Η ιστορία με την AstraZeneca δείχνει ότι θα πρέπει να απαγκιστρωθούμε από τις μόνιμες μας ψευδαισθήσεις. Να βάλουμε τέλος στην εποχή τους.

Μία μεγάλη φαρμακευτική δεν μπορεί να τηρήσει τις υποχρεώσεις της. Ακόμη χειρότερα, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που η ίδια δημιούργησε.

Δεν είναι η μόνη. Η Pfizer επίσης υπαναχώρησε. Άλλα έλεγε, άλλα κάνει.

Αυτά συμβαίνουν ενώ η φωτιά της πανδημίας καίει τον πλανήτη.

Δεν θα πρέπει να απορήσουν οι φαρμακοβιομηχανίες αν αύριο αντιμετωπίσουν αυξημένο κρατικό έλεγχο.

Δεν θα είναι οι μόνες, όμως. Η ασυνέπεια αλλά και η επιχειρηματική έπαρση της AstraZeneca είναι η κορυφή του παγόβουνου.

Κι αυτό διότι έχουν συμβεί δύο στραβά πράγματα.

Το ένα είναι η ουσιαστική απόσυρση του κράτους από τον θεσμικό εποπτικό ρόλο του. Κι αυτό, επειδή έγινε γρήγορα, ξαφνικά και σε μεγάλο βαθμό, οδήγησε στην κοινωνικοποίηση του ρίσκου και την ιδιωτικοποίηση του κέρδους.

Το παράδειγμα του εμβολίου για τον κορονοϊό είναι χαρακτηριστικό. Τα κράτη επιδότησαν την επιχειρηματική έρευνα για να βγει γρήγορα το αποτέλεσμα. Οι εταιρείες λένε ότι προσφέρουν το εμβόλιο δωρεάν ή σε κόστος. Κανείς δεν γνωρίζει, όμως, το κόστος. Και το δωρεάν είναι…τρόπος του λέγειν.

Πολύ απλά, όλες οι εταιρείες φαρμάκων επωφελούνται από την κρατική έρευνα. Αυτή η συνεισφορά δεν αντανακλάται στις τιμές τους.

Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλους κλάδους –π.χ. στην Apple για αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα.

Το δεύτερο είναι το ανελέητο κυνήγι για κέρδη. Πολλές εταιρείες δεν ενδιαφέρονται πλέον να δημιουργήσουν αξία. Ασχολούνται με την εκμετάλλευση της αξίας σε όφελος σχεδόν αποκλειστικά των μετόχων τους και των πιστωτών τους.

Δεν είναι μόνο η πορεία των μετοχών στα χρηματιστήρια που το αποδεικνύει. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα από την φαρμακοβιομηχανία και πάλι. Για χρόνια τώρα η ανθεκτικότητα των μικροβίων στα αντιβιοτικά μεγαλώνει. Νέα αντιβιοτικά δεν υπάρχουν, όμως. Δεν έχουν αναπτυχθεί.

Ο λόγος είναι απλός: χρειάζεται δαπανηρή έρευνα και τα προσδοκόμενα κέρδη δεν είναι ικανοποιητικά. Υπάρχουν άλλοι τομείς, με έρευνα έτοιμη να περάσει στην φάση της παραγωγής και εμπορικής εκμετάλλευσης. Οι μέτοχοι δεν θέλουν να περιμένουν. Θέλουν τα κέρδη τώρα.

Όταν θα κατακαθίσει ο κουρνιαχτός του κορoνοϊού, τότε θα φανεί αν οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν πόσο το παιγνίδι παίζεται πια χωρίς κανόνες.

Μέσα σε περίπου μία δεκαετία και κάτι περάσαμε, σχεδόν σε παγκόσμιο επίπεδο, από την ασφυκτική παρουσία του κράτους στην απελευθέρωση. Ήταν μία επανάσταση. Όπως όλες οι επαναστάσεις γνώρισε τις ακρότητες. Η χρηματοπιστωτική παγκοσμιοποίηση το αποδεικνύει. Σήμερα, η θεωρία του «too big to fail” (πολύ μεγάλος για να απορροφήσει η αγορά την πτώση του) είναι αυτή που κυριαρχεί.

Πίσω από την στιλπνή εικόνα των κοινωνιών το καζάνι βράζει. Υπάρχουν μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες που αντιδρούν στην οικονομική, την φυλετική, την γεννητική ακόμη και την ψηφιακή ανισότητα.

Το εκκρεμές έχει πάει από το ένα άκρο στο άλλο. Η απελευθέρωση από τον σκληρό κρατικό παρεμβατισμό έφερε το χάος. Φυσικό το αποτέλεσμα, νομοτελειακή η εξέλιξη. Το ίδιο με την παγκοσμιοποίηση. Η πορεία της αναπόφευκτα θα ανακοπεί.

Είναι, λοιπόν, η κατάλληλη στιγμή να επαναφέρουμε την ισορροπία. Η πανδημία την προσφέρει. Η λογική την επιτάσσει.

Η Φύση, εξάλλου, απεχθάνεται την έλλειψη ισορροπίας.

Διαβάστε επίσης:

Κυριακίδου για AstraZeneca: «Mην έχετε ψευδαισθήσεις πως η ΕΕ δεν έχει τα μέσα να μάθει τι συμβαίνει»

«Πόλεμος» στην ΕΕ με τα εμβόλια: Προσέρχεται τελικά η AstraZeneca στις συνομιλίες με την Κομισιόν