Ατσαλένια πλέγματα στην Παναγία Σουμελά: Υποσχέσεις για την ολοκλήρωση των εργασιών

Πλήρως αναστηλωμένη και έτοιμη να δεχθεί επισκέπτες θα είναι στις 18 Μαΐου η Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα, όπως λέει το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού.

Και μπορεί αυτή τη φορά οι υποσχέσεις να βγουν αληθινές -διότι αντίστοιχες δίνονταν και πέρυσι- ώστε, πράγματι, οι εργασίες που γίνονται στη Μονή εδώ και πέντε χρόνια να έχουν ολοκληρωθεί. Έτσι, οι χιλιάδες προσκυνητές που φθάνουν στο περιώνυμο μοναστήρι του Πόντου, ειδικά για τον Δεκαπενταύγουστο, ελπίζεται ότι εφέτος θα το βρουν ανοικτό.

Να σημειωθεί ότι τον Αύγουστο του 2019 είχε επιτραπεί η είσοδος μόνον ως την πρώτη αυλή του συγκροτήματος.

Οι φωτογραφίες, πάντως, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας στα τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης είναι αρκούντως εντυπωσιακές, αλλά βέβαια και επικοινωνιακές: Εναερίτες τεχνικοί κρεμασμένοι στο κενό, που στερεώνουν με ειδικά ατσάλινα πλέγματα τους βράχους πάνω και γύρω από το μοναστήρι, ενώ το βουνό είναι άσπρο από το χιόνι.

Περί τους 4.000 τόνους βράχων, άλλωστε, που απειλούσαν με κατολισθήσεις τα κτίσματα της Μονής, έχουν ήδη απομακρυνθεί, ειδικά τεχνικά μέτρα λήφθηκαν για την ασφάλιση ενός τεράστιου βράχου της τάξης των 350 τόνων, που ήταν το πλέον επικίνδυνο για πτώση, ενώ έχει υλοποιηθεί και μια σειρά άλλων εργασιών: Ο καθαρισμός του μονοπατιού που οδηγεί στο μοναστήρι, η αποκατάσταση των σκαλοπατιών, καθώς και του ιστορικού υδραγωγείου.

Σε υψόμετρο 1063 μέτρων και σε μία από τις πιο απόκρημνες πλαγιές του όρους Μελά, το μοναστήρι, σύμβολο του ποντιακού ελληνισμού, είχε ανοίξει εκ νέου το 2010, ως μουσείο όμως πλέον και ύστερα από 88 χρόνια, όσα μεσολάβησαν δηλαδή από τη Μικρασιατική καταστροφή και την Γενοκτονία των Ποντίων. Τότε μάλιστα και κατόπιν ειδικής άδειας από το τουρκικό κράτος, πραγματοποιήθηκε λειτουργία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Πέντε χρόνια μετά, ωστόσο, η Παναγία Σουμελά έκλεισε εκ νέου, αυτή τη φορά λόγω σοβαρών κινδύνων για την ασφάλεια των επισκεπτών από πτώσεις βράχων. Επιπλέον, μεγάλα προβλήματα είχε και το ίδιο το μοναστηριακό συγκρότημα, εξ αιτίας και της μακρόχρονης εγκατάλειψής του.

Η αρχική φάση του μοναστηριού ανάγεται στα τέλη του 4ου αιώνα, όταν, σύμφωνα με την παράδοση, δύο μοναχοί οδηγήθηκαν, μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, σ΄αυτό το βουνό και συγκεκριμένα σε μια σπηλιά του, όπου βρήκαν μία εικόνα της, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Εκεί, κτίσθηκε μία μικρή εκκλησία και ιδρύθηκε η μονή, η οποία, σε όλη τη διάρκεια του Βυζαντίου, είχε την εύνοια των αυτοκρατόρων, με πολλά προνόμια και σπουδαία αναθήματα.

Ιδιαίτερη είναι και η ιστορία της εικόνας, η οποία αρχικά ονομαζόταν Παναγία η Αθηνιώτισσα, γιατί, πάντα κατά την παράδοση, είχε μεταφερθεί από την Αθήνα. Εγκαταλείποντας αναγκαστικά το 1923 τη μονή, την οποία άλλωστε είχαν κατακάψει οι Τούρκοι, οι μοναχοί είχαν κρύψει αυτήν την εικόνα μαζί με άλλα κειμήλια σε μία κρύπτη. Η επιστροφή τους έγινε το 1930 επί Βενιζέλου, σε μία φάση φιλίας με τη γειτονική χώρα.