Ηράκλειο: Ποιο φαινόμενο προκάλεσε ρήγματα στις Βούτες – Τι εξετάζουν οι επιστήμονες (βίντεο)

Την εξήγηση στις… ανεξήγητες ρηγματώσεις στις Βούτες Ηρακλείου, προσπαθούν να δώσουν οι επιστήμονες που εξετάζουν τέσσερα διαφορετικά σενάρια.

Στο σημείο βρίσκεται από χθες ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, η ομάδα του οποίου, με ειδικά μηχανήματα και drone «χαρτογραφεί» από τις 7, σήμερα το πρωί, την περιοχή και τις δύο ρηγματώσεις, μήκους 150 μέτρων έκαστη.

«Έχουμε να κάνουμε με δύο εδαφικές διαρρήξεις μήκους περίπου 150 μέτρων η καθεμία. Είναι σε διαφορετικά σημεία στο χωριό. Έχουν αυτές οι εδαφικές διαρρήξεις προκαλέσει αστοχίες σε κατασκευές, οικίες, δημόσιους χώρους αλλά και δίκτυα. Είναι ένα γεωλογικό καθαρά φαινόμενο, το οποίο είναι σε εξέλιξη», εξήγησε ο κ. Λέκκας.

Αναμένεται να αποφασιστεί σήμερα, εάν η περιοχή θα κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως έχει ζητήσει ο δήμος.

Τα σενάρια

1. Η καθίζηση

Το να οφείλονται οι ρωγμές -και ανυψώσεις- σε 10 σπίτια, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, σε δρόμους και πεζοδρόμια σε εκτεταμένη καθίζηση του εδάφους, είναι και το πιθανότερο σενάριο. Εάν αυτό επιβεβαιωθεί, θα πρέπει να απαντηθεί ένα άλλο ερώτημα: το πού έγινε η καθίζηση, καθώς οι επιστήμονες -οι οποίοι θεωρούν πιθανότερο να κατέρρευσε το έδαφος κάτω από το χωριό σε μήκος 150 μέτρων- δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να έγινε καθίζηση στο βουνό και το φαινόμενο να επηρέασε και το υπέδαφος του χωριού.

Αυτό δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο φαινόμενο, τόσο για τη χώρα μας, όσο και για τη συγκεκριμένη περιοχή. Στη Νέα Αλικαρνασσό, πριν από δύο μήνες, λόγω καθίζησης έκλεισε το τοπικό γυμνάσιο, ενώ πριν από δύο χρόνια, είχε κλείσει ο δρόμος που συνδέει Ηράκλειο με Μεσσαρά, καθώς προκλήθηκαν ρήγματα λόγω καθίζησης στο παρακείμενο βουνό.

Η πιο χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση στη χώρα μας είναι το χωριό Ροπωτό στα Τρίκαλα, το οποίο έχει μετακινηθεί 40 μέτρα χαμηλότερα από το σημείο που βρισκόταν, ενώ λόγω των κατολισθήσεων του 2012, κατέστη μη κατοικήσιμο.

2. Και εάν είναι ανύψωση;

Υπάρχει και άλλο σενάριο σχετικά με τις ρωγμές στις Βούτες. Είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό της καθίζησης. Όπως ανέφερε ο σεισμολόγος Άκης Τσελέντης, η περιοχή δεν βυθίζεται, αλλά ανυψώνεται!

Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο κ. Τσελέντης εξηγεί ότι «στο Γεωδυναμικό εδώ και 3 χρόνια κάναμε μια λεπτομερή σεισμολογική/Γεωφυσικη/μελετη του Ηρακλείου. Βρήκαμε πολλά μη ενεργά ρήγματα τα οποία μελετήσαμε με ηλεκτρικές, σεισμικές, δορυφόρους και Georadar μεθόδους. Στην ευρύτερη περιοχή στις Βούτες υπάρχουν αρκετά (μη ενεργά) ρήγματα με διευθύνσεις Β-Ν τα οποία εντοπίσαμε αλλά δεν δώσαμε καμία δημοσιότητα για να μην τρομάξει ο κόσμος. Είχαμε βρει ότι η ευρύτερη περιοχή στις Βούτες ανυψώνεται πολύ λίγο ενώ η περιοχή του λιμανιού πέφτει».

nbsp;

3. Ρήγματα από διαρροή νερού

Ένα άλλο σενάριο που έχει «πέσει στο τραπέζι» των επιστημόνων, μοιάζει με το δίλημμα σχετικά με το… αυτό και την κότα: επειδή έχει παρατηρηθεί διαρροή νερού στις ρηγματώσεις, οι γεωλόγοι αναζητούν την απάντηση στο ερώτημα εάν η διαρροή νερού τις προκάλεσε, ή εάν οι ρηγματώσεις προκάλεσαν τη διαρροή.

