Ο αρχιεπίσκοπος Georg Gänswein είπε «ναι» στο φόρεμα. Ο κομψός αυτός κύριος, πρώην «δεξί χέρι» του πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄, ενός ανθρώπου που λάτρευε τη μόδα, είναι σήμερα υπεύθυνος για τα του παπικού οίκου υπό τον πιο αυστηρό πάπα Φραγκίσκο. Τον Μάιο του 2017, ο αρχιεπίσκοπος Gänswein καθόταν στο επιβλητικό γραφείο του στο Αποστολικό Παλάτι, την επίσημη κατοικία του πάπα στο Βατικανό, ενώ ο Andrew Bolton, ο επιμελητής που είναι υπεύθυνος για το Ινστιτούτο Κοστουμιών στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης (το γνωστό μας Met), του έδειχνε ένα βιβλίο με αριστουργήματα της ραπτικής που ο ίδιος θεωρούσε ότι «ταίριαζαν» με κάποιους από τους θησαυρούς του Βατικανού.

Ο αρχιεπίσκοπος γυρνούσε αδιάφορα σελίδες και σελίδες με φορέματα σχεδιαστών μέχρι που έπεσε το μάτι του σε ένα πολυτελές φόρεμα του οίκου Madame Grès που ήταν εμπνευσμένο από ένα ένδυμα των Φραγκισκανών.

«Αυτό αρέσει σε όλους», του λέει ο κ. Bolton.

Ο αρχιεπίσκοπος άρχισε σταδιακά να ενθουσιάζεται καθώς αυτός και ο κ. Bolton συζητούσαν τον ρόλο που παίζει η ομορφιά στην εκκλησία και ο κ. Bolton τού εξηγούσε το όραμά του για ένα project που θα διερευνούσε πώς η Καθολική Εκκλησία λειτούργησε ως πηγή έμπνευσης για τους σχεδιαστές κατά τη διάρκεια των αιώνων. Τότε τα πράγματα πήραν μπροστά…

Ο κ. Bolton πήρε την άδεια να δανειστεί τα άμφια. Του δόθηκε επίσης πλήρης πρόσβαση στο Σκευοφυλάκιο της Καπέλα Σιστίνα (στο παρεκκλήσι του Αποστολικού Παλατιού) και απέκτησε τόσο στενή σχέση με τους ιερείς που κάποια στιγμή του εμπιστεύτηκαν τα κλειδιά του κρυμμένου θαλάμου και άνοιξαν μυστικές πόρτες, πίσω από τις οποίες ηλικιωμένες καλόγριες σιδέρωναν τα λευκά άμφια του πάπα.

Η έκθεση «Heavenly Bodies: Fashion and the Catholic Imagination» (Ουράνια Σώματα: Μόδα και Καθολική Φαντασία), η μεγαλύτερη έκθεση που έχει φιλοξενήσει ποτέ το Costume Institute του Met, θα γινόταν πραγματικότητα, μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων και μιας δύσκολης σχοινοβασίας ανάμεσα στην Anna Wintour, την πανίσχυρη διευθύντρια της Vogue, και έναν διαχειριστή του Met και στους πολλούς ισχυρούς του Βατικανού.

Karl Lagerfeld για τον Οίκο Chanel. Φθινόπωρο/Χειμώνας 2007–8
Δεξιά: Domenico Dolce και Stefano Gabbana για τον οίκο Dolce & Gabbana. Ensemble, Φθινόπωρο/Χειμώνας 2013–14

Βρίσκοντας την άκρη του νήματος στον Λαβύρινθο του Βατικανού

Μπορεί το Βατικανό να είναι τώρα ενθουσιασμένο με την έκθεση, αλλά χρειάστηκε να περάσουν χρόνια για να πειστεί για το όραμα του κ. Bolton. Ένα όραμα που ο ίδιος είχε αρχικά φανταστεί ότι θα περιλάμβανε πολλές θρησκευτικές παραδόσεις.

Τον Ιούνιο του 2016, ένας συνάδελφος του κ. Bolton στο τμήμα των Ευρωπαίων ζωγράφων του Met τον έφερε σε επαφή με τον Arnold Nesselrath, επιμελητή στο Μουσείο του Βατικανού. Ο κ. Nesselrath κανόνισε ο κ. Bolton να επισκεφθεί το Σκευοφυλάκιο της Καπέλα Σιστίνα, ένα τμήμα με δωμάτια και δωματιάκια, αριθμημένες ξύλινες πόρτες και συρτάρια με ανάγλυφα όπου βρίσκονται επιτραχήλια, παπικές τιάρες, παπικά δαχτυλίδια και σταυροί.

Ο κ. Bolton προσπάθησε να εξηγήσει την ιδέα της έκθεσης στον φύλακα του Σκευοφυλακίου, έναν ήσυχο Σλοβάκο ιερέα, που δεν φάνηκε, όμως, να την αντιλαμβάνεται.

