Πάνω σε ένα θεόρατο βουνό υποχρεώσεων, οι οποίες αγγίζουν τα 2,2 δισ. ευρώ, κάθεται ο λιανεμπορικός όμιλος Σκλαβενίτη.

Τουλάχιστον ως τάξη μεγέθους, οι υποχρεώσεις αυτές αντιστοιχούν στο ογκοδέστατο 73,3% των περσινών πωλήσεων που είχε η ελληνική αλυσίδα σούπερ μάρκετ. Πωλήσεις μάλιστα, που ναι μεν ήταν αισθητά ανεβασμένες (κατά 19,3%) χωρίς όμως να μπορούν από μόνες τους να αποσβέσουν τους μεταδιδόμενους κραδασμούς στο νέο επιχειρηματικό οικοδόμημα, το οποίο προέκυψε με την εξαγορά και απορρόφηση της Μαρινόπουλος.

Συγκριτικά και μόνον, το ύψος των συνολικών υποχρεώσεων που «τρέχουν» προσεγγίζει την αγοραία χρηματιστηριακή αξία ολόκληρης της Jumbo, του Απόστολου Βακάκη… Άλλωστε εκείνος ήταν που πριν από τρία χρόνια είχε χαρακτηρίσει «λογική ακροβασία» το deal Σκλαβενίτη-Μαρινόπουλου, σπεύδοντας να δηλώσει το επικό «μάλλον πήρε τα λάθος χάπια» η οικογένεια Σκλαβενίτη.

Ένα χρόνο αργότερα ο Mr Jumbo επιχείρησε να αμβλύνει τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από εκείνη την αναφορά του. Τονίζοντας ότι αυτό που ήθελε να αναδείξει το δύσκολο του εγχειρήματος που «φορτώθηκαν». Για να προσθέσει ότι «είμαι σίγουρος ότι θα το επιτύχουν, αλλά μετά από πολλά χρόνια».

Μεγάλες υποχρεώσεις και ζημιογόνες χρήσεις 

Επί του παρόντος βέβαια, το ιδιαίτερα απαιτητικό στοίχημα της «επόμενης μέρας» παραμένει ακόμη ανοικτό για την οικογένεια Σκλαβενίτη, που σαφώς και έχει δείξει διαχρονικά, αξιόπιστα και συνάμα αποτελεσματικά δείγματα γραφής στο εγχώριο επιχειρείν. Τώρα φυσικά οι προκλήσεις είναι ακόμη πιο σύνθετες, για τον… συστημικό όμιλο στο λιανεμπόριο.

Όπου ναι μεν είναι ο μεγαλύτερος «παίκτης», αλλά ταυτόχρονα βρίσκεται αντιμέτωπος με τα ιδιότυπα.. καυδιανά δίκρανα της υπερχρέωσης και των ζημιογόνων χρήσεων.

Στον σχετικά πρόσφατα δημοσιοποιημένο ισολογισμό της περσινής χρήσης για την «Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης» όπως πλέον είναι το όνομα του λιανεμπορικού Ομίλου, υπάρχουν εννέα παράμετροι-αγκάθια. Με την έννοια ότι συνιστούν κρίσιμα στοιχεία, τα οποία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, μπορεί να εκληφθούν και ως «αδύναμοι κρίκοι».

Παρά το γεγονός ότι οι επιχειρηματικοί βηματισμοί δεν κρίνονται μόνο με όρους στατικής απεικόνισης, αλλά και με βάση τη μελλοντική δυναμικής τους. Κάτι όμως που αναπόφευκτα αποτελεί αναπάντητο ερώτημα, γενικά για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στις οποίες και συνυπάρχει το ρίσκο.