Στην πρώτη περίπτωση, η οποία πάντως δεν μοιάζει ιδιαίτερα πιθανή, η διαρροή ύδατος (δεν γνωρίζουμε από τι) αποσάθρωσε το υπέδαφος και προκάλεσε υποχώρησή του, με αποτέλεσμα να γίνουν ζημιές. Εάν αποδειχθεί ωστόσο ότι η διαρροή του νερού έγινε από τις ρηγματώσεις (πχ έσπασε κάποιος αγωγός) τότε θα αποκλειστεί το σενάριο το νερό να έχει κάποια σχέση με την καθίζηση.

4. Η διαφορική καθίζηση

Το σενάριο αυτό μοιάζει πολύ στην ουσία του με το πρώτο σενάριο. Από χθες στην περιοχή βρίσκεται μηχανικός του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο οποίος θεωρεί ότι είναι πιθανό όλα τα παραπάνω να οφείλονται σε διαφορική καθίζηση. Πρόκειται για φαινόμενο κατά το οποίο το έδαφος υποχωρεί ανομοιόμορφα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνήθως πολλές και μεγάλες ρωγμές με διαφορετική συνήθως κλίση και κατεύθυνση προκαλώντας αύξηση των ροπών στα σημεία πακτώσεως του φορέα.

Σήμερα, πάντως, μετά από τις τελικές εκτιμήσεις και των επιστημόνων και κατόπιν της εισήγησης του προέδρου του ΟΑΣΠ, θα κριθεί και εάν το χωριό θα κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως έχει ζητήσει ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός.

«Βεβαίως είναι στην κρίση του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας διά του προέδρου του ΟΑΣΠ που βρίσκεται μαζί μας σήμερα να εκτιμήσει εάν αυτό θα συμβεί. Εμείς θεωρούμε ότι υπάρχει μια πρακτική διάσταση στην κήρυξη αυτή. Δηλαδή όλες οι διαδικασίες μπορούν να προχωρήσουν πιο γρήγορα και να ληφθούν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα για ένα φαινόμενο το οποίο -όπως ακούσατε- βρίσκεται σε εξέλιξη. Συνεπώς, πρέπει να προλάβουμε. Δηλαδή είναι προφανές ότι δίνουμε μια μάχη με τον χρόνο ακόμα και αν η διεύρυνση αυτών των διαρρήξεων δεν είναι ορατή κάθε δευτερόλεπτο. Όμως χρόνος δεν μπορεί να χαθεί και φυσικά πάνω απ’ όλα μας ενδιαφέρει και μας απασχολεί η ασφάλεια της ζωής, η ασφάλεια των ανθρώπων και από κει και πέρα βεβαίως οι περιουσίες αλλά και ο δημόσιος χώρος ο οποίος έχει υποστεί βλάβες».

Πάντως ο κ. Λέκκας επεσήμανε ότι το σημαντικό είναι να διαπιστωθεί πώς θα κινηθεί το φαινόμενο και εάν θα επεκταθεί σε γειτονικές, ώστε να δοθούν απαντήσεις και σχετικά με τα σπίτια -κάποια από τα οποία χθες δεν κατοικήθηκαν μέχρι νεοτέρας: «Το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη, οπότε μπορεί να επεκταθεί. Αυτό θα το δούμε και αύριο και τις επόμενες μέρες κατά πόσο θα επεκτείνεται ή όχι το φαινόμενο. Από κει και πέρα υπάρχουν κάποιες κατασκευές οι οποίες έχουν πάθει μεγάλες αστοχίες από τη διάρρηξη. Αυτές οι κατασκευές ήταν όμως παλιές και δεν κατοικούνται, οπότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Σε ορισμένες κατασκευές, οι οποίες κατοικούνται, η σύσταση είναι γι’ απόψε να μην κατοικηθούν, να βρεθεί κάποιος άλλος χώρος. Έτσι ώστε να μπορέσουμε αύριο να έχουμε μία πολύ καλή εικόνα για να δούμε στη συνέχεια τι δράση θα πάρουμε. Βεβαίως το αν θα είναι η κατοικίες ασφαλείς ή όχι, αυτό είναι θέμα της ΔΑΕΦ, η οποία θα αποστείλει μηχανικούς έτσι ώστε να μπορέσουν αυτοί να αξιολογήσουν κατά πόσο μια κατασκευή κινδυνεύει ή όχι».

