Μπροστά σε νέα δεδομένα βρίσκεται για άλλη μια φορά το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας.

Μία ακόμη ασφαλιστική μεταρρύθμιση βρίσκεται προ των πυλών ειδικά για το σύστημα επικουρικής ασφάλισης και την βιωσιμότητα του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που φέρνει σαρωτικές αλλαγές στις επικουρικές συντάξεις.

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας θα πρέπει να εκτιμήσει άμεσα το κόστος των αλλαγών που ζητά το ΣτΕ και ενδέχεται να επηρεάσει ακόμη και τον προϋπολογισμό του 2020.

Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας επιχειρεί να βρει τη χρυσή τομή μεταξύ των διεκδικήσεων των συνταξιούχων, αλλά και της καταβαράθρωσης των δημόσιων οικονομικών του κράτους.

Οι σημερινοί και μελλοντικοί συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις στις αποδοχές τους, καθώς κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις που εφαρμόστηκαν το 2016 αλλά και ο επανυπολογισμός τους, ενώ θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν και τα ποσοστά αναπλήρωσης για όλους όσους έχουν υψηλές συντάξιμες αποδοχές και πολλά έτη ασφάλισης, χωρίς να προσδιορίζεται ποιο είναι το ακριβές όριο από ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο.

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας πρέπει να νομοθετήσει άμεσα, από τον επόμενο κιόλας μήνα, διαφορετικά θα πυροδοτηθεί νέος γύρος διεκδίκησης αναδρομικών ποσών για τις επικουρικές συντάξεις.

Τυχεροί θεωρούνται όσοι συνταξιούχοι είχαν ήδη προσφύγει κατά της περικοπής των επικουρικών συντάξεων που προέβλεπε ο Ν. 4387/16, εφόσον το άθροισμα κύριας και επικουρικής υπερέβαινε τα 1.300 ευρώ μεικτά, καθώς δικαιούνται να πάρουν αναδρομικά τα ποσά που τους κόπηκαν.

Οι υπόλοιποι χάνουν το δικαίωμα αυτό, καθώς στην απόφαση ξεκαθαρίζεται ότι δεν υπάρχει αναδρομικότητα. Ωστόσο, η κυβέρνηση οφείλει να αναπροσαρμόσει όλες τις καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις από το Νοέμβριο στο ύψος που ήταν πριν την περικοπή του νόμου Κατρούγκαλου.

 Αύξηση στην σύνταξή τους θα δουν οι σημερινοί και μελλοντικοί συνταξιούχοι λόγω της αντισυνταγματικότητας των ποσοστών αναπλήρωσης για όσους έχουν πολλά έτη ασφάλισης και υψηλές συντάξιμες αποδοχές. Έχει επισημανθεί κατ’ επανάληψη από πλήθος εκπροσώπων αυτοαπασχολούμενων και ελευθέρων επαγγελματιών (δικηγόροι, μηχανικοί και ασφαλισμένοι στο πρώην ΤΕΒΕ) ότι ακόμη και για 42 χρόνια ασφάλισης η ανταποδοτικότητα στη σύνταξη στο αναλογικό κομμάτι έφτανε μόλις στο 46,8%, τονίζοντας την άδικη και άνιση αντιμετώπιση σε σχέση με τους ασφαλισμένους με λιγότερα έτη ασφάλισης και χαμηλές αποδοχές, οι οποίοι μπορούν να πετύχουν ποσοστό αναπλήρωσης άνω του 107%.

Μεγάλοι κερδισμένοι από την απόφαση του ΣτΕ είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι, καθώς κρίθηκε αντισυνταγματική η καταβολή του 20% του εισοδήματος τους σε ασφαλιστικές εισφορές, όταν για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα είναι 6,67%.

Η απόφαση αυτή θα οδηγήσει σε εκ βάθρων αλλαγή του προσδιορισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους μη μισθωτούς, αποσυνδέοντας τις εισφορές από το εισόδημα. Υπενθυμίζεται ότι από την 1^η Ιανουαρίου 2019 οι εισφορές υπολογίζονται πλέον στο 13,33% του εισοδήματος εκτός από όσους εμπίπτουν στην ελάχιστη κλίμακα οι οποίοι συνεχίζουν να πληρώνουν με το 20%.

Στον αντίποδα χαμένοι θεωρούνται όλοι όσοι συνταξιοδοτούνται από τον Ιανουάριο του 2019 και μετά, καθώς κλείνει η πόρτα διεκδίκησης αναδρομικών ποσών για τις κύριες συντάξεις, αλλά και τα δώρα. Το ΣτΕ ξεκαθαρίζει ότι είναι συνταγματικός ο τρόπος υπολογισμού των κύριων συντάξεων σύμφωνα με το Ν. 4387/16.

Ελπίδα να διεκδικήσουν αναδρομικά ποσά έχουν όσοι έχουν ήδη καταθέσει αγωγές, με πιθανότερο το ενδεχόμενο να λάβουν αναδρομικά ποσά για το διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 έως και το Μάιο του 2016.

Με αυτήν την παρέμβαση κλείνει η ψαλίδα των αναδρομικών που θα κληθεί να επιστρέψει η κυβέρνηση, καθώς από τα 20 δισ. ευρώ που διεκδικούσαν οι συνταξιούχοι το κόστος πέφτει σε λιγότερα από 2 δισ. ευρώ σύμφωνα με ειδικούς στην κοινωνική ασφάλιση.