Η νεοεισαχθείσα στην (πιο πεζή) ελληνική πραγματικότητα του ντιζάιν (και όχι μόνο) Carwan Gallery παρουσιάζει τη νέα συλλογή φωτιστικών αντικειμένων του Μάρσιν Ρούσακ (Marcin Rusak) Protoplasting Nature (Πρωτοπλάθοντας τη φύση, σε ελεύθερη μετάφραση). Η γκαλερί στεγάζεται στην οδό Πολυδεύκους στον Πειραιά, όπου δίπλα στις πρωτοποριακές The Intermission και Rodeo (εδράζεται και στο Λονδίνο) που σε παράταξη συνιστούν φυτώριο νέων αισθητικών τάσεων στο εμπνευστικό τοπίο του λιμανιού, σε ενδιαφέρουσα αρμονία με τη θάλασσα, τη ναυτιλιακή παράδοση, τις χειρονακτικές εργασίες, το βιομηχανικό μόχθο.

Εμπνευσμένα από την ομορφιά και την εφήμερη φύση των φυτών, τα πρωτότυπα αυτά γλυπτά του πολωνού καλλιτέχνη και ντιζάινερ συνδυάζουν μεταλλικά και βοτανικά στοιχεία στην προσπάθειά του να εξερευνήσει τις διαρκώς φυγόκεντρες και ποιητικές έννοιες της διαχρονικότητας και της μεταμόρφωσης.

Ο Μάρσιν Ρούσακ συζητιέται εκτενώς σε αυτόν τον ελιτίστικο χώρο του διεθνούς ντιζάιν που πλέον θεωρείται σύμφυτος της σύγχρονης τέχνης. Κυρίως συγκινεί ο τρόπος που το φυσικό περιβάλλον εμποτίζει τα έργα του ενώ κυλάει οργανικά και στη δική του φύση εφόσον προέρχεται από οικογένεια ανθοκαλλιεργητών (ο ίδιος, στην τρίτη γενιά).

Για τη δημιουργία των γλυπτών του εφαρμόζει τη δική του καινοτόμο τεχνική συνδυάζοντας την επιστήμη (μεθόδους βιομηχανικής παραγωγής ή τη βιολογία) και τη στιβαρή της κατασκευή με την ευθραυστότητα φυτών και λουλουδιών. Μοιάζει να αναρωτιέται, πώς αλλιώς θα εξασφαλιζόταν άραγε η ομορφιά των άνθεων αν όχι (και) μέσα από την εφήμερη ιδιοσυστασία τους; Έτσι, ο καλλιτέχνης πλαγιοκοπεί με ποιητικό τρόπο έννοιες της διαχρονικότητας και της παρακμής. Ίσως και της υπερκατανάλωσης.

Στη σειρά Protoplasting Nature, ο Ρούσακ συνδυάζει βιομηχανικό μέταλλο με εξωτικά φύλλα για να αποκαλύψει φαινομενικά αντιφατικές διαδικασίες όπως η ζωή και ο θάνατος, η αναγέννηση και η φθορά. Μια φέρουσα κατασκευή από συγκολλημένο ατσάλι μορφοποιημένη στο χέρι φέρνει στο νου οργανικά σχήματα και το πεποικιλμένο στιλ επίπλων του 17ου αιώνα. Αντί για σκίαστρο, στερεώνει σε κάθε φωτιστικό αληθινά φύλλα από το εξωτικό φυτό με την επιστημονική ονομασία Thaumatococcus Daniellii. Πρόκειται για ριζωματικό χόρτο που καλλιεργείται ευρέως στην Αφρική για τους εξαιρετικά γλυκούς καρπούς του και τα χρήσιμα φύλλα του. Ολόκληρο το γλυπτό στη συνέχεια επικαλύπτεται με ψευδάργυρο χρησιμοποιώντας μέθοδο νεφελοποίησης, που σφραγίζει μόνιμα τα φύλλα μέσα σε λεπτό μεταλλικό κέλυφος. Η πλαστικότητα της μορφής του δίνει την εντύπωση πως πρόκειται να οδηγήσει στην αναγέννηση.

Από την οικία του σχεδιαστή, Marcin Rusak, Carwan Gallery Athens

Κάθε έργο στη συγκεκριμένη έκθεση παραμένει μοναδικό. Ένα από αυτά, χωρίς την επικάλυψη με ψευδάργυρο, αναδεικνύει τα στάδια δημιουργικής διαδικασίας του καλλιτέχνη. Η έκθεση πραγματοποειται σε συνεργασία με το ερευνητικό πρόγραμμα φιλοξενίας για το σύγχρονο ντιζάιν IN Residence στο Τορίνο της Ιταλίας. Πρόκειται για μη-κερδοσκοπικό πολιτιστικό οργανισμό για την έρευνα στο σύγχρονο ντιζάιν, ο οποίος πραγματοποιεί εκπαιδευτικές δραστηριότητες προωθώντας δημιουργικά ταλέντα που παράγουν απτή πολιτιστική, άρα κοινωνική καινοτομία.

