Σε περίπου 1,83 δισ. το χρόνο ανέρχεται το κόστος της μικροβιακής αντοχής (φάρμακα, νοσηλεία, έλλειμμα παραγωγικότητας κ.α) για τη χώρα μας. Βασική αιτία, η μη λελογισμένη χρήση των αντιβιοτικών, που τοποθετεί την μικροβιακή αντοχή στην πρώτη δεκάδα των παθήσεων όσον αφορά στο κόστος στο σύστημα υγείας, μαζί με την καρδιακή νόσο, τα νεοπλάσματα και το διαβήτη.

Όπως τόνισε ο Κώστας  Αθανασάκης Οικονομολόγος Υγείας, στο colloquium με τίτλο Μικροβιακή Αντοχή και Προεκτάσεις στη Δημόσια Υγεία «Μήπως δανειζόμαστε από τα παιδιά μας μεγάλο υγειονομικό κεφάλαιο;», η μικροβιακή αντοχή είναι ένα παγκόσμιο αλλά και Ελληνικό πρόβλημα που αποτελεί σοβαρή απειλή για την κοινωνική ευημερία.

«Η μικροβιακή αντοχή οδηγεί σε αυξημένες ανάγκες φροντίδας αλλά και σημαντικές δαπάνες για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Για τον ασθενή ενδεχόμενη θνησιμότητα, κακή ποιότητα ζωής, απουσία από την εργασία/ διαφυγόντα έσοδα. Tο κόστος ανά ημέρα νοσηλείας στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία  (συμπεριλαμβανομένων των μισθών του προσωπικού) είναι περί τα 450 Ευρώ και στην εντατική περί τα 1.800 ευρώ, με μέσο όρο νοσηλείας τις δέκα ημέρες», σημείωσε ο κος Αθανασάκης.

Οι αιτίες

Στις αιτίες της μικροβιακής αντοχής με σημαντικότερη την υπερβολική χρήση αντιβιοτικών αναφέρθηκε η κ. Ελένη Γιαμαρέλλου Ομότιμη Καθηγήτρια Παθολογίας ΕΚΠΑ-Λοιμωξιολόγος, Διευθύντρια, Α’ Παθολογική-Λοιμωξιολογική Κλινική Νοσοκομείου «ΥΓΕΙΑ», Πρόεδρος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας, Ακαδημαϊκός Academia Europaea. «Σύμφωνα με στοιχεία της τελευταίας επίσημης έρευνας του ΚΕΕΛΠΝΟ (Νοέμβριος 2015) ένας στους δύο ενήλικες (άνω των 18 ετών) είχε πάρει αντιβιοτικά τον τελευταίο χρόνο και το 71% των παιδιών (κάτω των 18 ετών). Ένας στους τέσσερις που παίρνει αντιβιοτικά το κάνει χωρίς συνταγή γιατρού, είτε αγοράζοντας το (15,6%) είτε έχοντας στο σπίτι από προηγούμενη χρήση (36%) για απλές περιπτώσεις συναχιού (90,7%) πονόλαιμου (76,8%) πυρετού (66,9%) διάρροιας (90,8%) δηλαδή, 100% για ιώσεις».

Επίσης η κα Γιαμαρέλλου αναφέρθηκε σε στοιχεία για την νοσοκομειακή υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι στο 55% των ασθενών, χορηγούνται αντιβιοτικά ενώ δεν θα έπρεπε να ξεπερνούν το 30%, βρίσκονται δηλ.  67% πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Οι επιπτώσεις

«Πρόκειται για έναν παγκόσμιο καταστροφικό κίνδυνο που αν δεν αντιμετωπιστεί τις επιπτώσεις της σε πολλαπλάσιο βαθμό θα υποστούν οι μετέπειτα γενεές», προειδοποίησε o  Ομότιμος Καθηγητής, ΕΣΔΥ, Γιάννης Κυριόπουλος. Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Κυριόπουλος τόνισε ότι «για να αλλάξει η κατάσταση και η Ελλάδα να φύγει από τις πρώτες θέσεις με τη μεγαλύτερη κατανάλωση αντιβιοτικών και τη μικροβιακή αντοχή απαιτείται  πρόληψη λοιμώξεων, σωστή θεραπεία και σωστή χρήση αντιβιοτικών. Κάτι που πρέπει να γίνει συνείδηση όλων, καθώς το τέλος των «θαυμαστών φαρμάκων» είναι επί θύρας, εφόσον  δεν έχουν κυκλοφορήσει την τελευταία δεκαετία ούτε πρόκειται να κυκλοφορήσουν τουλάχιστον για μια δεκαετία νεότερα αντιβιοτικά δραστικά στα ανθεκτικά μικρόβια».

Οι προϋποθέσεις

Στις προϋποθέσεις για μια Πολιτική Διαχείρισης και Ελέγχου της Μικροβιακής Αντοχής  στην Ελλάδα αναφέρθηκαν οι συμμετέχοντες στη συζήτηση στρογγυλής Τράπεζας κ.κ. Γιώργος Δάικος ομότιμος καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Νικόλας Σύψας Παθολόγος Λοιμωξιολόγος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή Αθηνών ΕΚΠΑ, υπεύθυνος Μονάδας Λοιμώξεων Κλινικής Παθολογικής Φυσιολογίας, Πρόεδρος, της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων του ΓΝΑ «Λαϊκό». Τονίστηκε ότι η διαχείριση της μικροβιακής αντοχής και κατ’ επέκταση ο έλεγχος των νοσοκομειακών λοιμώξεων είναι σημαντικός παράγοντας για την επιβίωση των υγειονομικών συστημάτων καθώς το κόστος είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Για την αντιμετώπιση του κρίνεται απαραίτητη η χρηματοδότηση των προγραμμάτων ελέγχου λοιμώξεων καθώς και δημιουργία Τμημάτων Ελέγχου Λοιμώξεων στα ελληνικά νοσοκομεία και η ύπαρξη τουλάχιστον ενός λοιμωξιολόγου, σε κάθε νοσοκομείο της χώρας.

Παράλληλα έγινε παρουσίαση των αποτελεσμάτων καλών πρακτικών από την εφαρμογή ενός ασφαλούς προγράμματος επιτήρησης κατανάλωσης αντιβιοτικών με τα πρώτα θετικά αποτελέσματα να διαφαίνονται. Ωστόσο όπως τόνισαν οι δύο ομιλητές, πρέπει να δοθεί περαιτέρω ώθηση με επένδυση σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, εκπαίδευση και συνεχή επιμόρφωση και διαδικασίες αξιολόγησης. Η αλλαγή συμπεριφοράς όλων των εμπλεκόμενων αποδεκτών είναι σημαντική για να εφαρμοστούν αποτελεσματικές παρεμβάσεις.

Το colloquium διοργάνωσε η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Οικονομίας και Πολιτικής της Υγείας (ΕΕΕΟΠΥ) και το Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας, με την επιστημονική υποστήριξη της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Φαρμακοοικονομίας (ΕΕΕΦ) και τη συνεργασία του Τομέα Οικονομικών της Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την ευγενική υποστήριξη των: Pfizer, ELPEN, MSD, AbbVie και DEMO ΑΒΕΕ