Η πολυτάραχη ζωή του Σαλβαντόρ Νταλί μέσα από την κλειδαρότρυπα

Ο Σαλβαντόρ Νταλί αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους του 20ου αιώνα και καλλιτέχνη-ορόσημο του σουρεαλισμού και του υπερρεαλισμού, παρόλο που κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του ωρίμανσης πειραματίστηκε πολύ με διάφορα είδη και επηρεάστηκε από πολλά ρεύματα. Πέρα από καταπληκτικός ζωγράφος με ιδιαίτερο ύφος και χαρακτηριστική τεχνοτροπία, αποτελεί μία από τις εκκεντρικότερες φυσιογνωμίες της σύγχρονης τέχνης και θεωρείται μια απίστευτα ιδιόμορφη προσωπικότητα.

Για την πολυτάραχη ζωή του και τις διάφορες ιδιαιτερότητες, παράξενες συνήθειες και υπερβολές που είχε, έχουν γραφτεί πάρα πολλά, τα οποία αρκετές φορές είναι αποκρουστικά. Το κατά πόσο ισχύουν όλα όσα ακούγονται και γράφονται, δεν μπορούμε να το ξέρουμε με μεγάλη ακρίβεια, όπως, για παράδειγμα, οι θεωρίες γύρω από τη σεξουαλικότητα και τα πιθανά «φετίχ» του, αλλά αυτό που είναι σίγουρο είναι η πολυσχιδής και αλλόκοτη προσωπικότητά του. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα απ’ την αρχή.

Τα παιδικά του χρόνια

Ο Νταλί γεννήθηκε στην πόλη Φιγέρες της Ισπανίας, παιδί μιας αστικής και ευκατάστατης οικογένειας. Οι γονείς του είχαν ένα ακόμη γιο, ο οποίος πέθανε λίγο καιρό με τη γέννηση του Νταλί, και πίστευαν πως ο ζωγράφος ήταν η μετενσάρκωση του πρώτου τους παιδιού. Έτσι, όχι μόνο του έδωσαν το όνομα του πρώτου γιου, αλλά προσπαθούσαν να μην του χαλάσουν κανένα χατίρι. Ο Νταλί, αντιλαμβανόμενος την αδυναμία που του είχαν οι γονείς του, εκμεταλλευόταν την κατάσταση αυτή στο έπακρο.

Κατά τα παιδικά του χρόνια ο Νταλί απέκτησε μια αδερφή, την Άννα – Μαρία, και μεταξύ των δύο υπήρχε ένα έντονο κλίμα ζήλιας, αν και ο Νταλί εξακολουθούσε να είναι το επίκεντρο της προσοχής των γονιών του. Αξίζει να σημειωθεί, πως ο Σαλβαντόρ ξεκίνησε να ζωγραφίζει από πάρα πολύ νωρίς και συγκεκριμένα από τα 6 του χρόνια. Σε ηλικία 12 χρονών ήρθε σε επαφή με τη μοντέρνα ζωγραφική, μέσω φιλικής οικογένειας των γονιών του.

Λέγεται πως ο μικρός Νταλί είχε πάρα πολλές φοβίες, μία εκ των οποίων αφορούσε στα έντομα και τις ακρίδες. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα μπορούσε, ίσως, να δικαιολογήσει την εμμονή του να ζωγραφίζει ζώα με πόδια εντόμων. Σαν έφηβος ήταν ντροπαλός και εσωστρεφής, ενώ πιστεύεται πως εκείνα τα χρόνια άρχισε να καταλαβαίνει την σεξουαλική του ανικανότητα, η οποία του προκαλούσε τρόμο και τον έκανε επιδειξία και αναιδή.

Στα 17 του η μητέρα του έφυγε από τη ζωή και ο πατέρας του παντρεύτηκε την αδελφή της. Λίγο μετά ο Νταλί εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη όπου και ξεκίνησε τις σπουδές του στην Ακαδημία των Τεχνών.

Η σχέση του με τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

Στη Μαδρίτη ο Νταλί έγινε μέλος μιας ομάδας νέων διανοουμένων με πνευματικές αναζητήσεις, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Λόρκα. Με τον Λόρκα τους έδεσε μια δυνατή και βαθιά φιλία, γι΄αυτό και ο Νταλί σε πολλά έργα του απεικονίζει το κεφάλι του Λόρκα, ενώ ο Λόρκα έγραψε μια Ωδή για τον Νταλί.

