Ένα απρόσμενο επιδόρπιο είναι καθ’ οδόν στο να γίνει τόσο πανταχού παρόν όσο και το κρουασάν.

Πριν από λίγο καιρό, για ένα αυθεντικό pastel de nata -μία ελαφρια τάρτα με κρέμα αυγού και τραγανή κρούστα– έπρεπε να ταξιδέψει κανείς στην Πορτογαλία. Τώρα όμως εμφανίζονται σε σούπερ μάρκετ, καφετέριες και φούρνους από το Μανχάταν μέχρι τη Σιγκαπούρη. Το γλυκό κέρδισε ακόμη και το δικό του επεισόδιο στο Great British Bake Off, την παγκόσμια επιτυχία που κατέκτησε τον κόσμο με κουλουράκια και scones.

Το pastel de nata, το οποίο απλά σημαίνει «γλυκό με κρέμα» στα πορτογαλικά, έχει μετατραπεί σε διεθνή επιτυχία, αιώνες αφού λέγεται ότι δημιουργήθηκε σε ένα μοναστήρι στην Belem από μοναχούς. Στην Πορτογαλία, το απλό γλύκισμα συχνά κοστίζει περίπου από ένα ευρώ στα πιο διάσημα καταστήματα, αλλά φτάνει μέχρι τις 3 λίρες (4 δολάρια) στις μοντέρνες καφετέριες του Λονδίνου. Η Lidl υπερηφανεύεται ότι πωλούσε 2.000 nata την ώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2018, κοντράροντας τα ντόνατς σε δημοτικότητα.

Στο Μανχάταν, ο σεφ George Mendes εισήγαγε το γλυκό πριν από ενάμιση χρόνο στο εμπνευσμένο από την Πορτογαλία, βραβευμένο με αστέρι Michelin εστιατόριο Aldea. Δεν είναι όλοι εξοικειωμένοι με αυτό – ακόμα. Για όσους το μαθαίνουν τώρα: μη χρησιμοποιείτε μαχαίρι και πιρούνι. «Πρέπει να το φάτε με τα χέρια σας», δήλωσε ο Mendes. «Κατά προτίμηση με ένα φλιτζάνι καφέ». Ακόμα και ο Mendes λέει ότι είναι έκπληκτος από τη συναρπαστική άνοδο του γλυκίσματος.

Λιγότερο από μια δεκαετία πριν, τα pasteis de nata – έτσι είναι ο πληθυντικός – βρίσκονταν στην αφάνεια. Σίγουρα, ανθούσαν σε περιοχές της πορτογαλικής διασποράς σε μέρη όπως το Newark του New Jersey. Ο Mendes τα ανακάλυψε μεγαλώνοντας στο Danbury του Κοννέκτικατ, το οποίο έχει μία αξιόλογη πορτογαλική κοινότητα. Η μαμά του θα τα έφερνε σπίτι μετά από την εκκλησία από ένα κοντινό πορτογαλικό αρτοποιείο. Όμως μόλις πρόσφατα, το 2012, ο τότε υπουργός Οικονομίας της Πορτογαλίας εξέφρασε την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι δεν ήταν διεθνώς γνωστό εξαγώγιμο προϊόν.

Δεν είναι σαφές τι ακριβώς πυροδότησε την έκρηξη, αλλά το γλυκό έχει πολλά υπέρ. Από πολιτιστικής απόψεως, η Πορτογαλία πρέπει να βρίσκεται στον κατάλογο των διεθνών ταξιδιωτών, και τα φθηνά ενοίκια της Λισαβόνας δημιουργούν έναν τεχνολογικό κόμβο για τους millennials για τους οποίους το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη είναι πολύ ακριβά. To διάσημο Pasteis de Belem, φτιαγμένο με μπλε και λευκά πλακάκια, είναι φτιαγμένο για το Instagram, παρά το γεγονός ότι ιδρύθηκε το 1837.

Το γλύκισμα ταιριάζει επίσης σε μια στροφή προς πιο casual, υψηλής ποιότητας φαγητά – ειδικά τα φαγητά που μπορεί να πάρει κανείς στο χέρι. Προσθέστε σε αυτό και την τάση για μοδάτα γλυκίσματα. Κοιτάζοντας πίσω, τα cupcakes του αρτοποιείου Magnolia ή οι πίτες από τα Four & Twenty Blackbirds φαίνονται τόσο περίεργες, προτού οι άνθρωποι αρχίσουν να κάνουν ουρές για το cronut και το Freakshake τρέλανε το Instagram. (Παρεμπιπτόντως, ο Mendes και ο πατέρας του crοnut, Dominique Ansel, λάνσαραν μία συνδυαστική τάρτα αυγού κατά τη διάρκεια μιας περιορισμένης κυκλοφορίας πριν από δύο καλοκαίρια.)

