Το ποσό των 100 εκατ. ευρώ διεκδικεί η Προνομιούχος Ανώνυμος Εταιρεία Γενικών Αποθηκών Ελλάδος (ΠΑΕΓΑΕ), εταιρεία που είναι 100% θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας από την επίσης κατά 100% θυγατρική της εταιρεία, την Εθνική Ασφαλιστική.

Το παραπάνω ποσό διεκδικείται ως αποζημίωση στο πλαίσιο ασφαλιστικής κάλυψης που η τελευταία είχε συνάψει για ζημιά και αποζημιωτική ευθύνη της εταιρείας έναντι δανειστών, το ύψος της οποίας μπορεί να φτάσει έως και τα 228 εκατ. ευρώ.

H υπόθεση λαμβάνει διαστάσεις την ώρα που η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας βρίσκεται σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις με το CVC Capital για την πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής.

Η εναγόμενη, δηλαδή η Εθνική Ασφαλιστική, σημειώνει η ΠΑΕΓΑΕ στην αγωγή της ,«παρόλο που έχει ενημερωθεί από πλευράς μας σχετικά με το ζημιογόνο γεγονός και την εξέλιξη της υπόθεσης, δεν έχει μέχρι σήμερα (ήτοι εδώ και 3,5 και πλέον χρόνια από το συμβάν) αναγνωρίσει ότι πρόκειται να μας αποζημιώσει στο πλαίσιο του ασφαλιστηρίου συμβολαίου, αλλά τηρεί εντελώς παθητική στάση, αναμένοντας τη στάση των αλλοδαπών αντασφαλιστών της, η συνέχιση της οποίας ελλοχεύει κινδύνους απαξίωσης των δικαιωμάτων μας, απώλειας αποδεικτικών μέσων και ενδέχεται να οδηγήσει σε απώλεια των ασφαλιστικών αξιώσεών μας, με την όψιμη επίκληση ανατρεπτικών ισχυρισμών λ.χ. αποδυνάμωσης δικαιώματος, παραγραφής κλπ».

Πηγές από την Εθνική Τράπεζα, υπογραμμίζουν ότι από την εξέλιξη της υπόθεσης δεν υπάρχει καμία επίπτωση για την Εθνική Ασφαλιστική, η οποία έχει αντασφαλίσει ακόμη και το maximum αυτό ποσό σε μεγάλους διεθνείς αντασφαλιστικούς οργανισμούς, με ταυτόσημο αντασφαλιστήριο.

Η αγωγή, όπως εξηγούν, ασκήθηκε τώρα από την ΠΑΕΓΑΕ, επειδή τελείωναν οι νομικές προθεσμίες και έπρεπε να κινηθεί για την προστασία των συμφερόντων της, έναντι ζημιών που έχουν δημιουργηθεί από την Καπνική Μιχαηλίδης.

Το ιστορικό

Η ΠΑΕΓΑΕ έχει ως αντικείμενο την αποθήκευση, φύλαξη και διακίνηση εμπορευμάτων τρίτων προσώπων, διαθέτει δε και το δικαίωμα να εκδίδει τίτλους αποθήκευσης, τους οποίους οι ιδιοκτήτες των εμπορευμάτων μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως ενέχυρο για να πάρουν δανεισμό από τράπεζες. Με ενέχυρο τους τίτλους (που αντιστοιχούν τα αποθηκευμένα εμπορεύματα), ο δανειστής παίρνει ως ενέχυρο τα ίδια τα εμπορεύματα, για τα οποία η ΠΑΕΓΑΕ είναι υπεύθυνη να διασφαλίσει ότι βρίσκονται στις αποθήκες για όσο διάστημα διαρκεί η δανειακή σύμβαση.

Στο πλαίσιο αυτής της δραστηριότητας, η ΠΑΕΓΑΕ, συνήψε τον Φεβρουάριο του 2016, συμφωνία με την Καπνική Μιχαηλίδη για την αποθήκευση 35.296.761 κιλών καπνού. Ο καπνός αποθηκεύτηκε στις εγκαταστάσεις της Καπνικής και η ΠΑΕΓΑΕ εξέδωσε τίτλους. Με τους τίτλους αυτούς η Καπνική πήρε δάνεια συνολικού ύψους 215,7 εκατ. ευρώ, από οκτώ πιστωτικούς φορείς (ενεχυρούχες εταιρείες) και συγκεκριμένα τις Deutsche Bank, Amsterdam Trade Bank, FBN Bank, Scipion Active Trading Fund, Alpha Bank, Τράπεζα Πειραιώς, Τράπεζα Αττικής και την Εθνική Τράπεζα.

