Ποιος έβγαλε χρήμα με ουρά; Πάντως σίγουρα όχι ο κόσμος της τέχνης: Σύμφωνα με την έκθεση που μόλις δημοσίευσε η UBS σε συνεργασία με την κορυφαία Φουάρ της Βασιλείας (Art Basel) το πρώτο μισό του 2020 σημειώθηκαν απώλειες της τάξεως του 36% στα έσοδα των εμπορικών εκθεσιακών χώρων ανά την υφήλιο.

Οι οικονομικές επιπτώσεις από την υγειονομική κρίση έπληξαν συγκεκριμένα την αποδοτικότητα των γκαλερί που εξειδικεύονται στη μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη παρά τις συντονισμένες προσπάθειες των εμπόρων να μεταφέρουν τη δράση τους στην ψηφιακή πραγματικότητα.

Με τίτλο (σε ελεύθερη μετάφραση) Οι επιπτώσεις από την Covid-19 στην περίπτωση των γκαλερί (The Impact of Covid-19 on the Gallery Sector), πρόκειται για την πρώτη συνολική έκθεση που καταγράφει τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας στη διεθνή αγορά της τέχνης και βασίζεται σε πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν en masse από σχεδόν οχτακόσιες γκαλερί σε γεωγραφικό φάσμα εξήντα διαφορετικών αγορών ανά την υφήλιο.

Η οικονομική ανάλυση φέρει την εγκυρότητα της υπογραφής της διάσημης οικονομολόγου Κλερ Μακ Άντριου, της πρώτης στον κόσμο που εξειδικεύτηκε στον καλλιτεχνικό τομέα. Η ιδρύτρια μάλιστα του ερευνητικού φορέα Art Economics συνεργάζεται αδιάλειπτα με την UBS και τη Φουάρ της Βασιλείας για την έκδοση της ανεξάρτητης ετήσιας κοινής τους έκθεσης για την συγκεκριμένη αγορά που τιτλοφορείται The Art Market και αναμένεται πάντα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από συλλέκτες, εμπόρους και καλλιτέχνες. Αποτελεί την πιο πανοραμική αποτύπωση της οικονομίας της τέχνης αφού εποπτεύει το πώς έχουν κινηθεί οι γκαλερί, οι οίκοι δημοπρασιών, η συμπεριφορά των συλλεκτών, οι φουάρ, οι ψηφιακές πωλήσεις για να καταλήξει στα τελικά, συνθετικά πορίσματά της.

Σύμφωνα με την τελευταία της έκδοση, τα κέρδη της περυσινής χρονιάς από τις πωλήσεις έργων τέχνης και αντικών σε παγκόσμιο επίπεδο εκτιμήθηκε ότι άγγιξαν τα εξήντα τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια -με τους εμπόρους να συγκεντρώνουν το 58% αυτών των εσόδων. Όσο για τη φετινή χρονιά, η κρίση παραμένει «μεγάλη, παγκόσμια και με πολλαπλές εκφάνσεις», δήλωσε η Μακ Άντριου. Κατά την άποψή της η συγκεκριμένη πρόκληση θα αποδειχθεί μεγαλύτερη της χρηματοπιστωτικής κρίσης: «Οι πωλήσεις κάποια στιγμή θα επανέλθουν αλλά με ανησυχούν οι επιπτώσεις στην ανεργία», εξήγησε η ίδια.

Σύμφωνα με την έκθεση, το 1/3 των εμπορικών χώρων συρρικνώθηκε σε μέγεθος: κατά μέσο όρο ο ένας στους τέσσερις υπαλλήλους τους υποχρεώθηκε σε άδεια άνευ αποδοχών ή απολύθηκε. Δεν παρέχονται στοιχεία γύρω από το πόσες γκαλερί έβαλαν οριστικά λουκέτο κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά υπάρχει μνεία στον κίνδυνο που ελλοχεύει να καταστούν ακόμη πιο ευάλωτες μέσα στο 2021.

Εκτιμάται πάντως ότι το 90% των εμπόρων έριξε προσωρινά αυλαία στους χώρους τους κατά τη διάρκεια των έξι πρώτων μηνών του τρέχοντος χρόνου. Για τη μείωση στις πωλήσεις τους ευθύνεται και η σχεδόν καθολική ακύρωση διεθνών φουάρ όπως μεταξύ άλλων οι ιδιαιτέρως κρίσιμες για την αγορά Art Basel, στη Βασιλεία, στο Χονγκ Κονγκ και την Ελβετία, Frieze στη Νέα Υόρκη. Αυτοί οι κολοσσιαίοι φορείς ενημέρωσης και οικονομικής ανταλλαγής μετέφεραν την υπόστασή τους στο διαδίκτυο στήνοντας ψηφιακές εκθεσιακές αίθουσες.

Σύμφωνα με την έκθεση, η πτώση στις πωλήσεις των γκαλερί μοιάζει ανάλογη με αυτήν που έπληξε τον χώρο των πολυτελών ειδών από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο του 2020.

Η μελέτη που εστίασε στις επιπτώσεις από τον κορονοϊό μελέτησε ειδικά και τη συμπεριφορά τριακοσίων εξήντα συλλεκτών με υψηλά καθαρά κέρδη στις τρεις κυριότερες αγορές τέχνης, ήτοι την Αμερική, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα εστιάζοντας στο πώς η υγειονομική κρίση επηρέασε τις δοσοληψίες τους με τις διάφορες γκαλερί. Η πλειοψηφία (το 92%) είχε αγοράσει έργα μέσα στο 2020 και οι περισσότεροι εξ αυτών διέθεσαν για την αγορά τους περισσότερα από εκατό χιλιάδες δολάρια τους τελευταίους έξι μήνες.

Κάντας Ουόρθ στο TedEx

H έτερη αναλύτρια της καλλιτεχνικής αγοράς και ιδρύτρια στη Νέα Υόρκη της συμβουλευτικής εταιρείας Worth Art Advisory Κάντας Ουόρθ (Candace Worth) δήλωσε πως θεωρεί το 92% μεγάλο νούμερο. «Βέβαια, οι συλλέκτες αγόρασαν από το ίντερνετ και πραγματοποίησαν ραντεβού με γκαλερί καθ’όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ο κόσμος βρίσκεται κολλημένος στο σπίτι του, βαριέται και ψήνεται να ξοδέψει λεφτά για την τέχνη», εκτίμησε η ίδια.