Ίσως δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η άνοδος του nata τροφοδοτείται εν μέρει από την προώθηση της κυβέρνησης, η οποία χορηγεί εκδηλώσεις όπως το Φεστιβάλ Nata του 2018 στο Λονδίνο και χρηματοδοτεί τοπικές επιχειρήσεις. Οι εξαγωγές πορτογαλικών σπεσιαλιτέ, κρέατος και ζώων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπερέβησαν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ το 2016, και υπερδιπλασιάστηκαν μέσα σε επτά χρόνια. Τα τελευταία τρία χρόνια, η πορτογαλική κυβέρνηση δαπάνησε 50 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για την προώθηση της χώρας και των προϊόντων της στο εξωτερικό.

Αλλά υπάρχει και μια πιο απρόσμενη πηγή προβολής: μια μικροσκοπική επιχείρηση που ονομάζεται Nata Pura που επιχείρησε να κάνει για τα natas ό,τι έκανε η Dunkin Donuts για τα ντόνατς. Ξεκινώντας το 2013, η εταιρεία διευρύνθηκε ραγδαία, με τη βοήθεια μιας εξαψήφιας επένδυσης από την Portugal Ventures, μια επιχείρηση επενδύσεων που υποστηρίζεται από κυβερνητικές υπηρεσίες.

Ο ιδρυτής Mabilio de Albuquerque πήρε παράδειγμα από διεθνείς μάρκες όπως η McDonald’s και προσάρμοσε τα γλυκίσματα στις τοπικές γεύσεις: πράσινο τσάι matcha και φρούτα του πάθους για την Ιαπωνία, brie, camembert και blue cheese για το Παρίσι.

Ήξερε ότι οι Πορτογάλοι φίλοι του θα ήταν έξαλλοι. Το αρχικό nata που παρασκευάστηκε με αυγά, αλεύρι, γάλα και βούτυρο πωλείτο για αιώνες χωρίς αλλοίωση, και η συνταγή του ήταν αυστηρά προστατευμένη. Αλλά ο Albuquerque δεν προσπαθούσε να ικανοποιήσει ένα πορτογαλικό ακροατήριο. Δημιουργούσε μια μάρκα nata που θα μπορούσε να εξάγει στον κόσμο με την startup του Nata Pura από την Ασία στην Ευρώπη, στη Λατινική Αμερική και τελικά στις ΗΠΑ

Η Nata Pura δεν ήταν η πρώτη που προσπάθησε να εξαγάγει το γλύκισμα, αλλά ήταν η πρώτη που το έκανε με τέτοιο τρόπο, λέει η Susana Costa e Silva, η οποία διδάσκει τη στρατηγική της εταιρείας ως υπόδειγμα μελέτης στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Πορτογαλίας. Η μικρή εταιρεία -είχε μόνο πέντε υπαλλήλους το 2017- προσέλαβε επαγγελματίες στο μάρκετινγκ, κάτι που άλλοι δεν είχαν κάνει, και βρήκε ξένους εταίρους για να βοηθήσουν στην επέκτασή της.

Η Nata Pura δέχθηκε ενθουσιώδεις αντιδράσεις σε μια έκθεση τροφίμων στο Λονδίνο, όπου ο Albuquerque παρουσίασε το γλυκό ως ένα πολυτελές αλλά οικονομικό προϊόν με ιδιαίτερη ιστορία. Πραγματοποίησε γευστικές δοκιμές και χορηγίες σε εκδηλώσεις όπως το Φεστιβάλ Καφέ του Λονδίνου και το BBC Good Food.

Η εταιρεία πωλεί τώρα περίπου 500.000 natas το μήνα σε 5.000 καταστήματα σε όλο τον κόσμο. Ο De Albuquerque αναφέρει ότι οι πωλήσεις κυμαίνονται μεταξύ 1,5 και 2 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως και αναμένεται να διπλασιαστούν φέτος. Περισσότερο από το ένα τρίτο του τζίρου προέρχεται από τη Νότια Κορέα, όπου ένας από τους πελάτες της εταιρείας, η αλυσίδα CVS, θα τα προσφέρει σε 12.500 καταστήματα.

Προς το παρόν, ο Mendes πιστεύει ότι είναι ο μοναδικός σεφ υψηλού επιπέδου που το προσφέρει στο Μανχάταν. Λέει ότι δεν θα εκπλαγεί αν γίνει πιο συνηθισμένο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:    Reuters: Κοντά σε ιστορικά χαμηλά τα ελληνικά ομόλογα – Τον Ιούνιο του 2019 νέα έκδοση

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:   ΟΔΔΥ: Στο «σφυρί» αυτοκίνητα από 200 ευρώ: Mercedes ML55 AMG στις 4.000 και Audi A8 στα 800 (λίστα)

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ:  Airbnb: Στρατηγική είσοδος στους επαγγελματικούς χώρους την ώρα που ετοιμάζονται νέοι περιορισμοί