To Brexit είναι πλέον γεγονός. Μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια έντονων πολιτικών διεργασιών στην Βρετανία, δημοψηφίσματα και τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από το ευρωπαϊκό μπλοκ κρατών, μετά από 47 χρόνια κοινής πορείας.

Ποιες είναι, όμως, οι αλλαγές που ισχύουν από 1η Φεβρουαρίου όσον αφορά τα ταξίδια από και προς την Βρετανία, αλλά και ποιο το μέλλον των Ευρωπαίων φοιτητών, μεταξύ των οποίων και των Ελλήνων;

Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει ακόμα καμία πρόβλεψη για τις μετακινήσεις. Κι αυτό διότι από την απόσχιση της Βρετανίας από το μπλοκ μέχρι και το τέλος του τρέχοντος έτους, ήτοι από την 1η Φεβρουαρίου 2020 μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2020, μεσολαβεί η λεγόμενη μεταβατική περίοδος.

Αυτό σημαίνει ότι τόσο το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και η ΕΕ έχουν ένα μεσοδιάστημα, κατά το οποίο έχουν την ευκαιρία προσαρμογής στα νέα δεδομένα, αλλά και τον χρόνο για διμερείς διαπραγματεύσεις ώστε να σχεδιαστεί η επόμενη εκ της 31ης Δεκεμβρίου ημέρα, σε ό,τι αφορά το εμπόριο και τα θέματα ασφάλειας.

Η μεταβατική περίοδος λαμβάνει την δυνατότητα παράτασης μία φορά για περίοδο ενός ή δύο ετών, εφόσον υπάρξει συμφωνία μεταξύ των δύο μερών πριν από την 1η Ιουλίου 2020.

Οι έλεγχοι συναλλαγών ή οι περιορισμοί ταξιδιών δεν έχουν καθοριστεί ακόμα. Όμως θα βρεθούν στο επίκεντρο των συνομιλιών μέσα σε αυτό το διάστημα.  Αυτό σημαίνει πως εάν δεν υπάρξει σύντομα μια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, οι κανονισμοί που ισχύον για ταξίδια μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρώπης θα παραμείνουν τουλάχιστον μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Αυτό που για την ώρα παραμένει ως σκέψη είναι η Βρετανία να εισέλθει σε ένα καθεστώς ηλεκτρονικού συστήματος για τα ταξίδια το λεγόμενο ESTA που ισχύει και για ταξίδια στην Αμερική. Σε περίπτωση που ισχύσει κάτι αντίστοιχο, οι Βρετανοί πολίτες θα μπορούν να ταξιδεύουν εντός Σέγκεν χωρίς βίζα, αλλά με Ηλεκτρονική Άδεια Ταξιδιού υπό την προϋπόθεση καταβολής αντιτίμου ύψους 7 ευρώ.

Ωστόσο αυτό δεν θα ισχύει για τους Ευρωπαίους ταξιδιώτες με προορισμό το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένων και των Ελλήνων, καθώς θα πραγματοποιούνται όπως ακριβώς σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, χωρίς να αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα στις πτήσεις, αφού θα συνεχίσουν να ταξιδεύουν με τις ταυτότητές τους.

Η δυσκολία εντοπίζεται στο γεγονός ότι οι χώρες της ΕΕ έχουν δεσμευτική υποχρέωση να αντιμετωπίζουν διαφορετικά τους επισκέπτες εκτός ΕΕ / ΕΟΧ και κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πολλές καθυστερήσεις ειδικότερα σε πολυσύχναστα αεροδρόμια. Όμως αυτό δεν είναι κάτι που θα πρέπει να μας ανησυχεί άμεσα καθώς διανύουμε την μεταβατική περίοδο και υπάρχει διάστημα 11 μηνών για ύπαρξη συμφωνίας μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ.

Φοιτητές που σπουδάζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο

Η κατάσταση δεν ενδέχεται να αλλάξει δραματικά για τους Ευρωπαίους φοιτητές που διαμένουν στην Βρετανία, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των Ελλήνων. Οι Ευρωπαίοι φοιτητές που βρίσκονται ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και εκείνοι που θα μεταβούν εκεί μέχρι και τς 31 Δεκεμβρίου 2020 που λήγει η μεταβατική περίοδος, μπορούν να παραμείνουν. Ωστόσο το μοντέλο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον έχει διαχωρίσει τους φοιτητές σε κατηγορίες ανάλογα με τον χρόνο παραμονής τους στη χώρα.

Όσον αφορά εκείνους που έχουν συμπληρώσει το πέμπτο έτος παραμονής τους στο νησί οφείλουν να υποβάλουν αίτηση χορήγησης Καθεστώτος Εγκατεστημένου Πολίτη (Settled Status), δηλαδή άδειας μόνιμης παραμονής, διατηρώντας όλα τα υφιστάμενα δικαιώματά τους (εργασία, κοινωνική ασφάλιση, επιδόματα κ.λπ.). Σε αυτή τη περίπτωση αξίζει να αναφερθεί ότι η προθεσμία λήγει στις 30 Ιουνίου 2021. Η Ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο, σε συνεργασία με φορείς της ομογένειας, σκοπεύει να εντείνει την εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι οι Έλληνες θα υποβάλουν αίτηση.

Όσοι μετακομίσουν στη Μεγάλη Βρετανία από σήμερα μέχρι και το τέλος του 2020, οπότε λήγει η μεταβατική περίοδος, τότε θα πρέπει να κάνουν μία αίτηση για να εγγραφούν σε έναν ξεχωριστό κατάλογο προκειμένου να αποκτήσουν το δικαίωμα της «προεγκατάστασης». Αυτή κατηγορία επιτρέπει στους Ευρωπαίους πολίτες να παραμείνουν 36 μήνες στη Βρετανία. Όταν η περίοδος παρέλθει, όσοι έχουν δουλειά, διατηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς και πληρούν τις προϋποθέσεις θα μπορούν να κάνουν αίτηση βάσει των κανονισμών που θα ισχύουν τότε για μόνιμη εγκατάσταση.

Η τρίτη κατηγορία αφορά μετανάστες οι οποίοι θα θελήσουν να μετακομίσουν στη Μεγάλη Βρετανία μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020, οπότε θα έχει ολοκληρωθεί η μεταβατική περίοδος και θα υπόκεινται στην νέα μεταναστευτική πολιτική της χώρας, εφόσον έχει συνταχθεί.

Στα σκαριά έχουν μπει και οι διαπραγματεύσεις για εμπορική συμφωνία μεταξύ Ην. Βασιλείου και ΕΕ και σήμερα ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον θα θέσει τους όρους του για τις συζητήσεις. Έτσι αρχίζει μια περίοδος διαπραγματεύσεων για να κλείσουν όλα τα ανοιχτά μέτωπα που προέκυψαν από το Brexit.