Οφθαλμολογικές παθήσεις: Στην Ελλάδα η παγκόσμια πρεμιέρα επεμβάσεων με  τεχνητή νοημοσύνη

Μια συναρπαστική τεχνολογία, που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για οφθαλμολογικές επεμβάσεις, ακόμα και για τις πιο δύσκολες περιπτώσεις διόρθωσης μυωπίας, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στη χώρα μας.

Με την εφαρμογή της, οι επεμβάσεις εκτελούνται με εκπληκτική ακρίβεια και προσφέρεται η δυνατότητα της πλήρους εξατομίκευσης σε κάθε περιστατικό, ενώ επεκτείνεται το «δίχτυ ασφαλείας», εκμηδενίζοντας τον κίνδυνο ανθρώπινου λάθους.

Ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος Κανελλόπουλος, MD, καθηγητής του Πανεπιστημίου NYU της Νέας Υόρκης, εφαρμόζει ήδη την πρωτοποριακή τεχνική, εδώ και ένα μήνα στη χώρα μας και μέχρι στιγμής έχουν αντιμετωπιστεί 15 περιστατικά.

«Η από χρόνια επιμονή μας στην τοπογραφικά-εξατομικευμένη σμίλευση μυωπιών απέκτησε παγκόσμια αποδοχή και εφαρμογή. Αυτό οδήγησε στο σχεδιασμό ενός πολύπλοκου συστήματος τεχνητής νοημοσύνης για να βοηθήσει τον κάθε χειρουργό-οφθαλμίατρο να φτάσει στον βέλτιστο διαθλαστικό στόχο, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Δηλαδή, να μπορεί να κάνει αυτόματα τις απεικονίσεις, τις αναγωγές και τους υπολογισμούς ωρών συσχετίζοντάς τες με τις υποκειμενικές επιλογές που κάνει ο κάθε υποψήφιος ή υποψήφια για διόρθωση μυωπίας με laser».

Η τεχνική

Η νέα τεχνική, η οποία αναμένεται να αναδειχθεί σε gold standard στην αντιμετώπιση των διαθλαστικών παθήσεων τα επόμενα χρόνια, συνδυάζει αυτό που μέχρι τώρα γινόταν από τρεις διαφορετικές αυτόνομες διαγνωστικές μονάδες σε μία: 1) μετράει το αξονικό μήκος του οφθαλμού με laser, 2) μετράει τις υψηλές οπτικές αποκλίσεις (wavefront) του οφθαλμού και 3) μετράει τομογραφικά τον κερατοειδή και τον πρόσθιο θάλαμο με απόλυτη λεπτομέρεια.

Συνδυάζοντας τα αντικειμενικά στοιχεία που συλλέγονται από τις μετρήσεις, έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί μαθηματικά μοντέλα της διάθλασης των ακτίνων φωτός μέσα στον φυσιολογικό ανθρώπινο οφθαλμό (ray-tracing) καθώς και να προβλέπει τις τεκτονικές αλλαγές στον κερατοειδή και τη συνήθη αναμενόμενη επιθηλιακή ανάπλαση που λαμβάνει χώρα μετά από μια επέμβαση laser.

Τα παραπάνω συνυπολογίζονται από την τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να δώσει στο χειρουργό ένα χειροπιαστό, καθοδηγητικό, τελικό «νούμερο», για τη διόρθωση μυωπίας και αστιγματισμού, για τη διόρθωση των υψηλών οπτικών αποκλίσεων wavefront και τομογραφίας και για την πιθανή απόκλιση που μπορεί να έχει ο φυσικός φακός του ματιού από το να είναι παράλληλος με τον κερατοειδή (tilt).

Ακρίβεια & ασφάλεια

Πρακτικά, οι εμπειρικοί υπολογισμοί ωρών που πραγματοποιούσε η επεμβατική ομάδα με σταδιακή καταχώρηση και αξιολόγηση όλων αυτών των στοιχείων και διαγνωστικών εξετάσεων για να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, δεν ήταν ποτέ απόλυτα επαναλήψιμοι. Τώρα αυτοί οι υπολογισμοί πραγματοποιούνται από την τεχνητή νοημοσύνη του συστήματος μέσα σε 10 μόλις δευτερόλεπτα, ουσιαστικά εκμηδενίζοντας ταυτόχρονα το πιθανό ανθρώπινο σφάλμα. Ως αποτέλεσμα, μια εργασία που απαιτούσε μία μέρα για να ολοκληρωθεί, σήμερα ολοκληρώνεται σε 40 λεπτά.

Η νέα τεχνική στην Ευρώπη εγκρίθηκε τον Οκτώβριο, μετά από έναν χρόνο ανταλλαγής στοιχείων, ενώ αναμένεται να εγκριθεί στην Αμερική μέσα στο 2023-24.

Τα συναρπαστικά αποτελέσματα παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο Πανελλήνιο Συνέδριο του Ελληνικού Κολλεγίου Οφθαλμολογίας στις 14 Δεκεμβρίου 2019, στην Αθήνα.

«Είναι γνωστό ότι η ελληνική οφθαλμολογία πρωταγωνιστεί παγκόσμια, ειδικά σε επεμβάσεις με laser μυωπίας. Είναι μεγάλη μας τιμή που η επιστημονική μας ομάδα συμμετέχει τόσο ενεργά και αδιάκοπα, με συνέπεια και σθένος, τα τελευταία 20 έτη» καταλήγει ο Δρ. Κανελλόπουλος.

Πριν από δύο μήνες, απονεμήθηκε στον καθηγητή Δρ. Κανελλόπουλο το βραβείο Life Achievement Award από την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας. Είναι η πρώτη φορά που η διάκριση δίνεται σε Έλληνα επιστήμονα για την πολύχρονη και εξαιρετικά εκτενή προσφορά του, ειδικά στην τοπογραφικά-εξατομικευμένη εφαρμογή laser σε επεμβάσεις «ρουτίνας» αλλά και σε περισσότερο πολύπλοκα περιστατικά.