Στη μέγγενη των ζημιών o Σκλαβενίτης

Το πρώτο από τα εννέα «αγκάθια» στον ισολογισμό του Σκλαβενίτη αφορά τις ζημιές. Διότι παρά την ενίσχυση του τζίρου των πωλήσεων η τελική γραμμή της περσινής ετήσιας χρήσης έδειξε ζημιές, οι οποίες ανήλθαν στα 48,2 εκατ. ευρώ. Πολύ χαμηλότερες μέν από τα 84,4 εκατ. ευρώ που «μπήκε μέσα» το 2017, αλλά δεν παύουν φυσικά να συνιστούν ζήτημα αιχμής. Διότι πασιφανώς κανένας επιχειρηματίας δεν θέλει να χάνει 4 εκατ. ευρώ το μήνα όπως συνέβη το 2018 με τον όμιλο Σκλαβενίτη.

Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι ο περσινός ισολογισμός έδειξε μεγάλες ζημιές (της τάξεως των 60 εκατ. ευρώ) και στα προ φόρων αποτελέσματα. Μένει βεβαίως να διαπιστωθεί το πότε θα μπορέσει να «καταπολεμηθεί» η οικονομική αυτή αιμορραγία, έτσι ώστε ο όμιλος να βγει στο ξέφωτο της κερδοφορίας.

Δεύτερο «αγκάθι»: Αφορά τις μεγάλες δανειακές υποχρεώσεις που έχουν συσσωρευτεί, στον απόηχο εξαγοράς-διάσωσης της Μαρινόπουλος. Μαζί με τις συμβάσεις λίζινγκ, ο συνολικός δανεισμός είναι στα επίπεδα των 925 εκατ. ευρώ. Δηλαδή στο 31% του κύκλου εργασιών, γεγονός που δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο, ώς προς τις πιέσεις που δημιουργεί. Μετά από τις αναδιαρθρώσεις που έχουν γίνει, από τα 748,2 εκατ. ευρώ των μακροπρόθεσμων τραπεζικών δανείων, τα 578,4 εκατ. έχουν ορίζοντα αποπληρωμής μετά από 5 χρόνια. Κάτι που σημαίνει ότι τότε θα πρέπει να έχει ισχυροποιηθεί σημαντικά ό όμιλος για να αποπληρώσει τα χρέη. Εκτός κι αν δρομολογηθεί μια νέα αναδιάρθρωση δανεισμού.

Τρίτο: Τα μεγάλα δάνεια, συνεπάγονται όμως και μεγάλα κόστη εξυπηρέτησης, παρά το γεγονός ότι ένα σημαντικό κομμάτι τους έχει ιδιαίτερα χαμηλό-προνομιακό επιτόκιο της τάξεως του 1,5%. Στην περσινή χρήση το καθαρό χρηματοοικονομικό κόστος ήταν στα επίπεδα των 41,1 εκατ. ευρώ. Όταν η λειτουργική κερδοφορία του ομίλου Σκλαβενίτη ήταν στα 17,7 εκατ. ευρώ. Με την οποία και καλύπτονται μόνο το 42,3% των χρεωστικών τόκων. Το ότι η λειτουργική κερδοφορία πέρασε από αρνητικό σε θετικό έδαφος είναι μέν ενθαρρυντική εξέλιξη, πλήν όμως απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση για να καλύψει τουλάχιστον, όλα τα χρηματοοικονομικά κόστη.

Τα ξένα είναι 36,1 φορές πάνω από τα ίδια κεφάλαια της Σκλαβενίτης

Τέταρτο: Ο δείκτης της υπερχρέωσης έχει εξακοντιστεί στα ύψη. Με το σύνολο των υποχρεώσεων να είναι στα 2,165 δις και την καθαρή θέση του ομίλου στα 59,9 εκατ. ευρώ, η σχέση ξένων προς ίδια κεφάλαια είναι στο…36,1. Φαντάζει εξωπραγματικό αλλά έτσι είναι, καθώς η διάσωση Μαρινόπουλου από τον Σκλαβενίτη στηρίζεται κατά βάση στο «μοχλευμένο» χρήμα.

