Νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβόλια: Ο κίνδυνος παραμονεύει!

Ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά, πολιομυελίτιδα, τέτανος, διφθερίτιδα, κοκίτης, ανεμοβλογιά, μηνιγγίτιδοκοκκικές και πνευμονιοκοκκικκές λοιμώξεις, ηπατίτιδα Α και Β, λοιμώξεις από HPV, γρίπη…

Οι ασθένειες από τις οποίες προστατεύει ο εμβολιασμός είναι πολλές, σοβαρές και συχνά απειλητικές για τη ζωή. Γι αυτό και η Ιατρική Κοινότητα επιμένει ότι ο εμβολιασμός είναι απαραίτητος τόσο για τα παιδιά, όσο και για τους ενήλικες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), μάλιστα, ο εμβολιασμός  είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρώπινης ιστορίας στη Δημόσια Υγεία. Σήμερα, η ανοσοποίηση αποτρέπει 2-3 εκατ. θανάτους, ετησίως.

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι το σύστημα του οργανισμού που τον βοηθά να καταπολεμά τους βλαβερούς μικροοργανισμούς (ιούς, βακτήρια κ.α.). Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα έχει καταπολεμήσει έναν παθογόνο παράγοντα τον «θυμάται» και μπορεί να τον αντιμετωπίσει σε περίπτωση που του επιτεθεί ξανά. Τα εμβόλια περιέχουν αδρανοποιημένους ή ζώντες εξασθενισμένους μικροοργανισμούς. Έτσι, όταν χορηγούνται σε ένα υγιές άτομο, ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό του σύστημα για να αντιμετωπίσει τον «εισβολέα» και επομένως αποκτά ανοσία στους μικροοργανισμούς που περιέχουν.

Πριν την ανακάλυψη και χρήση των εμβολίων, οι άνθρωποι ανοσοποιούνταν μόνο εάν είχαν πραγματικά νοσήσει από μία ασθένεια, εάν φυσικά είχαν την τύχη να επιβιώσουν από αυτήν.  Είναι, λοιπόν, αυτονόητο ότι ο εμβολιασμός είναι ένας ευκολότερος και ασφαλέστερος τρόπος για να επιτευχθεί ανοσοποίηση.

Όπως αναφέρει ο ΠΟΥ, τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στα προγράμματα εμβολιασμών είναι ασφαλή και αποτελεσματικά. Ωστόσο, όπως συμβαίνει και με τα φάρμακα, θα μπορούσαν να προκαλέσουν κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι ήσσονος σημασίας (π.χ. τοπικός ερεθισμός, χαμηλός πυρετός, ζάλη, αλλεργική αντίδραση) και υποχωρούν μέσα σε λίγες ημέρες. Δεν έχουν αναφερθεί σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες που να έχει αποδειχθεί ότι οφείλονται στον εμβολιασμό (ΠΟΥ).

Σε συλλογικό επίπεδο

Οι περισσότερες από τις ασθένειες που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό μεταδίδονται από άτομο σε άτομο. Αν ένα άτομο σε μία κοινότητα «κολλήσει» μία μολυσματική ασθένεια μπορεί να την μεταδώσει και σε άλλους που δεν έχουν ανοσία, όχι, όμως, και σε άτομα που έχουν αποκτήσει ανοσία μέσω του εμβολιασμού. Κατά συνέπεια, όσο περισσότεροι άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί έναντι μιας συγκεκριμένης ασθένειας, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να εξαπλωθεί η ασθένεια αυτή. Αντίθετα, εάν ένα ή δύο κρούσματα εισαχθούν σε μία κοινότητα όπου οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν εμβολιαστεί, θα ξεσπάσει επιδημία.

Ο κίνδυνος παραμένει

Όταν τα ποσοστά της εμβολιαστικής κάλυψης μειώνονται αρκετά σε εθνικό επίπεδο, οι ασθένειες μπορούν να γίνουν τόσο κοινές όσο και πριν την ανακάλυψη των εμβολίων.

Γνωρίζουμε ότι μία ασθένεια που φαίνεται ότι είναι υπό έλεγχο μπορεί ξαφνικά να επιστρέψει, επειδή το έχουμε δει να συμβαίνει σε χώρες όπως η Ιαπωνία, η Αυστραλία και η Σουηδία. Το 1974 περίπου το 80% των παιδιών στην Ιαπωνία είχαν εμβολιαστεί έναντι του κοκίτη.  Εκείνη τη χρονιά καταγράφηκαν μόνο 393 περιπτώσεις κοκίτη σε όλη τη χώρα και κανένας θάνατος που να σχετίζεται με τη νόσο. Στη συνέχεια, τα ποσοστά ανοσοποίησης άρχισαν να μειώνονται, έως ότου έφτασαν να έχουν εμβολιαστεί μόνο το περίπου 10% των παιδιών. Το 1979 περισσότεροι από 13.000 άνθρωποι νόσησαν από κοκίτη και 41 έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο. Όταν ξανάρχισε ο εμβολιασμός ρουτίνας, τα κρούσματα μειώθηκαν και πάλι.

Χαρακτηριστικό είναι και το πρόσφατο παράδειγμα της ιλαράς. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων, η ανεπαρκής εμβολιαστική κάλυψη στην Ευρώπη,  έχει οδηγήσει σε σοβαρές επιδημικές εξάρσεις ιλαράς σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα, κατά την περίοδο 2016-2017, να έχουν καταγραφεί περισσότερα από 19.000 περιστατικά σε όλη την ήπειρο (30 EU/EEA Κράτη Μέλη) και 44 θάνατοι.

Το σενάριο του… τρόμου

Οι πιθανότητες του παιδιού σας να «κολλήσει» κοκίτη ή ανεμοβλογιά μπορεί να είναι αρκετά χαμηλές σήμερα, αλλά η σημασία του εμβολιασμού δεν περιορίζεται στο «εγώ» και στο «τώρα».

Ο εμβολιασμός, εκτός από το ίδιο το πρόσωπο που εμβολιάζεται μπορεί να προστατεύσει και τους ανθρώπους γύρω του (μερικοί από τους οποίους ενδέχεται να μην μπορούν να κάνουν εμβόλια ή να μην ανταποκρίνονται σε αυτά). Ο εμβολιασμός μπορεί να προστατεύσει τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και τα δισέγγονά μας από την επιστροφή των ασθενειών που σχεδόν έχουν νικηθεί. Ωστόσο, η λανθασμένη και ελλιπής πληροφόρηση έχει οδηγήσει στη δημιουργία μιας επικίνδυνης αντί-εμβολιαστικής κουλτούρας, την οποία δεν πρέπει να υποτιμάμε. Αν τα επίπεδα της εμβολιαστικής κάλυψης μειωθούν σημαντικά, θα μπορούσαμε σύντομα να βρεθούμε αντιμέτωποι με επιδημίες ασθενειών που νομίζαμε ότι είχαμε νικήσει εδώ και χρόνια. Και οι επιδημίες έχουν θύματα.

(Διαβάστε αύριο: Αντικρούοντας τους ισχυρισμούς των αντιεμβολιαστών).

Πηγές στοιχείων: CDC, WHO, ECDC

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Η αξία του εμβολιασμού μέσα από εικόνες που σοκάρουν (βίντεο)

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Εμβολιασμός: Ένα μήνυμα για ‘σένα! (βίντεο)