“Βρήκα την Αθήνα κουρασμένη από την κρίση και σε ελαφριά κατάθλιψη”, παρατηρεί ο διακεκριμένος φωτογράφος Πάνος Κοκκινιάς με αφορμή την εντυπωσιακή έκθεση φωτογραφίας με τίτλο “Stock Images” που πραγματοποιείται σε εγκαταλελειμμένα γραφεία επί της οδού Σοφοκλέους, στη Στοά Αθηνών. “Αλλά αισθάνθηκα ταυτόχρονα ότι διατηρεί, παρά τα προβλήματά της, μια κάποια αξιοπρέπεια”.

Εκτυφλωτικό φως και χρώμα εμποτίζει τον πρώην επαγγελματικό χώρο δημιουργώντας έντονο κοντράστ με το μουντό γκρίζο της πόλης. Και λόγω αυτής της πολυσήμαντης αντίθεσης, η “Stock Images” αποτελεί ίσως μία από τις πιο επιτυχημένες εκθέσεις του προγράμματος Έργο στην Πόλη 2019, που διοργανώνει ο πολιτιστικός οργανισμός NEON αποσκοπώντας να ενισχύσει το διάλογο ανάμεσα στη σύγχρονη τέχνη από τη μία και τους δημόσιους, ιστορικούς χώρους από την άλλη. Έτσι έχει πράγματι συντελέσει διαχρονικά σε μία αέναη διάδραση ανάμεσα στην εικαστική παραγωγή και την κοινωνία που την οικειοποιείται και συνδιαλέγεται με την κοσμοθεωρία της.

Αυτήν την έκτη έκδοση του εν λόγω προγράμματος (έχουν προηγηθεί εκθέσεις του Ανδρέα Λόλη στη Βρετανική Σχολή Αθηνών και του Ζάφου Ξαγοράρη σε χώρο στάθμευσης πίσω από το ιστορικό θέατρο Αθήναιον, μεταξύ άλλων), επιμελήθηκε μάλιστα η γνωστή επιμελήτρια και διευθύντρια του διεθνούς φωτογραφικού οργανισμού Photoworks Σοέρ Μάβλιαν, το οποίο εδράζει στο Λονδίνο.

Στον εκθεσιακό αυτό χώρο  συγκεντρώθηκαν λοιπόν περισσότερες από είκοσι φωτογραφικές συνθέσεις του δημιουργού και αναπληρωτή καθηγητή φωτογραφίας στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Πάνου Κοκκινιά.

Στην απόπειρά του να αναψηλαφίσει τη ζωή της πόλης χρησιμοποίησε τρεις διαφορετικούς φωτογραφικούς τύπους: νυχτερινά αστικά τοπία, σκηνοθετημένα, “πορτρέτα” από φωτογραφία δρόμου, όπου έχει χρησιμοποιηθεί τηλεφακός και φωτογραφίες στοκ από το αρχείο του, από εφαρμοσμένες δουλειές πολλές από τις οποίες υπάρχουν και στο ίντερνετ χωρίς δικαιώματα “και τις οποίες προσθέτω ως υποσημείωση στα κύρια έργα μου”, διευκρινίζει.

Ο θεατής καταβυθίζεται σε αυτήν την οπτική τοιχογραφία της πόλης όπου “η ανθρώπινη φιγούρα βρίσκεται στο βάθος και έτσι την αντιλαμβάνεται μέσα στο αστικό πλαίσιο ως μέρος μίας αφήγησης” εξηγεί ο Πάνος Κοκκινιάς. “Παρατηρεί δηλαδή τη δράση από μακριά, έχοντας λάβει κάποια (συναισθηματική, αισθητική) απόσταση”.

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει και η επιμελήτρια Σοέρ Μάβλιαν, “η έκθεση παρουσιάζει την πόλη από πολλές διαφορετικές πλευρές. Από ψηλά, τονίζοντας τον εκτεταμένο ορίζοντα (…) και από χαμηλά, εκθέτοντας όσα βρίσκονται κάτω από τις υπόγειες διαβάσεις ή μέσα στον οικιακό χώρο, γεφυρώνοντας το χάσμα ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό…”.

Εξάλλου, απόφοιτος του Yale, με διδακτορικό από το Derby University, ο Πάνος Κοκκινιάς έχει κατακτήσει τα υψίπεδα της φωτογραφικής καταξίωσης με ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα και στο εξωτερικό και έργα του να κοσμούν ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές ανά τον κόσμο.

Ο φωτογράφος εκμεταλλεύτηκε τη φόρμα μεγάλης κλίμακας (tableaux) στην προσπάθειά του να αποδώσει οπτικά το σύγχρονο αστικό περιβάλλον διότι “αυτή συμβάλλει σε μία ακριβέστερη, τεχνικά και νοηματικά, περιγραφή”, όπως εξηγεί.

Η κλίμακα λειτουργεί τρόπον τινά ως ζουμ για να παρακολουθήσει κανείς τι συμβαίνει στις λεπτομέρειες, στις αχνές συσπάσεις των προσώπων. Δηλαδή μεγάλη κλίμακα και ταυτόχρονα μεγάλη ευκρίνεια βρίσκονται εν προκειμένω σε συνέργεια.

Τις φωτογραφικές αυτές συνθέσεις θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει απατηλά απλές: Μία γυναίκα που βγάζει σέλφι, ένας όμορφος, σκεπτικός νέος που κοιτάζει χαμηλά… Ωστόσο, όσο ο θεατής αφήνεται να διεισδύσει στο σύμπαν τους σχεδόν ηδονοβλεπτικά, νιώθει σταδιακά πως συμπυκνώνεται μέσα σε αυτό όλος ο παλμός της σύγχρονης ύπαρξης -άλλοτε ευάλωτη, άλλοτε ανθεκτική. Και έτσι το μεγάλο ενυπάρχει στο μικρό, multum in parvo. Η φωτογραφική αυτή σπουδή της πόλης προτρέπει το σύγχρονο θεατή και πολίτη να αναστοχαστεί εσωτερικά, να αναλογιστεί τη θέση του μέσα σε αυτήν σε βάθος χρόνου.

Η έκθεση “Stock Images” (Σοφοκλέους 4, Στοά Αθηνών) θα διαρκέσει έως τις 3 Νοεμβρίου