Σαρωτικές αλλαγές στο ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που θα κληθούν να πληρώσουν από την 1η Ιανουαρίου 1,44 εκατ. ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες φέρνει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση εντός της εβδομάδας.

Με το νέο σύστημα εισφορών θεσπίζονται επτά επίπεδα εισφορών (από το 1ο κατώτατο έως 7ο ανώτατο), αποσυνδεδεμένα από το εισόδημα, από τα έτη ασφάλισης (κλάσεις) και από τον κατώτατο μισθό. Οι εισφορασές κύριας σύνταξης προσαυξάνονται όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο, ενώ οι εισφορές υγείας διατηρούνται σταθερές από το 2ο επίπεδο και άνω. Η προσαύξηση του ασφαλίστρου κύριας σύνταξης καθιστά τα ανώτερα επίπεδα εισφορών περισσότερο ελκυστικά, διότι οι αυξημένες εισφορές που καταβάλλει ο ασφαλισμένος ενισχύουν την ανταποδοτική  παροχή, ήτοι τη μελλοντική σύνταξή του.

Στο νομοσχέδιο θεσμοθετείται χαμηλότερο επίπεδο εισφορών για τους νέους ασφαλισμένους αυτοαπασχολούμενους για τα πέντε πρώτα έτη ασφάλισης (τ. ΕΤΑΑ, τ. ΟΑΕΕ) τους. Η ευνοϊκή αυτή μεταχείριση διευρύνεται για όλους τους αυτοαπασχολούμενους και καταργείται η χρέωση για τους νέους επιστήμονες που όφειλαν να επιστρέψουν το υπόλοιπο ποσό λόγω μειωμένων εισφορών για τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισής τους.

Ακόμη θεσμοθετείται για πρώτη φορά προαιρετική ασφάλιση για την λήψη επικουρικής και εφάπαξ παροχής, για όσους ασφαλισμένους μέχρι σήμερα δεν έχουν. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η δημιουργία 3 κατηγοριών εισφορών για την επικουρική, ελεύθερης επιλογής, και αντίστοιχα 3 κατηγοριών για το εφάπαξ.  Οι εισφορές τους τηρούνται σε ατομικούς λογαριασμούς και η αντίστοιχη μελλοντική παροχή υπολογίζεται με βάση το σύστημα της νοητής κεφαλαιοποίησης (NDC).

Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης επισήμανε ότι οι αρμόδιοι στο υπουργείο και στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης θα καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, προκειμένου οι νέες εισφορές να τεθούν σε εφαρμογή αναδρομικά από τον Ιανουάριο του 2020, ακόμη κι αν το νομοσχέδιο ψηφιστεί στη Βουλή το Φεβρουάριο. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες θα κληθούν το επόμενο διάστημα να επιλέξουν το ύψος των εισφορών (κλίμακα) που θα καταβάλλουν σε μηνιαία βάση έως το τέλος του 2020.

Τι εισφορές θα πληρώνουν ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι

Η πρώτη και υποχρεωτική ασφαλιστική κατηγορία για τους προερχόμενους από τον πρώην ΟΑΕΕ και το πρώην ΕΤΑΑ θα ανέρχεται στα 220 ευρώ το μήνα (μαζί με τα 10 ευρώ υπέρ ανεργίας). Συνεπώς οι επαγγελματίες θα πρέπει από τον Ιανουάριο να πληρώνουν κατ ελάχιστο 220 ευρώ το μήνα. Οι υπόλοιπες 5 προαιρετικές ασφαλιστικές κατηγορίες διαμορφώνονται στα 262 ευρώ, 312 ευρώ, 373 ευρώ, 445 ευρώ και 576 ευρώ.

Οι νέοι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι με ασφάλιση έως 5 έτη θα μπορούν να καταβάλλουν 136 ευρώ το μήνα εντασσόμενοι στην υποκατώτατη κατηγορία εισφορών του νέου συστήματος. Την υποκατώτατη εισφορά θα την δικαιούνται όλοι οι νέοι επαγγελματίες και όχι μόνο οι επιστήμονες, ακόμη και όσοι προέρχονται από τον πρ. ΟΑΕΕ. Τα 84 ευρώ που υπολείπονται από την πρώτη και ελάχιστη ασφαλιστική κατηγορία δεν θα συνιστούν ασφαλιστική οφειλή.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο οι κατηγορίες των ασφαλιστικών εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοασχολούμενους είναι οι εξής:

Η πρώτη και υποχρεωτική ασφαλιστική κατηγορία για τους προερχόμενους από τον πρώην ΟΓΑ θα ανέρχεται στα 119 ευρώ το μήνα. Συνεπώς οι αγρότες θα πρέπει από τον Ιανουάριο του 2020 να πληρώνουν κατ ελάχιστο 119 ευρώ το μήνα. Οι υπόλοιπες 5 προαιρετικές ασφαλιστικές κατηγορίες διαμορφώνονται στα 143 ευρώ, 171 ευρώ, 205 ευρώ, 246 ευρώ και 319 ευρώ.

Οι νέοι αγρότες με δραστηριότητα και ασφάλιση έως πέντε έτη θα υπάγονται σε μια υποκατώτατη ασφαλιστική κατηγορία που θα τους επιτρέπει να πληρώνουν λιγότερα. Ειδικότερα το 2020 οι αγρότες με δραστηριότητα έως 5 έτη θα πληρώνουν 85 ευρώ το μήνα. Το 2021 η ίδια κατηγορία ασφαλισμένων θα καταβάλλει 86 ευρώ το μήνα και από το 2022 θα παγιωθεί στα 88 ευρώ.  Οι κατηγορίες εισφορών για τους αγρότες είναι:

Επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ

Σαρωτικές αλλαγές έρχονται και στις εισφορές για την επικουρική ασφάλιση, καθώς ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν από τις τρεις κατηγορίες που θεσμοθετούνται με το σχέδιο νόμου. Οι εισφορές αποσυνδέονται από τον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού και ο ασφαλισμένος επιλέγει το ύψος που θα καταβάλλει ανάλογα με την εισφοροδοτική του ικανότητα. Το ίδιο ισχύει και για τις εισφορές για την εφάπαξ παροχή.