Όταν ο κ. Χρήστος Μεγάλου ανέλαβε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς, ορισμένοι αναλυτές αμφισβήτησαν αν ο μειλίχιος επενδυτικός τραπεζίτης με το διεθνές υπόβαθρο ήταν η κατάλληλη επιλογή για να ηγηθεί της ριζικής μεταμόρφωσης που είχε ανάγκη η μεγαλύτερη τράπεζα της Ελλάδος . Δεκατέσσερις μήνες μετά, ο 59χρονος πρώην αντιπρόεδρος νοτίου Ευρώπης της Credit Suisse, ισχυρίζεται πως κάνει σταθερή πρόοδο για την επιστροφή της τράπεζας στην κανονικότητα, γράφουν σε δημοσίευμα τους για τον Χρήστο Μεγάλου οι Financial Times και η δημοσιογράφος Kerin Hope. 

Στο δημοσίευμα γίνεται αναφορά στις αποχωρήσεις στελεχών που έχουν υπάρξει στο διάστημα που έχει αναλάβει την ηγεσία του ομίλου ο πολύπειρος τραπεζίτης καθώς και στα σχέδια του για την μεταμόρφωση της Τράπεζας Πειραιώς.

«Ηταν απαραίτητη μια πλήρης αλλαγή για να διευθετηθούν τα προβλήματα», δήλωσε ο κ. Μεγάλου. «Έχουμε υιοθετήσει ένα ριζοσπαστικό σχέδιο ενεργειών για να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της Πειραιώς, κυρίως μέσω της επανεδραίωσης των αρχών διακυβέρνησης και των ελέγχων κινδύνου».

Ως αποτέλεσμα των προηγούμενων επιθετικών πολιτικών δανεισμού της τράπεζας, η Πειραιώς φέρει επίσης το μεγαλύτερο βάρος μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE s), που ανέρχεται σε 20,5 δισ. ευρώ από τα συνολικά 57,7 δισ. ευρώ του ελληνικού τραπεζικού κλάδου. Άλλα 12 δισ. ευρώ που οφείλονται στην Πειραιώς ίσως χρειαστεί να διαγραφούν.

Η Bain Capital 

Την Τρίτη, η Πειραιώς ανακοίνωσε την πρώτη πώληση εξασφαλισμένων δανείων από ελληνική τράπεζα. Η Bain Capital Credit συμφώνησε να αγοράσει πακέτο εταιρικών δανείων με εμπράγματες εξασφαλίσεις σε ακίνητα, ύψους 1,4 δισ. ευρώ.

Η συμφωνία αυτή αποτελεί ορόσημο για την ανάκαμψη της τράπεζας, σύμφωνα με τον κ. Μεγάλου: «Προσπαθήσαμε πολύ να οργανώσουμε αυτή την πώληση και προσέλκυσε μεγάλο ενδιαφέρον… συνεχίζουμε να εργαζόμαστε ασταμάτητα για την απομάκρυνση του ρίσκου από τον ισολογισμό, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα τις κύριες δραστηριότητες».

Μια δεύτερη πώληση, που αφορά σε μη εξασφαλισμένα δάνεια ύψους 2 δισ. ευρώ, αναμένεται τον επόμενο μήνα. Έτσι, για το β’ εξάμηνο, η Πειραιώς έχει στόχο για πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων 2 δις. ευρώ, σύμφωνα με τον κ. Mεγάλου. Αν οι συνθήκες της αγοράς παραμείνουν ευνοϊκές, αυτό θα μπορούσε άνετα να επιτευχθεί.

Η αναδιάρθρωση της Πειραιώς παρακολουθείται στενά από μη εκτελεστικά μέλη του ΔΣ της τράπεζας που έχουν διοριστεί με την έγκριση του εποπτικού βραχίονα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του SSM, με βετεράνους διεθνείς τραπεζίτες να ηγούνται των επιτροπών πιστώσεων και ρίσκου της τράπεζας.

Επιστρέφουν από το εξωτερικό 

Η Πειραιώς έχει προσλάβει μια ‘στρατιά’ νεότερων Ελλήνων τραπεζιτών, μεταξύ των οποίων και πολλούς που επιστρέφουν από τράπεζες στο εξωτερικό, προκειμένου να βοηθήσουν στην υλοποίηση ενός τριετούς εγχειρήματος αναδιάρθρωσης που στόχο έχει να μειωθούν τα NPEs κατά το ήμισυ τα επόμενα τρία χρόνια και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των καταθετών και των επενδυτών.

