Την Τετάρτη ολοκληρώθηκε η υπογραφή της «πρώτης φάσης» της εμπορικής συμφωνίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Κίνας που σκοπό έχουν τον τερματισμό του επί δύο χρόνια εμπορικού πολέμου.

Μετά την σημαντική αυτή κίνηση των δύο μεγαλύτερων οικονομιών παγκοσμίως, έχει αρχίσει ήδη να γίνεται λόγος να μπουν οι διαπραγματεύσεις στη δεύτερη φάση ώστε να αποκαταστήσουν τη ραχοκοκαλιά των σχέσεων μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ.

Τι αναφέρει η φάση 1

Σε ό,τι αφορά την προκαταρκτική συμφωνία που υπογράφηκε χθες στην Ουάσινγκτον μεταξύ των δύο μεγαλύτερων στον κόσμο οικονομιών, το Πεκίνο δεσμεύεται να αυξήσει τις αγορές αμερικανικών προϊόντων (200 δισ. δολάρια επιπλέον σε δύο χρόνια) και η κυβέρνηση Τραμπ δέχεται να μην επιβάλει νέους δασμούς στις κινεζικές εξαγωγές.

Οι αμοιβαίοι συμβιβασμοί των δύο χωρών μοιάζουν παιχνιδάκι σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις που ανακοινώθηκαν για τη δεύτερη φάση.

«Η Κίνα δεν μοιάζει να έχει κάνει συμβιβασμούς που δεν ήταν έτοιμη να κάνει ούτως ή άλλως», σχολιάζει ο οικονομολόγος Σου Σιαοτσούν, από τον οίκο Moody’s, σημειώνοντας ότι οι προβλέψεις της συμφωνίας που αφορούν τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας ήταν ήδη σε στάδιο προετοιμασίας πριν τον εμπορικό πόλεμο.

Τι πρέπει να περιλαμβάνει η Φάση 2

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απαιτεί από το Πεκίνο συμβιβασμούς που αφορούν την ουσία του ίδιου του οικονομικού συστήματος του κομμουνιστικού καθεστώτος, δηλαδή κυρίως τις επιδοτήσεις στις κρατικές επιχειρήσεις.

Η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί ότι αυτές οι επιχειρήσεις, που είναι συχνά μη κερδοφόρες, λαμβάνουν μεγάλες επιδοτήσεις και επωφελούνται από κρατικές συμβάσεις, αποτελούν εμπόδια στον ανταγωνισμό.

Η Ουάσινγκτον αποκηρύττει επίσης την «κλοπή» από την Κίνα της πνευματικής ιδιοκτησίας των αμερικανικών επιχειρήσεων και ζητά νέες νομικά δεσμευτικές προβλέψεις για να τερματιστεί η πρακτική αυτή.

Στο χέρι του Πεκίνου η συμφωνία

Οι δυσκολίες στην εφαρμογή της Φάση 1 θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν τη Φάση 2, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το πολιτικό περιβάλλον που είναι ακόμα τεταμένο μεταξύ των δύο πρωτευουσών, για θέματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ και η στρατηγική αντιπαλότητα.

Η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας θα μπορούσε από μόνη της να περιορίσει τη διάθεση του Πεκίνου να αγοράσει ουσιαστικά μέσα σε δύο χρόνια 200 δισεκ. δολάρια αμερικανικών προϊόντων επιπλέον.

«Εκτός κι αν αυξηθεί η κινεζική ζήτηση για αμερικανικά αγροτικά προϊόντα και ενέργεια, η Κίνα θα πρέπει να λάβει μια πολιτική απόφαση να αντικαταστήσει τις εισαγωγές άλλων χωρών με αυτές από τις ΗΠΑ», σχολιάζουν οι οικονομολόγοι της ING Τιμ Σπάκμαν και Άιρις Πανγκ.

Παράλληλα, «η συμφωνία δεν περιλαμβάνει ρήτρες που μπορούν να εκτελεστούν σε ό,τι αφορά τις δεσμεύσεις της Κίνας για αγορές», σημειώνουν. Από την άλλη πλευρά, το κείμενο ορίζει ότι οι αγορές θα βασίζονται σε εμπορικές προβλέψεις και ότι «η κατάσταση των αγορών, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα αγροτικά προϊόντα, μπορεί να επηρεάσει την ημερομηνία των αγορών για κάθε δεδομένο χρόνο».

Πότε θα υπάρξει μια τελική συμφωνία

Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας θα ξεκινήσουν άμεσα, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο Ντόναλντ Τραμπ, που θέλει να επισκεφθεί σύντομα την Κίνα. Η προοπτική μιας τέτοιας επίσκεψης δεν επιβεβαιώθηκε σήμερα από τον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών, ούτε η έναρξη των διαπραγματεύσεων της φάσης 2.

«Είναι απαραίτητο… να θέσουμε σε εφαρμογή τη φάση 1 της συμφωνίας», περιορίστηκε να σχολιάσει ο εκπρόσωπος του υπουργείου Γκενγκ Σουάνγκ.

Ο ένοικος του Λευκού Οίκου δηλώνει έτοιμος να περιμένει την πιθανή επανεκλογή του τον ερχόμενο Νοέμβριο για να συνάψει μια οριστική συμφωνία, με την ελπίδα να πετύχει «καλύτερο αποτέλεσμα».

Η προκαταρκτική συμφωνία αρκεί, προς ικανοποίηση του Αμερικανού προέδρου, για να παρουσιαστεί ο ίδιος στους εκλογείς ως αυτός που εξασφάλισε εξαιρετικές παραχωρήσεις από τους Κινέζους. Σε μια εκλογική χρονιά και αντιμέτωπος με την παραπομπή του σε δίκη θα προτιμούσε να μείνει σε αυτό το στάδιο.

«Δεν είμαστε σίγουροι ότι οι ΗΠΑ θα είναι πολύ διατεθειμένες να ξεκινήσουν γρήγορα τη διαπραγμάτευση», παρατήρησε ο αναλυτής της Moody’s.

Από την άλλη πλευρά, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, αντιμέτωπος με επιβράδυνση της οικονομίας, θα ήθελε να ολοκληρωθεί η διαδικασία πριν τις αμερικανικές εκλογές προκειμένου να απαλλαχθεί το συντομότερο δυνατόν με τους τιμωρητικούς δασμούς που ισχύουν στις ΗΠΑ για τα προϊόντα από το Πεκίνο.

Ειδικά καθώς υπάρχει ο κίνδυνος ένας πιθανός Δημοκρατικός διάδοχος του Ντόναλντ Τραμπ να αποδεχθεί εξίσου ασυμβίβαστος, εάν όχι και περισσότερο από τον Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο.