Μια Αμερικανίδα μητέρα, που έχει τρία παιδιά, είναι εδώ και καιρό μέλος διαδικτυακών ομάδων που τάσσονται κατά του εμβολιασμού: μια μικρή αλλά ηχηρή παγκόσμια κοινότητα που πιστεύει ότι τα εμβόλια είναι επικίνδυνα και αρνούνται να εμβολιαστούν οι ίδιοι ή τα παιδιά τους.

Ωστόσο η νέα νόσος κλονίζει τις απόψεις της. Η γυναίκα που ήθελε να δώσει μόνο το μικρό της όνομα –Στέφανι— καθώς φοβάται αντίποινα από όσους τάσσονται σθεναρά κατά των εμβολίων, δήλωσε ότι τώρα αμφιταλαντεύεται τώρα για το εάν πρέπει να κάνει εμβόλιο μόλις ανακαλυφθεί κάποιο για την αναπνευστική ασθένεια που προκαλεί ο νέος ιός.

«Σίγουρα το έχω σκεφτεί», είπε τηλεφωνικά στο Reuters από τις ΗΠΑ, ενώ εξέφρασε την απογοήτευση της με τον τρόπο που το αντιεμβολιαστικό κίνημα υποβάθμισε τη σοβαρότητα της πανδημίας. «Όλοι επηρεαζόμαστε από αυτόν τον ιό, σχολεία κλείνουν, νέοι άνθρωποι νοσηλεύονται, και αυτοί ακόμα λένε ότι είναι φάρσα».

Καθώς επιστήμονες και φαρμακευτικές εταιρίες σε όλο τον κόσμο αναζητούν θεραπεία για τη νέα νόσο, άλλοι που ανήκουν στο αντιεμβολιαστικό κίνημα εντείνουν τη μάχη κατά ενός πιθανού νέου εμβολίου.

«Αρνηθείτε, διαδηλώστε», ανέφερε ένα Βρετανός στο Facebook απαντώντας σε ανάρτηση για το πώς οι άνθρωποι θα πρέπει να αντιδράσουν στην περίπτωση που κριθεί υποχρεωτικό ένα τέτοιο εμβόλιο.

Ωστόσο, κάποιοι ιολόγοι υποστηρίζουν ότι οι έρευνες για την παρασκευή εμβολίου τυγχάνουν τόσο μεγάλη υποστήριξης που θα καμφθούν αυτές οι αντιδράσεις.

Οι τελευταίες εθνικές έρευνες της εταιρίας ORB International για το Πρόγραμμα Εμπιστοσύνης για τα Εμβόλια (Vaccine Confidence Project-VCP), που παρακολουθεί τις τάσεις αναφορικά με την ανοσοποίηση, φαίνεται να συνηγορούν υπέρ της ιδέας αυτής.

Στη Γαλλία, όπου δημοσκόπηση του 2018 έδειξε πως ένας στους τρεις δεν θεωρεί ασφαλή τα εμβόλια, μόνο το 7% θα αρνείτο σήμερα ένα εμβόλιο για τη νέα νόσο, σύμφωνα με έρευνα του VCP με περίπου 1.000 συμμετέχοντες στις 18 Μαρτίου, μία ημέρα αφού τέθηκε σε καραντίνα η Γαλλία.

Στην Αυστραλία, τα ποσοστά του VCP ήταν επίσης 7%, ενώ στη Βρετανία, όπου ρωτήθηκαν περίπου 2.000 άνθρωποι, και στην Αυστρία καταγράφηκε αντίθεση 5% στις δημοσκοπήσεις που έγιναν εκεί μια εβδομάδα αργότερα.

«Εάν κυκλοφορούσε αύριο ένα εμβόλιο, όλοι θα έσπευδαν να το πάρουν», δήλωσε ο Λοράν-Ανρί Βινιό, ένας εκ των συγγραφέων για την Ιστορία του αντιεμβολιαστικού κινήματος στη Γαλλία.

Την άποψη αυτή αμφισβήτησε η Μέρι Χόλαντ, αντιπρόεδρος της αμερικανικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Children’s Health Defense, που επικρίνει τους εμβολιασμούς στις ΗΠΑ. «Δεν νομίζω ότι αυτός ο ιός αλλάζει ουσιαστικά τις βαθιές ανησυχίες των ανθρώπων για τα εμβόλια», δήλωσε στο Reuters.

«Δεν θέλω να μου χορηγήσουν τίποτα»

Αν και κάποιες φορές ο όρος «αντιεμβολιασμός» συνδέεται με θεωρίες συνωμοσίας, πολλοί απλά ανησυχούν για παρενέργειες ή για την ηθική της φαρμακοβιομηχανίας.