Η συνεργασία τους παρουσιάζεται εκτενώς σε μονογραφία επιμελημένη από τους οργανωτές του IN Residence Μπάρμπαρα Μπρόντι (Barbara Brondi) και Μάρκο Ραινό (Marco Rainò) η οποία κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις NERO.

Γεννημένος το 1987 στη Βαρσοβία, ο πολυβραβευμένος Ρούσακ έχει αποδείξει την πολυσχιδή καλλιτεχνική του οντότητα, στις εγκαταστάσεις και στα εικαστικά του έργα τα οποία αναδεικνύουν τη διαδικασία της έρευνας και της δημιουργικής διαδικασίας που έχει προηγηθεί, με τρόπο αφηγηματικό και επιστημονικό. Η αφηγηματικότητα αφορά τον τρόπο λειτουργίας του, το πώς δηλαδή στο έργο του η ανόργανη ύλη συνυφαίνεται με την οργανική. Επίσης, αναδεικνύουν την προνομιακή σχέση επιστήμης και τέχνης αλλά και την πολιτισμική κριτική του γύρω από την υπερκατανάλωση.

Έχει εκθέσει έργα διεθνώς σε χώρους όπως στο Victoria & Albert Museum στο Λονδίνο το 2012 και στην γκαλερί Twenty First Gallery στη Νέα Υόρκη το 2017. Έχει τιμηθεί με βραβεία από τις βίβλους της αρχικτονικής και του ντιζάιν όπως το Wallpaper και το AD (σύμφωνα με το τελευταίο συγκαταλέγεται ανάμεσα στους εκατό καλύτερους σχεδιαστές του 2020).

Για τον Ρούσακ υπάρχει ποίηση στο μπανάλ της καθημερινότητας. Εστιάζει σε συνηθισμένες λεπτομέρειες της ζωής τις οποίες αναθεωρεί με νέο φως και βλέμμα αναδεικνύοντας τελικά το κρυφό βάρος και την ομορφιά της ταπεινής υπόστασής τους. Φυσικές πηγές έμπνευσης δένονται με επαναχρησιμοποιημένα απορρίματα και καθημερινά αντικείμενα με τα οποία επανιδρύει την πάγια διακοσμητική αισθητική της σύγχρονης εποχής.

Ο Ρούσακ φαντάζεται τα πέταλα, τα φύλλα, τους μίσχους, όλα τα μέρη του φυτικού συστήματος εν γένει σε μία λειτουργική, χρηστική δυνατότητα που δεν ακυρώνει την αισθητική τους αξία αλλά συμπληρώνει τον ηδονιστικό, αναστοχαστικό και κοσμητικό τους παραδοσιακό ρόλο.

Τα έργα της συγκεκριμένης έκθεσης αποτελούν απόρροια αποκλειστικής ανάθεσης από την Carwan Gallery που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 2020 από τους αρχιτέκτονες Νικολά Μπελαβόνς Λεκομπτ (Nicolas Bellavance-Lecompte) και Κουέντιν Μόις (Quentin Moyse). Η διεθνώς γνωστή γκαλερί αναπτύσσει εξαιρετικής σημασίας διαπολιτισμικές συνεργασίες με αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες και σχεδιαστές (designers) διεθνούς φήμης, αναδεικνύοντας ό,τι πιο αιχμηρό έχει να επιδείξει ο σύγχρονος υλικός πολιτισμός της ευρύτερης μεσογειακής περιοχής.

Από την ίδρυσή της στη Βηρυτό (με τον πλούτο της αισθητικής και της φιλοσοφίας της) το 2011, η Carwan λειτούργησε και ως φυτώριο συνεργασιών και όσμωση νέων ιδεών από κορυφαίους δημιουργούς και πολιτιστικούς οργανισμούς, φορείς, συλλέκτες και υποστηρικτές. Η επανίδρυσή της στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 2020 (που είχε προγραμματιστεί λίγο πριν από το χτύπημα στη Βυρητό το καλοκαίρι) τη φέρνει πιο κοντά στο σημείο όπου χτυπά η νοτιοανατολική καρδιά της Ευρώπης. Με εμπειρια από πενήντα διεθνείς εκθέσεις και την εμπιστοσύνη της δύσης, φέρνει την ελπίδα ότι θα αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον και την παιδεία του ελληνικού κοινού στον απέραντο κόσμο του ντιζάιν.

Πληροφορίες:
Encoded Symbols: Protoplasting Nature

Carwan Gallery, Πολυδεύκους 39, Πειραιάς, 18545 – Αθήνα, Ελλάδα
Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη έως Σάββατο, 2-10μμ