Ως αντανάκλαση της έως σήμερα ηθικής και υλικής ζωής της κατανοεί η Ίλβα Σνόφριντ (Ylva Snöfrid) την τελευταία της έκθεση που εγκαινιάζεται σήμερα με τον μακροσκελή τίτλο Art in the Light of Conscience/ Excerpts from The Painter’s Studio in the Shadow World and Fantasia. Δανείζεται εν μέρει τον τίτλο της από το ομώνυμο δοκίμιο Τέχνη υπό το φως της συνείδησης (1932) της μεγάλης ποιήτριας Μαρίνας Τσβετάγιεβα (1892-1941) και διαπνέεται από αυτό.

Η έκθεση αποτελεί μία σειρά από εικονοποιίες και αντικατοπτρισμούς των πράξεων που καθημερινά έχει εκτελέσει η δημιουργός σε βάθος χρόνου, ως μέρος ενός όλου (των εσωτερικών θραυσμάτων και της εξωτερικής υπόστασης), του «οίκου» της, καθώς και του οργανισμού ή μηχανισμού που η ίδια ονομάζει  κοινωνία και πραγματικότητα. Τέχνη υπό το φως της συνείδησης…

Θα μπορούσε πράγματι να ιδωθεί και ως ημερολόγιο των πιο μπανάλ καθημερινών ενεργειών αλλά και των πιο υψιπετών διαλογισμών. Κατά το παράδειγμα της Τσβετάγιεβα που ανέπτυξε από πολύ μικρή ηλικία (περίπου μόλις έμαθε να γράφει) τη συνήθεια να καταγράφει καθημερινά τα γεγονότα της ζωής της, τις εντυπώσεις και τις σκέψεις της σε ημερολόγιο. Ήταν η καθημερινή άσκηση όξυνσης του ποιητικού της βλέμματος και η συλλογή υλικού για τα έργα της. Για την ποιήτρια «οι στίχοι αποτελούν ημερολόγιο».

Η Ίλβα συμμετείχε πρόσφατα στην Performa (2019) στη Νέα Υόρκη σε επιμέλεια Κάθι Νομπλ (Kathy Noble) ενώ στο παρελθόν στην Αθήνα είχε παρουσιάσει το πρότζεκτ Snow peace under the shadow of Athena, the Oracle said: the body is the shelter στο πλαίσιο της Kunsthalle Athena σε επιμέλεια Μαρίνας Φωκίδη το 2009.

Όπως έχει σημειώσει και η Φωκίδη «στο παρελθόν η καλλιτέχνις ονομαζόταν Ίλβα Όγκλαντ. Στην πραγματικότητα το πρώτο της όνομα ήταν Ίλβα Σνόφριντ και το τελευταίο Όγκλαντ αλλά την αποκαλούσαν Όγκλαντ. Η Ίλβα ζούσε σε αυτό που φάνταζε ως πραγματική ζωή ενώ η Σνόφριντ ζούσε πίσω από το κάτοπτρο, στον λεγόμενο κόσμο των κατόπτρων (έναν κόσμο λιγότερο πραγματικό). Η Σνόφριντ βρισκόταν ανέκαθεν εκεί, από την περίοδο της παιδικής της ηλικίας, ως δίδυμη αντανάκλαση. Αργότερα εξελίχθηκε σε μέρος της τέχνης της Ίλβας (τέχνη εννοώντας ό,τι κάνει ένας καλλιτέχνης). Για πολλά χρόνια η Ίλβα έφερνε την Σνόφριντ σε ένα σύμπαν από τελετές και έθιμα, μέσα από αντικείμενα και εκδόσεις, τροφή και ελιξίρια, ζωγραφίζοντας την ακαταπαύστως ξανά και ξανά. Ώσπου τελικά εμπεδώθηκαν σε ένα».

Η έκθεση όμως παρουσιάζει συγγένειες και με προηγούμενες εκθέσεις της. Πρόκειται για σειρά υλικών αποσπασµάτων (ως αλληγορίες) από το µεγάλο (αλλά αθέατο) ολιστικό έργο τέχνης στην Αθήνα µε τον τίτλο The Painter’s Studio in the Shadow World και της τριπλής αντανάκλασής του µε τίτλο Fantasia που δημιούργησε για την 16η Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης The Seventh Continent σε επιµέλεια Νικολά Μπουριό (Nicolas Bourriaud): μία μνημειώδη ζωγραφική εγκατάσταση.