Παγκοσμίως ένας στους πέντε ανθρώπους δεν θεωρεί τα εμβόλια ασφαλή ή εκφράζει αμφιβολίες, σύμφωνα με έρευνα του 2018 από το ταμείο για την υγεία Wellcome Trust.

Στην Κίνα, όπου ξεκίνησε η επιδημία, έρευνες από μελετητές του VCP έδειξαν ότι η ασφάλεια είναι κάτι που προκαλεί σημαντική ανησυχία. Πολλά σκάνδαλα υπονόμευσαν την εμπιστοσύνη, μεταξύ αυτών και ένα το 2018 όταν σε μονάδα της κινεζικής εταιρίας εμβολίων Changsheng Bio-technology Co επιβλήθηκε υψηλό πρόστιμο επειδή παραποιούσε τα στοιχεία για το εμβόλιο κατά της λύσσας. Η εταιρία είχε ζητήσει συγγνώμη για το περιστατικό.

Διαδικτυακές συζητήσεις τις οποίες παρακολούθησε το Reuters –μεταξύ των οποίων και σε κλειστές ομάδες του Facebook με πάνω από 200.000 μέλη, αναρτήσεις στο Twitter όπως από το Children’s Health Defense και βίντεο στο YouTube με πάνω από 700.000 views– καταγράφουν σημαντική δυσπιστία ότι ένα εμβόλιο που θα παρασκευαστεί γρήγορα θα δοκιμαστεί σωστά.

Η διευθύντρια του VCP Χάιντι Λάρσον είπε επίσης ότι αυτός ήταν ο βασικός λόγος ανησυχίας για το εμβόλιο κατά της πανδημίας της γρίπης H1N1 το 2009.

«Δεν θέλω να μου χορηγήσουν τίποτα με ένεση, ειδικά ένα εμβόλιο που έχει παρασκευαστεί με διαδικασία fast-track », δήλωσε η 67χρονη Αμερικανίδα Βίκι Μπάρνεκ, που πιστεύει ότι ένα γερό ανοσοποιητικό σύστημα αρκεί για να καταπολεμηθεί η ασθένεια.

Η Χόλαντ, από την οργάνωση Children’s Health Defense, δήλωσε: «Κάποιοι αντιδρούν μια χαρά στα εμβόλια, άλλοι παραλύουν ή πεθαίνουν». Ωστόσο, μελέτη του 2015 των επιδημιολόγων του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) ανέφερε ότι “πολυάριθμες μελέτες και επιστημονικές εκθέσεις δεν έχουν εντοπίσει καμία σχέση μεταξύ εμβολιασμού και θανάτων, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις».

«Δίψα για εμβόλιο»

Το VCP διεξάγει μια μελέτη 18 μηνών παρακολουθώντας διαδικτυακές συζητήσεις για τον νέο ιό και πραγματοποιώντας παγκόσμιες δημοσκοπήσεις για να αποτυπώσει τις στάσεις απέναντι στην κοινωνική αποστασιοποίηση, την απομόνωση, το πλύσιμο των χεριών και την αναμονή για ένα εμβόλιο.

Αναλύοντας πάνω από 3 εκατ. αναρτήσεις την ημέρα από τον Ιανουάριο έως τα μέσα Μαρτίου του 2020, η διευθύντρια δρ. Χάιντι Λάρσον δήλωσε ότι η μεγάλη πλειονότητα ανυπομονεί για μια θεραπεία, γρήγορα. «Ο κόσμος διψάει για ένα εμβόλιο», είπε.

Στην Ιταλία, που έχει δεχθεί σφοδρό πλήγμα από τη νέα νόσο, το αντιεμβολιαστικό κίνημα «ουσιαστικά εξαφανίστηκε» στις συζητήσεις για το νέο ιό, σύμφωνα με τον ιολόγο δρ. Ρομπέρτο Μπουριόνι.

Υπάρχει επίσης το θέμα του πόσο γρήγορα ένα τέτοιο εμβόλιο μπορεί να διανεμηθεί στους ανθρώπους.

«Η προτεραιότητα θα είναι όσοι εκτελούν απαραίτητες εργασίες. Αστυνομικοί, εργαζόμενοι σε νοσοκομεία, καθαριστές. Μετά οι ομάδες κινδύνου», δήλωσε ο Ντάγκλας Λ. Χατς, γιατρός ειδικευμένος στην προετοιμασία για τις πανδημίες, που ασχολείται με την αντιμετώπιση της νέας νόσου  στο Σαν Φρανσίσκο.

«Μέχρι να φθάσει στους αντιεμβολιαστές, θα δυσκολευθούν να το βρουν ακόμα κι αν ήθελαν».