Είναι τα επιδόματα παιδιών η απάντηση στη μείωση του πληθυσμού;

Στην Εσθονία, όσο μεγαλύτερη είναι η οικογένεια, τόσο το καλύτερο. Πέραν των μεμονωμένων παροχών για παιδιά, το κράτος δίνει 335 δολάρια το μήνα σε οικογένειες με τρία ή περισσότερα παιδιά.

Η προσέγγιση φαίνεται να λειτουργεί. Τα ποσοστά γονιμότητας της Εσθονίας αυξάνονται και το 2018 η χώρα είχε 600 περισσότερες γεννήσεις από ό,τι το προηγούμενο έτος.

Η μετανάστευση ενισχύει επίσης τον πληθυσμό, με πάνω από 6.000 εργαζόμενους να μετακινούνται στην Εσθονία μεταξύ 2017-2018 και λιγότερους να εγκαταλείπουν τη χώρα.

Παγκόσμια μείωση

Ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται: μέχρι το 2030, αναμένεται να φτάσει τα 8,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Η πλειοψηφία αυτής της ανάπτυξης συγκεντρώνεται σε λίγες μόνο χώρες, όπως η Ινδία, η Νιγηρία, το Πακιστάν και η Αιθιοπία.

Στις περισσότερες χώρες, οι γυναίκες κάνουν λιγότερα παιδιά, για διάφορους λόγους – από τις ανησυχίες για το περιβάλλον έως το κόστος της φροντίδας ενός παιδιού.

Η ισότητα των φύλων παίζει επίσης ρόλο στον οικογενειακό προγραμματισμό. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), υπάρχει μια πιο θετική τάση γεννήσεων σε χώρες με περισσότερη ισότητα στο χώρο εργασίας, όπως η Σουηδία.

Η έκθεση Παγκόσμιου Global Gender Gap Report του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ δείχνει ότι το χάσμα μεταξύ των φύλων ανέρχεται σήμερα στο 68%.

Το ποσοστό αντικατάστασης πληθυσμού – το ποσοστό γονιμότητας που απαιτείται για τη διατήρηση του μεγέθους του πληθυσμού μίας κοινωνίας – είναι 2,1 παιδιά ανά γυναίκα. Αν και τα ποσοστά γονιμότητας διαφέρουν από χώρα σε χώρα, σε παγκόσμια κλίμακα, μειώνονται.

Στην Ευρώπη, το ποσοστό γονιμότητας το 2017 ήταν 1,59 γεννήσεις ανά γυναίκα. Εάν συνεχιστεί αυτή η τάση, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα έχει αρκετούς εργαζόμενους για να πληρώσει για τον αυξανόμενο πληθυσμό των ηλικιωμένων.

Επιδόματα γεννήσεων

Πολλές χώρες προσφέρουν τώρα κρατικά επιδόματα για τη δημιουργία οικογένειας.

Το 2013, ο δήμος Lestijärvi της Φινλανδίας άρχισε να αντιμετωπίζει το χάσμα του πληθυσμού, προσφέροντας στις γυναίκες ένα «επίδομα μωρού» ύψους 11.000 δολαρίων ανά παιδί, το οποίο καταβάλλεται για περίοδο 10 ετών.

Από τότε σχεδόν δύο φορές περισσότερα βρέφη γεννήθηκαν στο Lestijärvi – σημαντική πρόοδος, καθώς η Φινλανδία βιώνει τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων όλων των εποχών. Η χώρα δεν έχει φτάσει σε επίπεδα αντικατάστασης πληθυσμού από το 1969.

Η Γαλλία δαπανά περισσότερα δημόσια χρήματα για τις οικογένειες από οποιαδήποτε άλλη χώρα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) – και με αυτά τα προνόμια να συνδέονται με το φορολογικό σύστημα, όσο μεγαλύτερη είναι η οικογένεια, τόσο χαμηλότερο είναι το φορολογητέο εισόδημα .

Παράλληλα με ένα μηνιαίο επίδομα τέκνου και μία κρατική επιχορήγηση για παιδικούς σταθμούς, η Γαλλία δίνει στους γονείς «επίδομα γέννησης» 1.000 δολαρίων για νέα μωρά.

Ενώ τα γαλλικά ποσοστά γεννήσεων μειώνονται, παραμένουν τα υψηλότερα στην Ευρώπη, καθώς 758.000 μωρά γεννήθηκαν στη Γαλλία το 2018.

Εν τω μεταξύ, η Εσθονία δεν εγκαταλείπει τις προσπάθειές της να διατηρήσει τα ποσοστά γεννήσεων. Η χώρα πρόκειται να ανακοινώσει μία μακροπρόθεσμη στρατηγική για την διατηρήσιμη ανάπτυξη του πληθυσμού της, την οποία η υπουργός για θέματα πληθυσμού Ρίινα Σολμάν έχει χαρακτηρίσει ως το σημαντικότερο ζήτημα για την Εσθονία.