιάνειο στη οδό Πανεπιστημίου. Το έργο είναι του Δημήτρη Καμαρωτού και θα μεταδίδεται ζωντανά από το περίφημο Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης, από τους ηθοποιούς Αμαλία Μουτούση και Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη, οι οποίοι θα ερμηνεύουν όλα τα πρόσωπα του έργου ενώ η μεσόφωνος Άννα Παγκάλου θα αποδίδει το Χορό. Οι παραστάσεις θα είναι μόνον εννιά και θα μεταδίδονται σε live streaming (26,27,28 Φεβρουαρίου, 5, 6, 7, 12, 13, 14 Μαρτίου)

Έκθεση τεκμηρίων από την Επανάσταση του ΄21, μοναδικά ντοκουμέντα που κατέχει η Εθνική Βιβλιοθήκη, όπως η περίφημη προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος», που κυκλοφόρησε τυπωμένη στις 24 Φεβρουαρίου 1821 θα πραγματοποιηθεί εξάλλου το φθινόπωρο στην νέα της στέγη. Πρόκειται για εκδόσεις από μικρά τυπογραφεία, που λειτούργησαν από το 1821 ως το 1827 σε διάφορα μέρη της Ελλάδα προκειμένου να υπηρετήσουν τους σκοπούς της Επανάστασης.

Τύπωσαν μικρά βιβλία, 44 τον αριθμό, επτά εφημερίδες και περί τα 220 μονόφυλλα, ένα μέρος των οποίων θα παρουσιαστεί στην έκθεση. Σημαντικό είναι μάλιστα ότι χάριν της φετινής επετείου ψηφιοποιήθηκε το Αρχείο Επιστολών των Αγωνιστών του ΄21, διαθέσιμο για όλους τους μελετητές.

Μουσική και χορός

Η εθνική επέτειος θα γιορταστεί στο Κέντρο Πολιτισμού  Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και με παράδοση. Το καλοκαίρι έτσι οργανώνεται ένα αφιέρωμα στην δημοτική ποίηση, τη μουσική και τους παραδοσιακούς χορούς σε συνεργασία με το Λύκειο Ελληνίδων.

Διακόσιοι χορευτές του Λυκείου μαζί με τους «Αρματωμένους» του Μεσολογγίου θα χορέψουν σε όλους τους χώρους του ΚΠΙΣΝ περισσότερους από εβδομήντα παραδοσιακούς χορούς απ΄όλη την Ελλάδα. Η έναρξη θα γίνει από τον Φάρο με την παρουσίαση εμβληματικών ενδυμάτων που ανακαλούν ηρωικά πρόσωπα του Αγώνα ενώ  στον Πύργο Βιβλίων έμπειρες ενδύτριες θα παρουσιάσουν την διαδικασία ένδυσης των πολύπλοκων τοπικών φορεσιών.

Ακόμη όμως και η 3^η Συνάντηση Νέων Συγκροτημάτων Παραδοσιακής Μουσικής, που θα γίνει το καλοκαίρι έχει ως θέμα την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης. Πρόκειται για ένα μουσικό διήμερο που με τίτλο «Της τριανταφυλλιάς τα φύλλα» αναλαμβάνει ο Καλλιτεχνικό Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου με την διεύθυνση του συνεχιστή του έργου της Σωκράτη Σινόπουλου. Τέλος, ακόμη και το Schoolwave, που θα γίνει τον Ιούλιο  παίζει με την παράδοση, αφού κι αυτό θα είναι αφιερωμένο στην φετινή μεγάλη επέτειο.