Ορισμένοι υποθέτουν ότι μπορεί να είχε ομοφυλοφιλική σχέση με τον ποιητή κατά τα φοιτητικά τους χρόνια, ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως αυτό δεν συνέβη ποτέ, καθώς ο Νταλί, όχι μόνο δεν το παραδέχτηκε ποτέ, αλλά μάλιστα είχε πει τα εξής: «Ο Λόρκα ήταν ομοφυλόφιλος, όπως όλοι ξέρουν και τρελά ερωτευμένος μαζί μου. Προσπάθησε να με «αποπλανήσει» δύο φορές. Εγώ εκνευρίστηκα πάρα πολύ, γιατί δεν ήμουν ομοφυλόφιλος και δεν με ενδιέφερε».

Ο γάμος του με την Γκαλά και τα σεξουαλικά όργια στο σπίτι τους

Το 1929 ο Νταλί γνώρισε την Γκαλά, μια γυναίκα μεγαλύτερη από αυτόν και παντρεμένη τότε με τον ποιητή Πολ Ελυάρ. Το πραγματικό της όνομα ήταν Έλενα Ιβάνοβνα Ντιακόνοβα και είχε γεννηθεί στη Ρωσία. Η Γκαλά δεν ήταν ικανοποιημένη με την ερωτική ζωή που της προσέφερε ο σύζυγός της και συνοδευόταν πολύ συχνά από νεαρούς και όμορφους άντρες, ενώ είχε μια μεγάλη αδυναμία στις διάσημες προσωπικότητες. Η γυναίκα αυτή είχε ερωτικές περιπέτειες με πολλούς καλλιτέχνες, τον οποίων είχε υπάρξει και μούσα, όπως συνέβη τελικά και με τον Νταλί.

Οι φήμες λένε πως η Γκαλά ήταν μια γυναίκα «αχόρταγη» σεξουαλικά, η οποία αρεσκόταν σε ερωτικές περιπτύξεις με περισσότερα από ένα άτομα, κάτι το οποίο ο Νταλί ήξερε και δεχόταν. Άλλωστε και ο ίδιος είχε πολλές ερωμένες, εν γνώσει της γυναίκας του. Κανείς από τους δύο δεν είχε πρόβλημα με την πολυγαμία και ήταν σύμφωνοι σχετικά με τέτοια θέματα. Οι δυο τους, πάντως, ήταν πολύ αγαπημένοι, γι΄αυτό και το ζευγάρι έμεινε αχώριστο μέχρι το 1969.

Ο ίδιος ο Νταλί είχε παραδεχτεί ότι προτιμούσε να παρακολουθεί κατά τη διάρκεια του σεξ, παρά να συμμετέχει στη σεξουαλική συνεύρεση. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως κάποτε είχε πει ότι πριν από την Γκαλά δεν είχε ποτέ σεξουαλική επαφή και προτιμούσε να αυτοϊκανοποιείται. Μαζί με την Γκαλά διοργάνωναν όργια στο σπίτι τους κάθε σαββατοκύριακο, τα οποία άφηναν και τους δύο απόλυτα ικανοποιημένους, εφόσον ο Νταλί παρακολουθούσε τις σεξουαλικές πράξεις που λάμβαναν χώρα στο σπίτι τους και η Γκαλά ερχόταν σε ερωτική επαφή με πολλούς άντρες.

Ως προς την αυτοϊκανοποίηση, λέγεται πως ο Νταλί ζητούσε από όσους και όσες πόζαραν για χάρη του να γδύνονται και έπειτα να αυτοϊκανοποιούνται, ενώ αυτός έκανε το ίδιο κοιτώντας. Ο Νταλί είχε πολλούς θαυμαστές και θαυμάστριες που με μεγάλη προθυμία πόζαραν για τον μεγάλο ζωγράφο. Αξίζει να σημειωθεί πως πολλοί μελετητές του υποστηρίζουν ότι ο Νταλί είχε διάφορα «φετίχ», όπως για παράδειγμα με τα οπίσθια και τα κόπρανα. Ωστόσο, δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι.