Οι δηλώσεις Λέκκα και του Δημάρχου Ηρακλείου:

Χθες το βράδυ έγινε η πρώτη σειρά αυτοψιών και η σχετική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις Βούτες με τη συμμετοχή του καθηγητή Δυναμικής Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Προέδρου του ΟΑΣΠ, Ευθύμιου Λέκκα, του Δημάρχου Ηρακλείου Αλέξη Καλοκαιρινού, των Αντιδημάρχων Γιώργου Σισαμάκη και Μανόλη Χαορέτη, της Γενικής Γραμματέως του Δήμου, Μαρίας Σκραφνάκη, καθώς και του Προέδρου της Κοινότητας Χαράλαμπου Αλογδιανάκη και μελών του κοινοτικού συμβουλίου.

Κατά τη διάρκεια της αυτοψίας διαπιστώθηκε ότι το γεωλογικό φαινόμενο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τις ρηγματώσεις να επηρεάζουν κατοικίες, δημόσιες υποδομές και τμήματα του οδικού δικτύου.

Ο κ. Λέκκας βρίσκεται σε συνεχή συνεννόηση με τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαευσταθίου, μεταφέροντάς του τα δεδομένα που συγκέντρωσε κατά την επιτόπια αυτοψία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η εισήγηση του Προέδρου του ΟΑΣΠ προς το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας είναι θετική ως προς την ανάγκη να κηρυχθεί η περιοχή των Βουτών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Με το τέλος της πρώτης αυτοψίας υπήρξε διακριτική σύσταση από τον Ευθύμη Λέκκα, καθαρά για προληπτικούς και ψυχολογικούς λόγους, σε ελάχιστες κατοικίες, οι ένοικοι τους να μην διανυκτερεύσουν απόψε στα σπίτια τους.

Η αξιολόγηση της στατικότητας των κατοικιών θα πραγματοποιηθεί με τη συνδρομή κλιμακίου της ΔΑΕΦ (Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών), το οποίο θα καταφθάσει αύριο από το Φαράγγι της Σαμαριάς, το οποίο θα κρίνει κατά πόσο κάθε κτίριο είναι ασφαλές για χρήση.

Συνέχιση των αυτοψιών και νέα μέτρα
Οι αυτοψίες συνεχίζονται και σύμερα, από τις 07:30 το πρωί, με νέους ελέγχους τόσο σε έδαφος όσο και σε κτίρια.

Παράλληλα:

Θα πραγματοποιηθούν αυτοψίες από μηχανικούς της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ηρακλείου, προκειμένου να καταγραφούν οι ζημιές στα κτίρια.

Θα κατατεθεί αίτημα προς τη Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ) για την αποστολή εξειδικευμένων μηχανικών, οι οποίοι θα προχωρήσουν σε επίσημους χαρακτηρισμούς κτιρίων.

Θα υποβληθεί αίτημα, μέσω της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, για την κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η διαδικασία προβλέπει την αποστολή του σχετικού φακέλου προς το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, συνοδευόμενο από την εισήγηση των αρμόδιων επιστημόνων.

Η Πολεοδομία του Δήμου Ηρακλείου θα διαθέσει τους χάρτες της περιοχής, οι οποίοι θα συμβάλλουν καθοριστικά στην ακριβή αποτύπωση του φαινομένου και στη σχεδίαση των επόμενων ενεργειών.

Με βάση τις έως τώρα ενδείξεις, φαίνεται ότι η απόφαση για την κήρυξη των Βουτών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει ουσιαστικά οριστικοποιηθεί, γεγονός που θα επιτρέψει την άμεση κινητοποίηση κρατικών μηχανισμών για την προστασία κατοίκων και περιουσιών.

Διαβάστε επίσης:

Απαγορευτικό απόπλου: Δεμένα τα πλοία λόγω των ισχυρών ανέμων – Ποια δρομολόγια θα πραγματοποιηθούν

Ντόναλντ Τραμπ: Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι έτοιμος να παραχωρήσει την Κριμαία στη Ρωσία

Κλειστά ακίνητα: Πόσο επηρέασαν τη στεγαστική κρίση