Η τρυφερή Λυσιστράτη του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου

Η πολυσυζητημένη Λυσιστράτη του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου αφού διέγραψε αξιοσημείωτη πορεία στην Επίδαυρο μεταφέρεται στο νεοσύστατο ανοιχτό θέατρο του Εθνικού θεάτρου στην Αθήνα με περίσσεια ασφάλειας όπως επιτάσσει ο μήνας Σεπτέμβριος.

Το έργο του Αριστοφάνη που διδάχτηκε είκοσι χρόνια ύστερα από την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου το 411 π.Χ., αποτελεί την πεμπτουσία του αντιπολεμικού πνεύματος αλλά και του φεμινισμού (μεταφέροντας τη γυναίκα από τον οίκο στον δήμο). Εκείνη που «λύνει στρατούς» (Βίκυ Σταυροπούλου) και οι φίλες της (τη Βίκυ Βολιώτη ως Λαμπιτώ της Σπάρτης μεταξύ άλλων), με μηχανορραφίες και τεχνάσματα φέρνουν τους άνδρες πίσω στην εστία τους επιστρατεύοντας το ισχυρότερο όπλο τους: το σεξ -ή μάλλον την αποχή από αυτό που προκαλεί στερητικά σύνδρομα. Η Ειρήνη ενδύεται τη μορφή νέας και όμορφης γυναίκας για να δώσει το εναρκτήριο λάκτισμα των εορτασμών για την επιστροφή των ανδρών μέσα στην Ακρόπολη.

Ωστόσο τα κλασικά έργα δεν σηκώνουν μόνο μία άλλα αέναες αναγνώσεις κάθε φορά ανατρέχει κανείς στα άθραυστα κείμενά τους. Έτσι και ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος ορθά δήλωσε ότι δεν εμμένει σε μία μόνο ερμηνεία ούτε καν στην πιο επίκαιρη (ήτοι το αντιπολεμικό πνεύμα της Λυσιστράτης) διότι αυτολεξεί «η στρατευμένη τέχνη δεν υπήρξε ποτέ υψηλή». Το έργο υπήρξε απευθείας ανάθεση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού θεάτρου Δημήτρη Λιγνάδη στον ηθοποιό του.

Από το σύνολο των ερμηνειών που συμπυκνώνονται στην αριστοφάνεια κωμωδία με το ουμανιστικό της πνεύμα, εκείνος διαλέγει και επενδύει στην έννοια της συμφιλίωσης που διατρέχει ολόκληρο το έργο, συμφιλίωση με όλα όσα εμποδίζουν τον άνθρωπο να υπάρξει αρμονικά τόσο με τον εσωτερικό εαυτό του όσο και με το κοινωνικό του σύνολο.

Έμπειρος ηθοποιός με διακεκριμένες ερμηνείες στο θέατρο αλλά και στην τηλεόραση, ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος αγκαλιάζει το σύνολό του με περίσσεια τρυφερότητας. Με αυτόν τον τρόπο το οδηγεί σε απόλυτη ερμηνευτική ελευθερία επιτρέποντας το αλάνθαστο ένστικτο να ενεργοποιηθεί με βάση αυτό το κείμενο της πανανθρώπινης ποίησης.  Έτσι η Βίκυ Σταυροπούλου αφήνεται σε μία εντελώς πληθωρική, ακόρεστη ερμηνεία που καταφέρνει να συγκεράσει με δημιουργικές ανάσες το ανάλαφρο και λαϊκό ταμπεραμέντο με το αποστασιοποιημένο, μεγαλειώδες αρχέτυπο.

Η παράστασή του συλλαμβάνει το παράλογο της ζωής με τη χαλαρότητα της δομής της και το πολύχρωμο, εξπρεσιονιστικό ως και μπαρόκ σκηνικό της (υπέροχα σκηνικά, κουστούμια), τόσο που κατηγορήθηκε ότι πάει ανά στιγμές να του ξεφύγει και ο σκηνοθέτης αναγκάζεται να παρέμβει επί σκηνής για να την ανασυγκροτήσει. Αλλά πόση ζωντάνια εκπηγάζει από αυτή τη θεωρητική έλλειψη ελέγχου επί του δημιουργικού συνόλου; Η τέχνη αποτελεί ακροβασία πάνω στη ζωή και από την πρόσκαιρη απώλεια ισορροπίας απορρέει η γοητεία της. Στο τέλος της παράστασης κατεβαίνουν οι μάσκες και το έργο αφήνει την εντύπωση της ελεγειακής αναπόλησης ενός χαμένου ιδεώδους.