Σε έλεγχο, ωστόσο, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Οκτωβρίου του 2016 στην αποθήκη Σιταριάς διαπιστώθηκε έλλειμμα, εκτιμώμενο περί τα 14 εκατομμύρια κιλά καπνού. «Αυτό σήμαινε ότι η εταιρεία μας είχε αποθηκεύσει και είχε εκδώσει τίτλους αποθήκευσης, αποθετήρια και ενεχυρόγραφα για 14 εκατομμύρια κιλά περισσότερα από αυτά που διαπιστώθηκε ότι πραγματικώς υπήρχαν τον Οκτώβριο του 2016 κατά την ως άνω έκτακτη καταμέτρηση.

Συνεπώς, είχαν παρανόμως και εν πλήρη αγνοία μας απομακρυνθεί από τις αποθήκες μας περί τα 14 εκατομμύρια κιλά ενεχυρασμένου αποθέματος καπνού, αφαίρεση που έλαβε χώρα αυτοβούλως εκ της Καπνικής, αφού αφενός μεν, μόνο αυτή διέθετε τα μέσα, για να απομακρύνει μία τόσο μεγάλη ποσότητα καπνών, αφετέρου δε, είχε όλη την ευχέρεια όπως πράξει τούτο το χρονικό διάστημα των απεντομώσεων τον Αύγουστο – Σεπτέμβριο του 2016, ότε και δεν ήταν δυνατή για λόγους υγιεινής και ασφάλειας του προσωπικού η ημετέρα πρόσβαση στις αποθήκες», σημειώνεται στην αγωγή.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Καπνικής, κ. Αλέξανδρος Μιχαηλίδης, σε επιστολή που απέστειλε παραδέχθηκε το έλλειμμα και δεσμεύθηκε ότι «θα καλυφθεί μέσα σε διάστημα 110 ημερών». Στην αλληλουχία των γεγονότων θα πρέπει να προστεθεί ότι η ΠΑΕΓΑΕ κατέθεσε στις 7 Νοεμβρίου του 2016 έγκλιση ενώπιον του εισαγγελέα πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης και διευθύνων σύμβουλος της Καπνικής παραπέμφθηκε σε δίκη που έχει προσδιοριστεί για τις 19 Απριλίου 2021.

Επίσης, διαπιστώθηκε ευθύνη του υποκαταστήματος της Βόρειας Ελλάδας και πιθανολογείται εμπλοκή υπαλλήλων της που οδηγεί σε αντικατάσταση στελεχών της ΠΑΕΓΑΕ.

Όπως σημειώνεται στην αγωγή «τυχόν αδυναμία από την ΠΑΕΓΑΕ απόδοσης των εμπορευμάτων ή τυχόν αδυναμία εκποίησής τους … που μπορεί να οφείλεται λ.χ. σε κλοπή ή αφαίρεση αυτών, συνιστά περίπτωση μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης απόδοσης αυτών. Στην περίπτωση αυτή συντρέχει ευθύνη της ΠΑΕΓΑΕ για τη μη εκπλήρωση της υποχρέωσής της.

Αν και η ΠΑΕΓΑΕ όπως σημειώνεται δεν έχει συνομολογήσει ευθύνη της έναντι των ενεχυρούχων εταιρειών … η περιγραφείσα παράνομη ενέργεια κατά των αποθηκών της ΠΑΕΓΑΕ έχει προσκαλέσει, όπως αναφέρεται στην αγωγή «ζημία στις τράπεζες που έχουν λάβει ως ενέχυρο την απολεσθείσα ποσότητα φύλλων καπνού μέσω των εκδοθέντων τίτλων αποθήκευσης ενεχυρογράφων».

Προφανώς επισημαίνεται «η ΠΑΕΓΑΕ απέτυχε να εκπληρώσει δεόντως όλες τις υποχρεώσεις της που συνδέονται με τους όρους αποθήκευσης ή και την αποθήκευση του αποθέματος, που απορρέουν από την αξία έκδοσης/εξασφάλισης των ενεχυρογράφων … Για όλους τους παραπάνω λόγους … οι ζημιούμενες τράπεζες/πιστωτές … πρόκειται ή να αναμένεται να ζητήσουν από την ΠΑΕΓΑΕ να τις αποζημιώσεις για τη ζημιά/απώλειά τους εξαιτίας τους απολεσθέντος ενεχυρασμένου αποθέματος».

Ήδη η Amsterdam Trade Bank έχει κινηθεί δικαστικά κατά της ΠΑΕΓΑΕ, διεκδικώντας αποζημίωση και επίκειται η έκδοση απόφασης, ενώ το ίδιο εκτιμά πως θα κάνουν και οι υπόλοιποι πιστωτές.

