Πλούτος και πολυτέλεια για τους κατοίκους μιας μυκηναϊκής πόλης στην Τραπεζά του Αιγίου

Σφραγιδόλιθοι και κάθε είδους χάντρες από ποικίλα υλικά, πολύτιμα και μη, όπως χρυσό, κορνεόλη, ορεία κρύσταλλο, φαγεντιανή και γυαλί, που συνθέτουν περιδέραια και περίτεχνα κοσμήματα, όπως χρυσά περίαπτα σε σχήμα βουκράνων βρέθηκαν ως κτερίσματα στους τάφους νεκρόπολης της Μυκηναϊκής εποχής, που ήρθαν στο φως στην Τραπεζά του Αιγίου (μόλις επτά χιλιόμετρα από την πόλη).

Κάποια από αυτά τα αντικείμενα μάλιστα παραπέμπουν στις εμπορικές σχέσεις με το Ανατολικό Αιγαίο και την Κύπρο ενώ σε κάθε περίπτωση «μαρτυρούν την εκπληκτική, πολιτιστική και κοινωνική ζωτικότητα της περιοχής», όπως λέει ο ανασκαφέας της μυκηναϊκής νεκρόπολης δρ. Ανδρέας Γ. Βόρδος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας.

Προσθέτοντας πως «Και κάποιοι από τους τάφους μαρτυρούν ως επί το πλείστον την παρουσία στοιχείων ελιτισμού, καθώς το κοινωνικό κύρος τους και ο πιθανός δεσμός τους με τα ανάκτορα εκφράζονται ιδίως με τον πολύτιμο συνδυασμό όπλων και εργαλείων».

Η μυκηναϊκή νεκρόπολη βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλαγιά ενός πλατώματος, στο οποίο θεωρείται ότι βρισκόταν η πόλη των Ρυπών, η οποία υπήρξε η μητρόπολη του Κρότωνα στην Κάτω Ιταλία κατά τον αποικισμό του 8ου αιώνα π.Χ.

Οι τάφοι είναι θαλαμοειδείς και λαξευμένοι στον μαλακό βράχο του υπεδάφους, ενώ βρίσκονται παράλληλα ο ένας από τον άλλον, σε απόσταση λίγων μέτρων μεταξύ τους.

Το πλάτος των θαλάμων τους δεν υπερβαίνει τα 3,5-4 μέτρα και οι δρόμοι τους δεν είναι μεγαλύτεροι των 6-7 μέτρων .

Τα σχήματα των ταφικών θαλάμων εξάλλου έχουν ποικίλα σχήματα: κυκλικά, ορθογώνια, ακόμα και σχεδόν τετράπλευρα με στρογγυλεμένες γωνίες.

Αποκαλύφθηκαν όμως επίσης και επιμήκεις λάκκοι κάτω από τους θαλάμους και κόγχες λαξευμένες στα τοιχώματα των δρόμων για την εναπόθεση παλαιότερων ταφών, καθώς και λάκκοι – ελλειψοειδούς ή τετράγωνου σχήματος – στα δάπεδα των δρόμων. Ιδιαίτερης σημασίας ωστόσο είναι οι πλευρικοί θάλαμοι στους δρόμους των τάφων, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν για τον ενταφιασμό παιδιών.

Η χρήση των τάφων ήταν πολύχρονη και εντατική. Οι θάλαμοι όμως κατέρρευσαν στους ιστορικούς μόλις χρόνους, μεταξύ της Γεωμετρικής και της Αρχαϊκής περιόδου, όπως φαίνεται να δηλώνουν τα αντικείμενα τα οποία βρέθηκαν σε οπές, που σχηματίστηκαν στο έδαφος λόγω της κατάρρευσης των οροφών των θαλάμων.

Δεν είναι ακόμη σαφής η θέση του μυκηναϊκού οικισμού της Τραπεζάς.

Όπως λέει ο ανασκαφέας πιθανώς, κατά τη διάρκεια του πρώιμου κύκλου χρήσης της νεκρόπολης ο οικισμός βρισκόταν σε ένα ύψωμα, σε απόσταση περίπου 100 μέτρων νότια της Τραπεζάς.

Σήμερα, στη θέση αυτή, βρίσκεται σε εξέλιξη η έρευνα ενός μεσοελλαδικού οικισμού ο οποίος έχει δώσει σποραδικές μαρτυρίες μυκηναϊκής κεραμικής.

«Η ποιότητα των ευρημάτων της μυκηναϊκής νεκρόπολης της Τραπεζάς, αποδεικνύεται από τα πολύτιμα σύνολα αγγείων που δηλώνουν εξάρτηση από τα ανακτορικά πρότυπα αλλά και αυτόνομους δεσμούς μεταξύ ευρύτερων περιοχών, από τη δυτική Πελοπόννησο έως την Κρήτη», λέει ο κ. Βόρδος, επικεφαλής του διεπιστημονικού προγράμματος της έρευνας της μυκηναϊκής νεκρόπολης στην οποία μετέχει η καθηγήτρια της Αιγαιακής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Udine, κυρία Elisabetta Borgna με ομάδα φοιτητών των Πανεπιστημίων Udine, Τεργέστης και Βενετίας, καθώς και με μεταπτυχιακούς φοιτητές Ελληνικών Πανεπιστημίων.

Φέτος εξάλλου η έρευνα του κ. Βόρδου αφορούσε στον πυρήνα της ακρόπολης της Τραπεζάς, όπου εντοπίσθηκε η αρχαία Αγορά της πόλης, ένας μεγάλος, υπαίθριος χώρος σε σχήμα «Π».

Και όπως επισημαίνει ο ίδιος η διαμόρφωσή της έγινε από τα πολύ παλιά χρόνια με τη χωροθέτηση του πρώτου λατρευτικού κτηρίου τον 8ο αιώνα π.Χ. για να ακολουθήσει στα τέλη του 5ου π.Χ. η μετασκευή του σε έναν πρόστυλο τετράστυλο ναό.