Πέμπτο: Τόσο τα επίπεδα της γενικής όσο και της άμεσης ρευστότητας, είναι σε ιδιαίτερα χαμηλό σημείο. Στην πρώτη περίπτωση τα 550,2 εκατ. ευρώ των ταμειακών διαθεσίμων (134μ6 εκατ.) των απαιτήσεων και των αποθεμάτων, αντιστοιχούν στο 50,5% των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων που αγγίζουν τα 1,1 δις ευρώ. Στη δεύτερη, τα διαθέσιμα σε μετρητά και οι απαιτήσεις, εκφράζουν μόνο το 19% των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Οι δύο αυτοί δείκτες, δείχνουν τη δυνατότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες και στις τρέχουσες υποχρεώσεις. Και επί του παρόντος είναι χαμηλοί.

Έκτο: Οι υποχρεώσεις του ομίλου Σκλαβενίτη προς τους προμηθευτές και τους λοιπούς πιστωτές, ξεπέρασαν πέρσι οριακά το 1 δισ. ευρώ. Ενισχυμένες κατά 90 εκατ. ευρώ περίπου σε σχέση με τη χρήση του 2017. Λόγω του αυξημένου τζίρου η άνοδος των υποχρεώσεων προς του προμηθευτές είναι μεν εξηγήσιμη, αλλά δεν παύει να συνιστά ένα ιδιαίτερα μεγάλο άνοιγμα.

Έβδομο: Εξαιρετικά σημαντικό είναι επίσης και το «κονδύλι» που αφορά τις ρυθμισμένες μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, οι οποίες ανέρχονται στα 171,2 εκατ. ευρώ. Ή 145,3 εκατ. ευρώ, αν αφαιρεθούν αυτά που πρόκειται να πληρωθούν την εφετινή χρονιά. Οι ρυθμισμένες υποχρεώσεις αφορούν σε υποχρεώσεις προς το Ελληνικό Δημόσιο, το ΙΚΑ, το ΤΕΑΥΕΤ και τη ΔΕΗ, οι οποίες μεταβιβάσθηκαν στον Όμιλο λόγω της απόκτησης-εξυγίανσης της Μαρινόπουλος. Οι υποχρεώσεις αυτές σύμφωνα με το πτωχευτικό δικαστήριο θα εξοφληθούν σε δόσεις για μια περίοδο από 3 έως 21 έτη. Δεν παύουν φυσικά να αποτελούν ένα ακόμη έξοδο.

Όγδοο: Με το σύνολο των εξόδων να ανέρχονται στα επίπεδα των 3 δις ευρώ ,ο όμιλος δαπανά 468,8 εκατ. ευρώ για αμοιβές και έξοδα προσωπικού, ο αριθμός των οποίων ήταν στα τέλη της περσινής χρονιάς 26.700 άτομα. Οι δαπάνες για τους εργαζομένους αντιστοιχούν στο 15,6% των γενικών εξόδων, που είναι όσα και οι πωλήσεις… Μια ακόμη δύσκολη αντιστοιχία για τον μεγαλύτερο εργοδοτικό όμιλο της χώρας.

Τα ένατο κατά σειράν «αγκάθι» αφορά τα ίδια κεφάλαια και το κατά πόσο αυτά θα σταματήσουν να «καίγονται» στο ενδεχόμενο της συνέχειας των ζημιογόνων χρήσεων. Εγείροντας στην περίπτωση αυτή και ζήτημα κεφαλαιακής αύξησης.

Ούτως ή άλλως τα «μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες» ισχύει και για τον όμιλο Σκλαβενίτη, σε αυτό το εξαιρετικά απαιτητικό στοίχημα. Η περσινή χρήση έδειξε κινήσεις βελτίωσης των επιδόσεων, αλλά τα επόμενα δύο-τρία χρόνια θα έχουν ακόμη πιο καθοριστική σημασία.