Ο ηλικίας 51 ετών Βασίλης Ψάλτης και ο 55χρονος Φωκίων Καραβίας, Διευθύνοντες Σύμβουλοι στην Alpha Bank και την Eurobank αντίστοιχα, κατάφεραν να παραμείνουν σε ρόλο οδηγού στην εν εξελίξει σύνθετη «μάχη» της προσέλκυσης καταθέσεων. Συνδετικός κρίκος για τις δύο τράπεζες είναι το γεγονός ότι διατηρήθηκαν «στον αφρό» του ενδιαφέροντος των Ελλήνων καταθετών. Και μάλιστα σε μια δύσκολη συγκυρία, όπως ήταν αυτή που διαμορφώθηκε στο πρώτο τρίμηνο της εφετινής χρονιάς.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που πηγάζουν από τις οικονομικές καταστάσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών της χώρας, το ξεκίνημα του 2019 επέφερε διαφοροποιήσεις στην καταθετική τους βάση. Διότι για πρώτη φορά μετά από ένα θετικό «σερί» που είχε «κτιστεί» εδώ και αρκετούς μήνες, το σύνολο των καταθετικών υπολοίπων στην Ελλάδα μειώθηκε. Οριακά μεν, αλλά μειώθηκε. Από τα 147,7 δισ. ευρώ που ήταν οι εγχώριες καταθέσεις στο τέταρτο τρίμηνο του 2018, υποχώρησαν στα 146,8 δισ. στο πρώτο τρίμηνο του 2019. Το οποίο και στιγματίστηκε από την επιβράδυνση της ανάπτυξης.

Παρά ταύτα, η μείωση της καταθετικής βάσης δεν ήταν ένα κοινό γνώρισμα για τις συστημικές τράπεζες, αφού η Alpha Bank μαζί την Eurobank πήγαν «κόντρα στο ρεύμα».

Η μεν πρώτη ενίσχυσε τις καταθέσεις της κατά 0,3 δισ. ευρώ (δηλαδή 300 εκατ. ευρώ) φτάνοντας στα 33 δισ. ευρώ.

Η δεύτερη εμφάνισε άνοδο κατά 0,2 δισ. με αποτέλεσμα η καταθετική στάθμη να πάει στα 29 δισ. ευρώ.

Και στις περιπτώσεις, φαίνεται να αποδίδει καρπούς η πολιτική που έχουν χαράξει οι CEO. Εστιασμένη στην προσέλκυση αποταμιευτικών κεφαλαίων, από μικρούς και μεγάλους, ως επί το πλείστον, πελάτες. Ιδιώτες, αλλά και επιχειρήσεις.

Από την άλλη πλευρά, οι καταθέσεις στην Τράπεζα Πειραιώς μειώθηκαν κατά 0,9 δισ. και έφτασαν να είναι στα 43,6 δισ. ευρώ, στα τέλη του εφετινού πρώτου τριμήνου. Με την τράπεζα βέβαια να παραμένει σταθερά στη θέση του leader της αγοράς.

Κάμψη 0,5 δισ. είχαν και οι καταθέσεις της Εθνικής, το ισοζύγιο των οποίων διαμορφώθηκε στα 41,2 δισ. ευρώ.

 Σαφώς, τόσο ο Χρήστος Μεγάλου όσο και ο Παύλος Μυλωνάς που είναι Διευθύνοντες Σύμβουλοι των δύο τραπεζών, έχουν χαράξει κι εκείνοι πλάνα ενίσχυσης των καταθέσεων. Προκειμένου να διευρύνουν τα μερίδιά τους στη αγορά, στην οποία ούτως ή άλλως έχουν καταφέρει να διατηρούν τις ισχυρότερες θέσεις.

Θετική η «μεγάλη εικόνα» με εισροές 28,7 δισ. ευρώ

Αναμφίβολα για τις τράπεζες η προσέλκυση καταθέσεων έχει νευραλγική σημασία, καθώς συμβάλλει στην ενίσχυση της ρευστότητας τους.