Οι ενεχυρούσες εταιρείες δανειστές ισχυρίζονται ότι προκύπτει αστική ευθύνη της ΠΑΕΓΑΕ προς αποζημίωσή τους για τη διαφορά μεταξύ, αφενός της αξίας των ενεχυρασμένων υπέρ τους καπνών βάσει των τίτλων αποθήκευσης και των εκτιμήσεών τους και, αφετέρου της αξίας των καπνών που τυχόν θα έχουν εκπλειστηριάσει, επειδή η ΠΑΕΓΑΕ δεν είναι σε θέση να τηρήσει την υποχρέωσή να αποδώσει σε κάθε μία από αυτές προς εκπλειστηρίαση τα τιτλοποιημένα και ενεχυρασμένα υπέρ εκάστης εξ αυτών καπνά της ΚΑΠΝΙΚΗΣ εξαιτίας του ελλείμματος του ενεχυρασμένου αποθέματος καπνών ή και της αδυναμίας αντιστοίχισης του υφιστάμενου αποθέματος καπνών με τα ενεχυρόγραφά της.

Έτσι στις 24 Νοεμβρίου του 2016 η ΠΑΕΓΑΕ ενημερώνει την Εθνική Ασφαλιστική για την επέλευση γεγονότος, εκ του οποίου δύναται να απορρεύσει ζημιά και αποζημιωτική ευθύνη της εταιρείας έναντι των δανειστών. Η αξίωσή της βασίζεται στην ασφαλιστική κάλυψη ζημίας εξ εγκληματικής ενέργειας υπαλλήλων της εταιρείας.

«Η οποιαδήποτε (ενδεχόμενη) αστική ευθύνη μας προς αποζημίωση των ενεχυρούχων εταιρειών για τις αξιώσεις τους», επισημαίνεται «καλύπτεται από το πλαίσιο κάλυψής μας που καθορίζεται στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο».

Όπως αναφέρεται στο δικόγραφο πρόκειται για υποχρέωση που η Εθνική Ασφαλιστική καλείται να αναγνωρίσει ως αποζημίωση «που η ΠΑΕΓΑΕ προσκλήθηκε και ενδέχεται να υποχρεωθεί (ή να αναγνωρισθεί δικαστικώς ότι υποχρεούται) να καταβάλλει προς οκτώ ενεχυρούχες εταιρείες (Deutsche Bank, FBN Bank, Amsterdam Trade Bank, Scipion Active Trading Fund, Τράπεζα Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και Τράπεζα Αττικής), εξαιτίας της παράνομης απομάκρυνσης μέρους ενεχυρασμένων υπέρ αυτών εμπορευμάτων, τα οποία η εταιρεία μας είχε τιτλοποιήσει και βρίσκονταν σε δύο κτηριακά συγκροτήματα αποθηκών που αποτελούν ιδιωτικά παραρτήματα της ΠΑΕΓΑΕ/εγκαταστάσεις της Καπνικής Μιχαηλίδη στη Σιταριά του Ν. Κιλκίς και στη Σίνδο του Ν. Θεσσαλονίκης».

Αθροιστικά όπως αναφέρεται στην αγωγή που η ΠΑΕΓΑΕ έχει καταθέσει «το σύνολο της ενδεχόμενης ζημιάς και των ποσών που ενδέχεται να καταβάλουμε προς τις ενεχυρούχες εταιρείες ως αποζημίωσή τους για τη ζημιά που έχουν υποστεί εξαιτίας σειράς κακόπιστων ενεργειών των στελεχών/υπαλλήλων μας στη διαχείριση των τίτλων αποθήκευσης και του ενεχυρασμένου αποθέματος της Καπνικής για τα οποία η Εταιρεία μας ενδέχεται να υπέχει αστική ευθύνη έναντί τους … ανέρχεται στο ποσό των 228,1 εκατ. ευρώ».

Δεδομένου όπως αναφέρει ότι «το ασφαλιστήριο συμβόλαιο προβλέπει ότι αφενός τα πρώτα 10 εκατ. ευρώ ζημίας από ζημιογόνο γεγονός καλυπτόμενο από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, επιβαρύνουν το ασφαλισμένο, δηλαδή την ΠΕΕΓΑΕ, αφετέρου τίθεται το ποσό των 100 εκατ. ευρώ ως ανώτατο όριο στην ευθύνη της εναγόμενης ασφαλιστικής εταιρείας απέναντί μας, η ευθύνη του αντιδίκου απέναντί μας στο πλαίσιο του ασφαλιστηρίου συμβολαίου προς αποζημίωσή μας ανέρχεται στο ποσό των 100 εκατ. ευρώ».