Σε συναγερμό έχουν τεθεί οι υγειονομικές αρχές, μετά τον εντοπισμό του πρώτου κρούσματος κορονοϊού στη χώρα που φέρει το μεταλλαγμένο στέλεχος της Ν. Αφρικής.

Πληροφορίες από την περιοχή της Θεσσαλονίκης αναφέρουν ότι ο διάκονος της Μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως (επιβεβαιωμένο κρούσμα), είχε μολυνθεί από τον Sars-Cov-2 και προ διμήνου, με όλα τα τεστ στα οποία υποβλήθηκε μετά τη θεραπεία του να είναι αρνητικά.

Το γεγονός ότι βρέθηκε ξανά θετικός στον ιό Sars-Cov-2, το οποίο επί του παρόντος διερευνάται, “συνηγορεί” υπέρ των φόβων των επιστημόνων για αντίσταση του μεταλλαγμένου στελέχους τουλάχιστον στη φυσική ανοσία και εντείνει την αγωνία για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων στην εν λόγω μετάλλαξη.

Μάλιστα, οι πληροφορίες κάνουν λόγο και για δεύτερο πιθανό κρούσμα, το οποίο αφορά επίσης σε στέλεχος της εκκλησίας, που διαμένει στην περιοχή της συμπρωτεύουσας.

Ο εντοπισμός της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης οδήγησε την Κυριακή (31/01) στην έκτακτη μετάβαση του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας και διαχείρισης κρίσεων Νίκου Χαρδαλιά και του προέδρου του ΕΟΔΥ Παναγιώτη Αρκουμανέα στη Θεσσαλονίκη, όπου πραγματοποιήθηκε σύσκεψη για το θέμα, ενώ ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας, εξέφρασε ανοιχτά την ανησυχία του για την παρουσία των μεταλλαγμένων στελεχών στην Ελλάδα.

108 «μεταλλαγμένα» κρούσματα 

Αυτή τη στιγμή, εκτός από τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη, «ειδικό ενδιαφέρον» παρουσιάζουν η πολυσυζητημένη βρετανική μετάλλαξη, που έχει πολύ μεγάλη διασπορά και διερευνάται η παθογονικότητά της (εάν προκαλεί πιο βαριά νόσηση και μεγαλύτερη θνησιμότητα) και η βραζιλιάνικη, για την οποία -όπως για τη νοτιοαφρικανική- δεν υπάρχουν προς το παρόν επαρκή δεδομένα.

Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του Eθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης, η γονιδιωματική ανάλυση 200 δειγμάτων που αφορούν στην περίοδο 12-27 Ιανουαρίου 2021, ανέδειξε συνολικά 108 κρούσματα με μεταλλάξεις ειδικού ενδιαφέροντος (variants of concern) στη χώρα μας. Από αυτά, 107 δείγματα ήταν θετικά για το βρετανικό στέλεχος (VOC 202012/01) και ένα δείγμα ήταν θετικό για το νοτιοαφρικανικό. (20H/501Y.V2). Συγκεκριμένα, το βρετανικό στέλεχος ανιχνεύθηκε σε: ⋅

-80 δείγματα από την Αττική (50 από συρροή σε Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων, 21 από την κοινότητα και 9 από νοσοκομεία)

-14 δείγματα από τη Χαλκιδική (όλα από την κοινότητα) ⋅11 δείγματα από την Πάτρα (όλα νοσοκομειακά)

-1 από τη Θεσσαλονίκη (από την κοινότητα)

-1 από την Πιερία (από την κοινότητα)

Από το σύνολο των 200 δειγμάτων που αναλύθηκαν, τα 177 πληρούσαν τα αυστηρά κριτήρια ποιότητας που απαιτούνται για την ανάλυση. Τα δείγματα προέρχονταν από τις Πύλες Εισόδου, την Αττική, τη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, την Πιερία και την Πάτρα.

Συνολικά στη χώρα μας έχουν ταυτοποιηθεί 173 δείγματα θετικά για το βρετανικό μεταλλαγμένο στέλεχος και ένα για το νοτιοαφρικανικό.

Το βρετανικό στέλεχος, το οποίο παρουσιάζει τη μεγαλύτερη διασπορά στη χώρα μας, ανησυχεί περισσότερο λόγω της υψηλής μεταδοτικότητάς του, με ορισμένους ειδικούς να του αποδίδουν μέρος της αύξησης των κρουσμάτων που παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα. Όπως τόνισε η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμώξεων και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βάνα Παπαευαγγέλου, την Παρασκευή, επειδή ακόμα δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα σχετικά με την διασπορά του στην ελληνική επικράτεια, το πιο ασφαλές είναι να θεωρούμε ότι είναι παντού ανάμεσα μας. «Χωρίς να τρομοκρατούμαστε, θα πρέπει να είμαστε όλοι διπλά προσεκτικοί και να θεωρούμε ότι ο διπλανός μας ενδέχεται να είναι φορέας μεταλλαγμένου στελέχους», σημείωσε η κ. Παπαευαγγέλου.

Αποτελεσματικότητα των εμβολίων

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι, σύμφωνα με ισχυρά δεδομένα από επιστημονικές μελέτες, το βρετανικό μεταλλαγμένο στέλεχος δεν έχει επίδραση στην ανοσία που παρέχει το εμβόλιο, ενώ το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για το νοτιοαφρικανικό.

Οι εταιρείες Pfizer/BioNTech έχουν ήδη ανακοινώσει ότι το εμβόλιό τους είναι αποτελεσματικό έναντι της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των μελετών δεν έχουν συμπεριλάβει όλο το φάσμα των μεταλλάξεων που έχουν εντοπιστεί στην αφρικανική χώρα.

Και η Μοdernα ανακοίνωσε ότι το εμβόλιό της μπορεί να προστατεύσει τον οργανισμό από τη μετάλλαξη της Ν. Αφρικής, ενώ επιπλέον έχει ξεκινήσει προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός συμπληρωματικού στα υπάρχοντα εμβόλια που θα καλύπτει όχι μόνο τις υπάρχουσες μεταλλάξεις αλλά και πιθανές νεοεμφανιζόμενες.

“Δεν αναμένουμε ουσιαστικό πρόβλημα από τη χρήση των εμβολίων που χρησιμοποιούν τεχνολογία mRNA για την πρόληψη νόσησης από μεταλλαγμένα στελέχη του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Νότιας Αφρικής. Ειδικά για αυτά τα μεταλλαγμένα στελέχη είναι απαραίτητη η χορήγηση και των δύο δόσεων εμβολίου mRNA στα προβλεπόμενα χρονικά διαστήματα”, σχολιάζουν οι καθηγητές της Ιατρικής του ΕΚΠΑ Δημήτριος Παρασκευής (Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ), ανασκοπώντας τη βιβλιογραφία.

Σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι του  βραζιλιάνικου στελέχους, επί του παρόντος δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα.

Σε κάθε περίπτωση, όπως έχουν καταστήσει σαφές οι ειδικοί, τα εμβόλια της τεχνολογίας mRNA, τα οποία είναι εγκεκριμένα στην ΕΕ, καθώς και αυτά με αδρανοποιημένο ιό, δίνουν τη δυνατότητα επικαιροποίησης μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, σε περίπτωση που ένα νέο στέλεχος “προσβάλλει” την αποτελεσματικότητά τους.