Κλίμα γενικευμένης αισιοδοξίας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας προσπαθεί να καλλιεργήσει η κυβέρνηση, όμως φαίνεται πως οι επιχειρήσεις δεν “τσιμπάνε”, και καταρτίζουν τους προϋπολογισμούς τους για το 2018 με σαφώς πιο απαισιόδοξες προβλέψεις.
Αν πίστευαν τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, οι Έλληνες επιχειρηματίες θα ήταν πραγματικά τρισευτυχισμένοι: με ανάπτυξη άνω του 3% για το δεύτερο εξάμηνο του 2017 και 2,4% για το 2018, με ενίσχυση της καταναλωτικής δαπάνης, με “καθαρή” έξοδο από το μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018 και με περικοπές φόρων αντί για επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα, θα έλεγε κανείς ότι το ερχόμενο έτος είναι… παραδεισένιο για την Ελλάδα! Μόνο που όλο αυτό είναι ένα αφήγημα που σίγουρα εξυπηρετεί την κυβέρνηση, αλλά δεν πείθει και πολλούς, και σίγουρα δεν μπορεί να πείσει τους ανθρώπους της αγοράς, που έχουν ακούσει πολλά τα τελευταία χρόνια και έχουν δει ελάχιστα, ενώ γνωρίζουν καλύτερα από οποιονδήποτε στο υπουργείο Οικονομικών την κατάσταση που επικρατεί στην πραγματική οικονομία, πέρα από τους αριθμούς και τις στατιστικές.
Και επειδή ακριβώς γνωρίζουν την αγορά, οι επιχειρηματίες είναι πολύ πιο επιφυλακτικοί, βασίζοντας τις κινήσεις τους για την επόμενη χρονιά με βάση ένα σενάριο χαμηλής ή και μηδενικής ανάπτυξης, με προοπτική να “ανοιχτούν” περισσότερο μόνο αν περάσει ένα διάστημα αρκετών μηνών σταθερής ανάπτυξης και διαπιστώσουν ότι πράγματι οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για τέτοια ανοίγματα. Άρα, για την ώρα οι επιχειρήσεις κρατούν μικρό καλάθι, ελπίζοντας πως στο δεύτερο μισό του 2018, αν όλα πάνε καλά, θα μπορέσουν να κάνουν κάποιες πιο φιλόδοξες κινήσεις.
Και ποιος μπορεί να τους κατηγορήσει για απαισιοδοξία; Οι επόμενοι μήνες αποτελούν για την ώρα ένα θολό τοπίο, αφού κανείς δε γνωρίζει τι θα γίνει με την τρίτη αξιολόγηση και αν αυτή θα ολοκληρωθεί πράγματι μέσα στο 2017, όπως διατείνεται η κυβέρνηση, ή θα καθυστερήσει και θα περάσει στο επόμενο έτος, δημιουργώντας νέα “σύννεφα” αβεβαιότητας πάνω από την ελληνική οικονομία. Στο κυβερνητικό σενάριο όλα είναι ρόδινα, όμως η εμπειρία τόσων χρόνων από διαπραγματεύσεις με τους δανειστές δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας ότι οι συζητήσεις θα κυλήσουν ομαλά και με συμφωνία μέσα στο 2017. Σε αυτό το κλίμα, ποιος επιχειρηματίας θα ρισκάρει να κάνει νέα ανοίγματα;
Πάντως, ακόμα κι έτσι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα σε σχέση με πέρυσι τέτοια εποχή, καθώς τουλάχιστον φέτος υπάρχει η προοπτική ότι η οικονομία μπορεί πράγματι να ανακάμψει. Οι πιο αισιόδοξοι είναι οι επιχειρηματίες στον κλάδο του τουρισμού, όπου και την επόμενη χρονιά αναμένεται αύξηση του τουριστικού ρεύματος, καθώς και εκείνοι που έχουν έντονη εξαγωγική δραστηριότητα, με δεδομένο ότι τα στοιχεία δείχνουν πως οι οικονομίες της Ευρωζώνης σταθεροποιούνται.