Η ίδια περιγράφει το πολυπρισματικό της έργο ως εξής: «Τα τελευταία χρόνια έχω ένα δεύτερο σπίτι στην Αθήνα, ή µάλλον είναι το πρώτο µου αληθινό σπίτι, όπου ζω µε τους αγαπηµένους µου, και ζουν κι αυτοί µαζί µου, δηµιουργώντας ένα νέο είδος διαβίωσης που περιλαµβάνει την κατασκευή ενός χώρου διαµονής από το µηδέν, τη δηµιουργία των επίπλων, παιχνιδιών, και ενός σχολείου στο σπίτι για τα κορίτσια. Πρόκειται για µια τρισδιάστατη κατάσταση διαβίωσης ως υπαρξιακή και φιλοσοφική ιδέα της ζωής, για να γίνει η ζωή και η τέχνη µέρος της πραγµατικότητας, της δικής µας πραγµατικότητας. Για να τρώµε πάνω σε πίνακες, και να κοιµόµαστε πάνω σε πίνακες, και να πραγµατώνουµε τη ζωή και τις καθηµερινές τελετουργίες πάνω σε πίνακες και δια των πινάκων. Οι τελετουργίες αποτελούν εργαλεία για την ολοκλήρωση των πινάκων, προκειµένου να πραγµατωθούν µέσω των εµπειριών της ζωής τους, να αναπτύξουν την ψυχή µέσω της ζωής, να γίνουν µέσα από ένα hestekur κάτι σαν τη θεραπευτική δύναµη των αλόγων. Αυτό το έργο έµεινε παράµερα από την αρχή, πριν από µερικά χρόνια, οπότε η σχέση του µε το θεατή είναι πολύ διαφορετική, επειδή δεν ήταν ποτέ ανοιχτό, φίλοι έχουν προσκληθεί και το έχουν αναλώσει στο σύνολό του, ως συνέπεια της φύσης του.

Πέρυσι στην Κωνσταντινούπολη, έκανα µια τριπλή κατοπτρική φαντασία αυτής της δουλειάς, ανοιχτή στο κοινό και πλήρως διαφανή. Έδωσα στο έργο τον τίτλο FANTASIA, a Reflection of the Painter’s Studio in the Shadow World, Divided in Three Parts, Dystopia, Heterotopia, Utopia (Φαντασία, Αντικατοπτρισµός του Ζωγραφικού Εργαστηρίου στον Κόσµο των Σκιών, Χωρισµένου σε Τρία Μέρη, Δυστοπία, Ετεροτοπία, Ουτοπία). Ήταν µια περφόρµανς σε τµήµατα και περιλάµβανε τµήµατα του προσωρινού µας ενδιαιτήµατος στην Κωνσταντινούπολη, δηλαδή αρκουδάκια, ρούχα και πράγµατα από το κατ’ οίκον σχολείο των παιδιών µας, που συνέβαλλαν κι αυτά στη δουλειά και σε µερικές από τις περφόρµανς. Ζούσαµε µε το έργο στην Κωνσταντινούπολη (όπως και στην Αθήνα) καθώς αυτό εξελισσόταν και χρησιµοποιούσαµε όλους τους πίνακες στις καθηµερινές µας τελετουργίες, όπως στην Αθήνα, για φαγητό, για ύπνο… Για τα εγκαίνια της Mπιενάλε ζωγράφισα τρία ζευγάρια µάτια για την εγκατάσταση, σε µια περφόρµανς διάρκειας έξι ηµερών, που αντικατοπτρίζουν την κατάσταση του έργου µέσα σε εκείνο το χρονικό πλαίσιο. Μετά έφερα αυτό το µεγάλο κοµµάτι στην Αθήνα για να το συνθέσω µε το The Painter’s Studio in the Shadow World. Το αόρατο και το ορατό, ο καθρέφτης και οι αντανακλάσεις του, βρίσκονται όλα κάτω από την ίδια στέγη του σπιτιού µου που µεγαλώνει.

H έκθεση στη γκαλερί The Breeder αποτελείται από µερικά αποσπάσµατα (ως αλληγορίες) αυτής της κατάστασης, σε αλογόκριτη µορφή όπως το έχουµε ζήσει. Είναι η ανακεφαλαίωση της ζωής µου ως σήµερα από καλλιτεχνικής και ηθικής άποψης, ένας αντικατροπτρισµός των πράξεών µου ως µέρος ενός όλου και ως µέρος του µηχανισµού που ονοµάζουµε κοινωνία και κόσµο µας. Tέχνη υπό το φως της συνείδησης».

The Breeder

Ιάσονος 45 ΑΘήνα 10436

Eγκαίνια Έκθεσης: Πέμπτη 9 Ιουλίου 2020, 6-10μμ

Διάρκεια έκθεσης: 9 Iουλίου 2020-6 Αυγούστου 2020 Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 12 – 8µµ, Σάββατο 12 – 6µµ

(φωτογραφία: © Ylva Snöfrid, Παραχώρηση γκαλερί The Breeder)