Το μεγάλο παραμύθι. Οι εμπρηστές και οι οικοπεδοφάγοι

Κάθε φορά που ξεσπά μία μεγάλη πυρκαγιά σε κάποια περιοχή της Ελλάδας, οι θεωρίες συνωμοσίας δίνουν και παίρνουν: τη φωτιά την έβαλαν οι οικοπεδοφάγοι, για να καταπατήσουν την καμένη περιοχή και να χτίσουν μέσα σε αυτήν σπίτια. Ή την έβαλαν Τούρκοι πράκτορες για να αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνηση. Ή την έβαλε για τον ίδιο λόγο η εκάστοτε αντιπολίτευση (“το πράσινο καίει το πράσινο”, αν θυμάστε). Ή έβαλε το χεράκι του ο… Στρατηγός Άνεμος (αυτό αποκλείεται να μην το θυμάστε).

Ωραία όλα αυτά για να τα συζητάμε σε ένα καφενείο, πίνοντας τα ουζάκια μας και παίζοντας τάβλι. Αλλά αν θέλουμε να κάνουμε μία σοβαρή συζήτηση, θα πρέπει να αναζητήσουμε αλλού τα πραγματικά αίτια των πυρκαγιών που εκδηλώνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες, καθώς δεν πρόκειται για ένα καθαρά ελληνικό φαινόμενο, αλλά για ένα φαινόμενο που καταγράφεται σε μεγάλο βαθμό στα κράτη της νότιας κυρίως Ευρώπης, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία.

Η απότομη αστικοποίηση

Γιατί όμως το φαινόμενο εντοπίζεται κυρίως σε αυτά τα κράτη; Η εξήγηση, σύμφωνα με ειδικούς στη δασική πολιτική, έχει να κάνει με τη ραγδαία αστικοποίηση που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες στη νότια Ευρώπη: σε χώρες παραδοσιακά γεωργικές και κτηνοτροφικές, ο πληθυσμός εγκατέλειψε απότομα πολλές αγροτικές περιοχές για να “μετακομίσει” στις πόλεις, με αποτέλεσμα αυτές οι αγροτικές περιοχές να αφεθούν στην τύχη τους. Ποια ήταν η “τύχη” αυτή; Να μετατραπούν σε νεαρά, πυκνά δάση, τα οποία αποτελούν βέβαια πνεύμονες πρασίνου και “οάσεις” για εκδρομείς των πόλεων, όμως αποτελούν παράλληλα και απεριόριστη καύσιμη ύλη για μία ενδεχόμενη πυρκαγιά που μπορεί να ξεσπάσει είτε από φυσικά αίτια (κάτι που είναι πλέον πιο πιθανό λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και της ξηρασίας), είτε ασφαλώς από εμπρησμό.

Προσοχή: αυτό δε σημαίνει ότι αυτά τα νεαρά δάση κακώς κάνουν και υπάρχουν, το κάθε άλλο. Όμως για να είναι ασφαλή και λιγότερο ευάλωτα σε πυρκαγιές πρέπει να υπάρχουν κανόνες: σαφείς αντιπυρικές ζώνες, τακτικός καθαρισμός τους από κλαδιά, χόρτα κλπ, εκμετάλλευσή τους για γεωργικούς ή κτηνοτροφικούς σκοπούς, ή για να το πούμε με μία λέξη (άγνωστη στις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις), οργάνωση. Όταν επιτρέπεις σε ένα δάσος να αναπτυχθεί ανοργάνωτα, τότε δημιουργείς ουσιαστικά μία εστία δυνητικής καταστροφής.

Γιατί είναι αλήθεια: πάντα θα υπάρχουν επίδοξοι εμπρηστές, και πάντα θα υπάρχουν φυσικά αίτια ή ατυχήματα που μπορεί να προκαλέσουν μία πυρκαγιά. Το θέμα είναι αφενός να μπορεί ένα κράτος όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά να αποτρέψει μία πυρκαγιά, και αφετέρου, στο απευκταίο σενάριο που η πυρκαγιά ξεσπάσει, να έχει φροντίσει από πριν ώστε αυτή να μην μπορεί να πάρει τεράστιες διαστάσεις. Τα… παραμύθια περί πρακτόρων και “στρατηγών ανέμων” είναι για να τα λέμε στα μικρά παιδιά το βράδυ πριν κοιμηθούν…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Πύργος: Συνεχίζεται η μάχη με τις φλόγες, βελτιωμένες οι καιρικές συνθήκες

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νέα εξέλιξη: Δεν υπάρχει ενεργό μέτωπο στην Αν. Αττική – Σε συναγερμό η Πυροσβεστική

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Κρήτη: Υπό μερικό έλεγχο η μεγάλη φωτιά που ξέσπασε