Σε πολλές πόλεις, η μετακίνηση με ποδήλατο μπορεί να έχει δυσκολίες. Οι συχνά μποτιλιαρισμένοι δρόμοι, οι κίνδυνοι στην κυκλοφορία και η απειλή μιας ξαφνικής βροχής μπορεί να κάνουν την ποδηλασία δύσκολη υπόθεση.

Αλλά μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι ορισμένες πόλεις είναι καλύτερα προσαρμοσμένες σε μια ζωή πάνω στη σέλα σε σχέση με άλλες.

Σε καλό δρόμο

Η Ουτρέχτη στην Ολλανδία βρίσκεται στην κορυφή μιας λίστας με 90 πόλεις σε όλο τον πλανήτη ως το καλύτερο μέρος για να είναι κανείς ποδηλάτης, σύμφωνα με τον δείκτη της start-up Coya, Bicycles Cities Index 2019. Περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους της πόλης χρησιμοποιούν τακτικά ποδήλατα, επωφελούμενοι από τα χαμηλά ποσοστά ατυχημάτων και τις σχετικά λίγες κλοπές ποδηλάτων.

Οι αρχές έχουν μετατρέψει την ολλανδική πόλη σε φιλικό προς τα ποδήλατα καταφύγιο, επενδύοντας σε υποδομές για να ενθαρρύνουν τους πολίτες να τα βάλουν στη ζωή τους. Ένα δίκτυο στεγαζόμενων και ανοιχτών ποδηλατοδρόμων συνδέει διάφορα μέρη της πόλης, με ειδικά σχεδιασμένες γέφυρες, υπόγειες διασταυρώσεις και κυκλικούς κόμβους μόνο για ποδηλάτες.

Το δίκτυο περιλαμβάνει τον μεγαλύτερο δρόμο αποκλειστικά για ποδήλατα της χώρας και διαθέτει το μεγαλύτερο πάρκινγκ δίτροχων στον κόσμο, το οποίο σύμφωνα με την πόλη θα μπορεί να φιλοξενήσει 33.000 ποδήλατα μέχρι το 2020.

Η ασφάλεια σε αριθμούς

Η έρευνα εξέτασε έναν αριθμό παραγόντων που επηρεάζουν τους ποδηλάτες, συμπεριλαμβανομένης της εγκληματικότητας και της ασφάλειας, των υποδομών, των ευκαιριών για κοινή χρήση ποδηλάτων και των ειδικών εκδηλώσεων στις πόλεις, όπως οι ημέρες χωρίς αυτοκίνητο.

Οι ευρωπαϊκές πόλεις κυριαρχούν στην πρώτη δεκάδα, με την Hangzhou στην Κίνα να είναι η μόνη εξαίρεση.

Πόλεις όπως το Munster, στη Γερμανία, που ήρθε στη δεύτερη θέση, έχουν επενδύσει σε ειδικές υποδομές για να ενθαρρύνουν τη χρήση ποδηλάτων και να επιτρέψουν στους ανθρώπους να οδηγούν με μεγαλύτερη ασφάλεια, με αποτέλεσμα σχεδόν τα δύο πέμπτα του πληθυσμού της πόλης να ταξιδεύουν τακτικά με ποδήλατο.

Ο αριθμός αυτός πέφτει σε περίπου 30% για τις άλλες πόλεις της πρώτης πεντάδας, μεταξύ των οποίων η Αμβέρσα, η Κοπεγχάγη και το Άμστερνταμ. Η Αθήνα βρίσκεται στην 66η λίστα της κατάταξης.

Όπως φαίνεται στο παραπάνω διάγραμμα, η αύξηση του αριθμού των ποδηλατών σε μια πόλη μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερους θανάτους. Μια πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ βρήκε αυξημένα επίπεδα ευαισθητοποίησης σε χώρους με μεγάλο αριθμό ποδηλατών, ποδηλατοδρόμων και άλλες υποστηρικτικές υποδομές.

Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Στις ΗΠΑ, οι θάνατοι με ποδήλατα αυξήθηκαν ανάλογα με την αύξηση των χρηστών ποδηλάτων. Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι χρειάζεται χρόνος, τόσο για τους αυτοκινητιστές όσο και για τους ποδηλάτες, για να προσαρμοστούν σε μια αύξηση στη χρήση ποδηλάτων, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμη αύξηση των ατυχημάτων πριν από την αύξηση της ευαισθητοποίησης.

Οι πόλεις που διαχωρίζουν τους ποδηλάτες από τα άλλα οχήματα επενδύοντας σε προστατευμένες διαδρομές ποδηλάτων είναι σε θέση να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη της ποδηλασίας στην υγεία και τη βιωσιμότητα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.

Με τη δύναμη του πεντάλ

Αν και τα επίπεδα ασφάλειας για τους ποδηλάτες διαφέρουν δραματικά μεταξύ χωρών και πόλεων, η έρευνα δείχνει ότι, γενικά, τα οφέλη για τη δημόσια υγεία του να ενθαρρύνονται οι άνθρωποι να ανέβουν στη σέλα υπερβαίνουν κατά πολύ το κόστος. Πολλοί περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από χρόνιες παθήσεις που σχετίζονται με την έλλειψη σωματικής άσκησης και την κακή ποιότητα του αέρα παρά από τα τροχαία ατυχήματα.

Η τακτική χρήση ποδηλάτου ενισχύει την καρδιαγγειακή υγεία του σώματος και βοηθά στον έλεγχο του περιττού σωματικού λίπους, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων όπως καρδιοπάθειες, διαβήτη τύπου 2 και εγκεφαλικά επεισόδια. Η μετακίνηση με ποδήλατο ενισχύει επίσης τη μυική δύναμη, βοηθά στην ευλυγισία των αρθρώσεων και απελευθερώνει ενδορφίνες στο σώμα, οι οποίες μπορούν να καταπολεμήσουν το άγχος.

Και δεν είναι μόνο η υγεία των αναβατών που βελτιώνεται όταν οι πόλεις προωθούν τα ποδήλατα ως μέσα μεταφοράς. Η ισχύς των πεντάλ παράγει μηδενικές εκπομπές άνθρακα, βοηθώντας το περιβάλλον. Τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών προβλέπουν ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 9,8 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050, με το 68% αυτών να είναι κάτοικοι πόλεων .

Επομένως, η ενθάρρυνση των μετακινήσεων με μέσα μηδενικών εκπομπών όπως τα ποδήλατα δεν είναι μόνο καλή για εμάς, αλλά και για τον πλανήτη.

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο world economic forum.org και συγγραφέας είναι o Johnny Wood