Μάλιστα, όσο πέφτει ο δείκτης των «καθαρών» μετά από φόρους δανείων ως προς τις καταθέσεις, τόσο περισσότερο ανοίγει ο δρόμος για νέες χρηματοδοτήσεις. Οι οποίες από τη μια πλευρά μπορούν να ενισχύσουν την ανάταξη της επιχειρηματικότητας και εν γένει της οικονομίας, ενώ από την άλλη είναι σε θέση να βελτιώσουν τα τραπεζικά έσοδα από τόκους.

Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα των καταθέσεων αποτελεί ένα εξελισσόμενο «στοίχημα» για τις τράπεζες και ως τούτου μετράει περισσότερο η «μεγάλη εικόνα» και όχι τόσο οι επιδόσεις ενός μεμονωμένου τριμήνου.

Με αυτό το δεδομένο, οι τράπεζες έχουν άλματα προόδου και η σημερινή τους εικόνα δεν έχει καμιά σχέση με τα ασφυκτικά προβλήματα ρευστότητας που αντιμετώπισαν στο δεύτερο εξάμηνο του 2015. Το ότι έχουν καταφέρει να μηδενίσουν την πανάκριβη άντληση ρευστότητας μέσω του ELA, η οποία είχε φτάσει στα δυσθεώρητα επίπεδα των 85 δισ. ευρώ, έχει πασιφανώς εξαιρετικά βαρύνουσα σημασία.

Αν και στο εφετινό πρώτο τρίμηνο υπήρξε μείωση της συνολικής καταθετικής βάσης των τραπεζών κατά 0,9 δισ. ευρώ, εν τούτοις σε ετήσια βάση υπάρχουν εισροές… 10,8 δισ. ευρώ. Και τούτο γιατί στο πρώτο τρίμηνο του 2018, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είχαν στα γκισέ τους 136 δισ. καταθέσεων, ενισχυμένες τότε κατά 2,8 δισ. ευρώ.

Σε αυτό το τελευταίο 12μηνο η ποσοστιαία αύξηση των καταθέσεων της Eurobank είναι στο 12% (ή 3,1 δισ. σε απόλυτα νούμερα) της Alpha Bank στο 8,9% (2,7 δισ.), της Εθνικής στο 7,3% (2,8 δισ.) και της Πειραιώς στο 5,3% που μεταφράζεται σε εισροές 2,2 δισ. ευρώ.

Λαμβανομένου υπόψη ότι το καταθετικό ναδίρ για τις τράπεζες ήταν στα 118,1 δισ. ευρώ (στο διάστημα από τα τέλη Ιουνίου του 2015 έως τα τέλη Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς) τα σημερινά τους υπόλοιπα είναι αυξημένα κατά 28,7 δισ. ευρώ… Εξ αυτών, τα 8,5 δισ. αφορούν την αύξηση καταθέσεων στην Πειραιώς, τα 7,5 δισ. στην Εurobank, τα 7 δισ. στην Alpha Bank και τα 5,7 δισ. στην Εθνική. Ποσοστιαία τα «σκήπτρα» την ανόδου των καταθέσεων τα κατέχει η Eurobank (34,9%) ακολουθούμενη από την Alpha Bank (26,9%) την Πειραιώς (24,2%) και την Εθνική ( 16,1%).

Σε επίπεδο ομίλων, οι τράπεζες έχουν αυτήν τη στιγμή και επιπρόσθετα 17,2 δισ. καταθέσεων από τις δραστηριότητες τους θυγατρικών τους στο εξωτερικό.

Τα 10,4 δισ. τα έχει η Eurobank, φτάνοντας ως όμιλος σε καταθέσεις 39,4 δισ. ευρώ, ενώ 5,3 δισ. είναι στην Alpha Bank, με συνέπεια τα δικά της καταθετικά μεγέθη να ανέρχονται στα 38,9 δισ. ευρώ.

Η Πειραιώς, που έχει ουσιαστικά σβήσει την παρουσία της στο εξωτερικό, έχει μόλις 0,2 δισ. ευρώ καταθέσεις εκτός συνόρων (43,8 δισ. το σύνολο του ομίλου) ενώ 1,3 κατέχει η Εθνική που ως όμιλος φτάνει στο καταθετικό επίπεδο των 42,5 δισ. ευρώ.