Για να επιταχύνει τη διαδικασία, ο κ. Nesselrath πρότεινε στον κ. Bolton στην επόμενη επίσκεψή του να συναντηθεί με την Barbara Jatta, τη σημερινή διευθύντρια του Μουσείου του Βατικανού. Στη δεύτερη αυτή επίσκεψη, ο κ. Bolton πήρε μαζί του και την κ. Wintour.

Αυτή τη φορά, η κ. Jatta τούς ρώτησε πόσα πράγματα σκόπευε να δανειστεί το Met και ο κ. Bolton απάντησε: γύρω στα οκτώ. Η κ. Wintour είπε ότι θα έπρεπε να ζητήσει τουλάχιστον τα διπλάσια, κάνοντας την κ. Jatta να γελάσει επιφυλακτικά (το Met τελικά πήρε πάνω από 40). Η κ. Jatta ενημέρωσε τότε τον επιμελητή ότι, ούτως ή άλλως, δεν ήταν στο χέρι της να του δώσει αυτά που ζητούσε.

«Τα άμφια αυτά δεν ανήκουν στο Μουσείο του Βατικανού, αλλά στο Σκευοφυλάκιο της Καπέλα Σιστίνα», φέρεται να του είπε.

Η κ. Wintour δεν ήταν καθόλου μα καθόλου ευχαριστημένη.

Οπότε αυτός αναγκάστηκε να ξανάρθει. Ξανά και ξανά. Και έτσι άρχισε να γνωρίζει καλύτερα τον χώρο και τους ανθρώπους του.

Ο κ. Bolton έμαθε πως κάθε πάπας είχε το δικό του στιλ και ότι όλα τα άμφια και οι τιάρες είχαν τη δική τους προσωπικότητα.

Αυτός, όμως, που θα μπορούσε να τον βοηθήσει να πάρει την άδεια να δανειστεί τα πράγματα που ήθελε ήταν ο αρχιεπίσκοπος Gänswein.

«Είναι σαν σταρ του σινεμά, είναι σαν να συναντάς τον George Clooney», ανέφερε ο κ. Bolton για τον αρχιεπίσκοπο.

Ο αρχιεπίσκοπος Gänswein τού είπε να αποστείλει επίσημο αίτημα στον Monsignor Guido Marini, που ήταν ουσιαστικά υπεύθυνος και, κάποια στιγμή, η άδεια δόθηκε.

Ο κ. Bolton πήγε ξανά και ξανά στο Βατικανό για να επιλέξει τι τελικά ήθελε να πάρει για την έκθεση. Μεταξύ αυτών ήταν και μια παπική τιάρα με 19.000 πολύτιμους λίθους, μεταξύ των οποίων 18.000 διαμάντια (θα πετούσε στη Νέα Υόρκη μαζί με τον σωματοφύλακά της).

Τον Φεβρουάριο, ο κ. Bolton, η κ. Wintour και μια αντιπροσωπεία του Met ταξίδεψαν στη Ρώμη για να ανακοινώσουν επισήμως την έκθεση μαζί με τον Καρδινάλιο Gianfranco Ravasi, τον de facto υπουργό Πολιτισμού του Βατικανού, ο οποίος όχι μόνο συμμετείχε στη συνέντευξη Τύπου, αλλά έκανε παρέα και με την Donatella Versace. Η τελευταία, μάλιστα, λέγεται ότι του είπε πως της άρεσαν τα πορφυρά άμφιά του. Για να απαντήσει από την πλευρά του: «Τα μοβ είναι ακόμη καλύτερα».

Ο καρδινάλιος είπε ότι η μόδα έχει βιβλική προέλευση: «Αυτός που μας έντυσε ήταν ο Θεός. Ο Θεός ήταν ο ράφτης στη Γένεση.»

Ο καρδινάλιος είπε ότι η μόδα έχει βιβλική προέλευση και ότι θεωρούσε ότι υπήρχε ένα κοινό στοιχείο ανάμεσα στο dress code για ένα γκαλά και στον απόκοσμο χαρακτήρα των εκκλησιαστικών ρούχων. Και τα δύο σηματοδοτούσαν, είπε, μια διαφοροποίηση από το κοινότυπο και το καθημερινό.

Απόδοση από τους The New York Times

Δεξιά: Βραδινό φόρεμα Gianni Versace, Φθινόπωρο/Χειμώνας 1997–98
Maria Grazia Chiuri και Pierpaolo Piccioli για τον οίκο Valentino. Βραδινό φόρεμα, Άνοιξη/Καλοκαίρι 2014 haute couture.
Domenico Dolce και Stefano Gabbana για τον Dolce & Gabbana. Νυφικό σύνολο, Άνοιξη/Καλοκαίρι 2013 alta moda.
Christian Lacroix. Φθινόπωρο/Χειμώνας 1988–89 haute couture
John Galliano για τον Οίκο Dior. Φθινόπωρο/Χειμώνας 2005–6 haute couture.