Η ιστορία από την αντίθετη πλευρά και η «διαβολική» σύζυγος

Η ιστορία, βέβαια, έχει ειπωθεί και με άλλα λόγια «ζωγραφίζοντας» στο πρόσωπο της Γκαλά μια διαβολική γυναίκα. Συγκεκριμένα, η ιστορία από την αντίθετη πλευρά γράφτηκε από τον Ιαν Γκίμπσον στη διαφωτιστική βιογραφία του για τον Νταλί. Ο Γκίμπσον υποστηρίζει πως η Γκαλά ήταν πιο εγωκεντρική και υπερβολική γυναίκα, που αγαπούσε το χρήμα, την εξουσία, τους άντρες και τη χλιδάτη ζωή. Ο ίδιος ισχυρίζεται πως η Γκαλά μετά τον γάμο της με τον Νταλί, τον μετέτρεψε σε ένα τέρας μεγαλομανίας, όπως ήταν και η ίδια, και ότι στην ουσία τον κατέστρεψε.

Επίσης, ο συγγραφέας υποστηρίζει πως η Γκαλά μπήκε ανάμεσα στη σχέση του Νταλί με τον Λόρκα, μαγεύοντας τον και κάνοντάς τον να ξεχάσει τον φίλο και – ίσως – αγαπημένο του, ενώ ισχυρίζεται πως διοργάνωνε τα σεξουαλικά όργια στο σπίτι τους και δεχόταν τους εραστές της, απλώς και μόνο επειδή την αγαπούσε και δεν ήθελε να της χαλάσει τα χατίρια. Την «κατηγορεί» για την ροπή του Νταλί προς το φασιστικό καθεστώς και το ότι είχε γίνει ένας φανατικός οπαδός του ολοκληρωτισμού. Πάντως, η Γκαλά βοήθησε τον Νταλί στην άνοδό του, ειδικά τα πρώτα χρόνια που ήταν μαζί.

Το τέλος τους

Η ζωή που έκαναν ο Νταλί και η Γκαλά, είτε επειδή άρεσε και στους δύο είτε επειδή τον πίεζε η σύζυγός του, απαιτούσε φυσικά πολλά χρήματα. Κάποιοι υποστηρίζουν πως ο Νταλί αναγκάστηκε να δουλεύει σε έργα που δεν του ταίριαζαν μόνο και μόνο για να ικανοποιεί τις «υπερβολικές ανάγκες» της Γκαλά και ότι άρχισε να πέφτει σε κατάθλιψη, ενώ η Γκαλά άρχισε να του δίνει ποσότητες υπνωτικών και αμφεταμινών που του προκάλεσαν μια «μη αναστρέψιμη νευρική κατάπτωση».

Άλλοι πάλι υποστηρίζουν πως από το 1969 που ο Νταλί αγόρασε το “Κάστρο του Πούμπολ” στην Ισπανία για την γυναίκα του, αυτή έμενε εκεί και εκείνος την επισκεπτόταν μετά παό δική της πρόσκληση, ενώ οι δυο τους είχαν διατηρήσει ένα ισχυρό δεσμό αγάπης και φιλίας. Πάντως το στο κάστρο αυτό η Γκαλά άφησε την τελευταία της πνοή το 1982, σε ηλικία 89 ετών και θάφτηκε στην κρύπτη του πύργου.

Από τότε κι έπειτα, ο Νταλί βυθίστηκε στη θλίψη. Λέγεται πως έκανε μια απόπειρα αυτοκτονίας, αλλά δεν υπάρχει σε πολλές πηγές το συγκεκριμένο περιστατικό. Πάντως, όλοι υποστηρίζουν πως μετά τον θάνατό της ο Νταλί κατέρρευσε εντελώς. Έμοιαζε πια γερασμένος, κουρασμένος και αδύναμος. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε είτε στα νοσοκομεία, είτε στο «Θεατρικό Μουσείο Νταλί», παρακολουθώντας ανθρώπους να θαυμάζουν τα έργα του.

Άφησε την τελευταία του πνοή στις στις 23 Ιανουαρίου του 1989 και ζήτησε να ταφεί στο «Θεατρικό Μουσείο Νταλί» που ο ίδιος είχε ιδρύσει…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Πίνακας του Νταλί έρχεται στο φως έπειτα από 75 χρόνια

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νέα έκθεση «GEORGE CONDO at CYCLADIC» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Πέντε ενδιαφέρουσες εκθέσεις με ελεύθερη είσοδο για να υποδεχτούμε τον Μάρτιο