«Έπρεπε να ξεφύγουμε από την πατερναλιστική διοικητική κουλτούρα του παρελθόντος και να επικεντρωθούμε στην ευθύνη, την αξιοκρατία και τη διαφάνεια», σημείωσε ο κ. Μεγάλου. «Πιστεύουμε πως αυτή η αλλαγή στην κουλτούρα είναι το κλειδί για το μέλλον μας».

Η μεσαία διοίκηση της τράπεζας βρίσκεται επίσης στο «μικροσκόπιο» μετά από ένα ευρύ πρόγραμμα συνεντεύξεων και αξιολογήσεων από διεθνή εταιρεία συμβούλων ανθρωπίνου δυναμικού. Αναμένονται περισσότερες αποχωρήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος εθελούσιας εξόδου προκειμένου να μειωθεί το εργατικό δυναμικό της Πειραιώς, που μετρά 13.000 εργαζόμενους, κατά 1.200 άτομα φέτος.

Ο αναλυτής της Moody’s, κ. Νώντας Νικολαΐδης, δήλωσε: «έχουμε οπωσδήποτε δει μια αλλαγή στην εταιρική κουλτούρα της Πειραιώς, είναι σαφές… ότι έχουν βελτιωθεί οι εσωτερικές διαδικασίες, περιλαμβανομένου του χειρισμού της μείωσης των NPEs».

Μετά από δυο δεκαετίες ταχύτατης αλλά δυσκίνητης ανάπτυξης κυρίως μέσω της απόκτησης σχεδόν 20 μικρών ελληνικών τραπεζών με ισολογισμούς διαφόρων ποιοτήτων, η Πειραιώς βρέθηκε σε πιο ευάλωτη θέση από ό,τι οι άλλες τράπεζες όταν ξέσπασε η κρίση στη χώρα το 2010.

Στο τελευταίο stress test της ΕΚΤ του πρώτου τριμήνου, η Πειραιώς ήταν η πιο αδύναμη από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, με CET1 5,89% στο δυσμενές σενάριο – κοντά στο ανεπίσημο όριο του 5,5% που χρησιμοποίησαν οι επόπτες στα πρόσφατα τεστ.

Η Πειραιώς επιβαρύνθηκε τον Μάρτιο με 1,6 δισ. ευρώ προκειμένου να καλύψει το κόστος των αυξημένων προβλέψεων υπό τα νέα λογιστικά πρότυπα IFRS9, που απαιτούν οι τράπεζες να κάνουν προβλέψεις στους ισολογισμούς τους για αναμενόμενες μελλοντικές απώλειες, αντί των απωλειών που έχουν ήδη καταγραφεί.

Ενίσχυση κεφαλαίου

Αν και οι επόπτες αποσαφήνισαν πως δεν απαιτείται άμεσα αύξηση κεφαλαίου από καμία τράπεζα μετά τα stress tests, ο κ. Μεγάλου ανακοίνωσε τον Μάιο «ενίσχυση κεφαλαίου» που θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Δεκέμβριο, η οποία δεν θα προκαλέσει «αραίωση» (dilution) για τους μετόχους.

Μετά από τρεις αυξήσεις κεφαλαίων από το 2010, οι ελληνικές τράπεζες θέλουν να αποφύγουν άλλη μια αύξηση κεφαλαίου ενόσω η οικονομία της χώρας βρίσκεται στα πρώιμα στάδια της ανάκαμψης.

Το σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης της Πειραιώς, που έχει γίνει αποδεκτό από τον SSM, θα πρόσθετε κεφάλαια 1 δισ. ευρώ, τα οποία θα αντληθούν εσωτερικά μέσω πώλησης μη βασικών περιουσιακών στοιχείων και περικοπών στις λειτουργικές δαπάνες και έκδοσης χρέους μειωμένης εξασφάλισης.

Οι πωλήσεις τραπεζικών θυγατρικών στα Βαλκάνια προχωρούν. Η πρώτη πώληση στη Ρουμανία, στο αμερικανικό private equity JC Flowers, βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση. Θα ακολουθήσουν πωλήσεις μικρότερων τραπεζών στη Βουλγαρία και την Αλβανία αργότερα φέτος, σύμφωνα με τον κ. Μεγάλου.

Χρήστος Μεγάλου. CEO Τράπεζα Πειραιώς
Χρήστος Μεγάλου. CEO Τράπεζα Πειραιώς